جهش 37 درصدی ذخایر طلای ایران در یک سال
رئیس‌کل بانک مرکزی درباره شاخص‌های کلان اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ گفت: مازاد تراز تجاری با افزایش پنج و هشت دهم میلیارد دلاری به 26 و هشت دهم میلیارد دلار رسید و ذخایر طلای بانک مرکزی نیز ۳۷ درصد جهش کرد.
به گزارش بانک مرکزی، «محمدرضا فرزین» در پنجاه‌وسومین اجلاس هیئت‌مدیره کشورهای عضو اتحادیه پایاپای آسیا آخرین تحولات، اقدامات و دستاوردهای اقتصاد جمهوری اسلامی ایران در سال 1403 و ماه‌های ابتدائی سال 1404 را تشریح کرد.
وی گفت: اقتصاد ایران طی دوره اخیر چالش‌‌های متعددی عمدتاً متأثر از اعمال تحریم‌ها و البته حمله تجاوزکارانه و غیرقانونی رژیم صهیونیستی و آمریکا را تجربه نموده است. رویکرد کلی سیاست‌های بانک مرکزی در مواجهه با نوسانات، مدیریت رشد نقدینگی، کاهش نوسانات نرخ ارز، تنظیم‌گری بازار پول و ارز و تأمین مالی، هدایت منابع به‌سمت فعالیت‌های تولیدی و حمایت از معیشت خانوارها استوار بوده است.
رئیس‌کل بانک مرکزی ادامه داد: اجرای سیاست‌های بانک مرکزی در دوره مورد اشاره در حوزه بازار ارز حول محورهای مدیریت مصارف ارزی، افزایش منابع ارزی قابل دسترس در قالب استفاده از ظرفیت دیپلماسی اقتصادی و بهبود انتظارات آحاد جامعه از طریق پیش‌بینی‌پذیر نمودن وضعیت اقتصادی استوار بود.
فرزین اضافه کرد: همچنین به‌منظور مدیریت تحولات نقدینگی، به‌عنوان یکی از عوامل بنیادین تعیین‌کننده مسیر حرکت نرخ ارز، بانک مرکزی از ابزارهای سیاست پولی متعارف نظیر عملیات بازار باز مشتمل بر انجام توافق بازخرید (ریپو)، استفاده از تسهیلات قاعده‌مند، امکان اعتبارگیری در نرخ سقف دالان بین‌بانکی و سپرده‌گذاری در نرخ کف توسط بانک‌ها استفاده کرد.
وی افزود: اجرای سیاست‌های تثبیت اقتصادی به‌خصوص در سال 1403 و ماه‌های ابتدائی سال 1404 آثار ملموسی بر بازار ارز کشور داشته است. بررسی تغییر و تحولات نرخ ارز در بازار رسمی و غیررسمی حاکی از آن است که هرچند نرخ ارز در بازار غیررسمی متأثر از رخدادهای سیاسی و امنیتی دچار نوسان شده است؛ لیکن نرخ ارز بازار رسمی (مرکز مبادله ارز و طلای ایران) که تأمین‌کننده نیاز واقعی بخش‌های مختلف اقتصاد کشور بوده با رشد ملایم و منطبق بر واقعیت‌های اقتصادی همراه بوده است.
تراز تجاری 26 میلیارد دلاری
رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین در بخش دیگری از سخنرانی خود در این اجلاس تصریح کرد: مازاد تراز تجاری ایران در سال 1402 معادل 21 میلیارد دلار مثبت بود که با افزایش پنج و هشت دهم میلیارد دلاری، مازاد تراز تجاری ایران در سال 1403 به 26 و هشت دهم میلیارد دلار رسید.
فرزین ابراز کرد: مازاد تراز پرداخت‌های کشور نیز که در سال 1402 برابر هشت و شش دهم میلیارد دلار بود توانست با چهار و هفت دهم میلیارد دلار افزایش، به 13 و هشت دهم میلیارد دلار در سال 1403 برسد.
وی تصریح کرد: به‌دلیل برخورداری از مازاد تراز تجاری و تراز پرداخت‌ها توانستیم منابع ارزی آن را به خرید طلا از بازارهای جهانی اختصاص بدهیم. به‌گونه‌ای که در سال گذشته بانک مرکزی ایران از لحاظ خرید این کالا جزو پنج بانک مرکزی برتر جهان بود، این خریدها باعث شد ذخایر طلای بانک مرکزی ایران 37 درصد رشد کند.
رئیس‌کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: با وجود تمام تحریم‌ها توانستیم تعامل خود را با سایر کشورها در عرصه اقتصادی گسترش بدهیم و تعاملات ویژه‌ای نیز با کشورهای منطقه، همسایگان، اعضای اتحادیه و اعضای گروه بریکس در عرصه اقتصادی و پولی و بانکی برقرار شود.
وی اضافه کرد: داده‌های حاصل از منابع آماری و برآوردهای اولیه حاکی از آن است که رشد تولید ناخالص داخلی اقتصاد ایران «با احتساب نفت» و «بدون احتساب نفت» به قیمت‌های ثابت سال 1400 در سال 1403 به‌ترتیب به‌میزان سه و یک دهم و سه درصد محقق شده است. عملکرد رشد اقتصادی مثبت در 20 فصل پیاپی، حکایت از تداوم رشد قابل قبول فعالیت‌های اقتصادی در کشور دارد.
فرزین تصریح کرد: بررسی عملکرد رشد اقتصادی بر حسب گروه فعالیت‌های اقتصادی (به‌قیمت‌های ثابت) نشان می‌دهد رشد اقتصادی در سال 1403 حاصل تحقق رشد مثبت ارزش افزوده در تمامی گروه‌های اصلی بوده است.
وی افزود: براساس مجموعه شواهد ذکرشده، می‌توان گفت برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های صورت‌گرفته علی‌رغم وجود شرایط تحریمی و جنگی توانسته است زمینه پایداری و ثبات اقتصادی را با اتکای به توان داخلی فراهم آورد.
رئیس‌کل بانک مرکزی در پایان ابراز امیدواری کرد با توجه به ظرفیت‌های تجاری و مالی کشورهای عضو، این نشست فرصت مناسبی برای تعمیق و گسترش هرچه بیشتر روابط پولی و بانکی و تسهیل تبادلات مالی و تجاری بین اعضاء را فراهم نماید.
گفتنی است پنجاه‌وسومین اجلاس هیئت‌مدیره اتحادیه پایاپای آسیا (ACU) به‌صورت برخط به‌میزبانی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برگزار و در ابتدای این اجلاس، ریاست اتحادیه پایاپای آسیا از بنگلادش به جمهوری اسلامی ایران منتقل شد.
اعضای اتحادیه پایاپای آسیا را بانک‌های مرکزی کشورهای بنگلادش، بلاروس، بوتان، هند، ایران، مالدیو، موریس، میانمار، نپال، پاکستان و سریلانکا تشکیل می‌دهند. بانک‌های مرکزی افغانستان و روسیه نیز به‌صورت ناظر در این اجلاس شرکت کردند.
امسال پنجاهمین سالگرد شروع فعالیت رسمی این اتحادیه است که شعار آن «50 سال اتحاد، پیشرفت و موفقیت» است.