اروپا حقی برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحمیلی علیه ایران را ندارد
سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست با خبرنگاران با بیان اینکه در جریان پیش‌نویس قطعنامه روسیه و در حال بررسی آن هستیم، بار دیگر به صراحت اعلام کرد که سه کشور اروپایی به هیچ عنوان حق بازگرداندن قطعنامه‌های تحمیلی علیه ایران را ندارند.
اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه چهارم شهریورماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در ادامه به تحولات منطقه اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین تحولی که قلب هر انسان آزاده‌ای را به درد می‌آورد تداوم نسل‌کشی در غزه است طی ۲۴ ساعت گذشته بیش از یکصد نفر در غزه توسط رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند.
وی افزود: دیروز اتفاق بسیار وحشتناکی رخ داد کشتار عامدانه پنج خبرنگار در حمله رژیم صهیونیستی و بار دیگر ثابت شد رژیم اشغالگر با حقیقت و آگاه‌سازی عمومی درباره جنایات در غزه و کرانه باختری مشکل دارد. ما این جنایت را به شدت محکوم می‌کنیم و بیانیه هم صادر کردیم و انتظار داریم نهادهای بین‌المللی و دیوان‌های بین‌المللی دادگستری و کیفری به این موضوع بپردازند.
در جریان پیش‌نویس قطعنامه روسیه هستیم
بقایی بیان کرد: گفت‌وگوهایی که در ژنو در حال انجام است بعد از تماس تلفنی وزیر خارجه با همتایان اروپایی و خانم کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و گفت‌وگوهایی که با چین و روسیه داریم، در همین راستاست.
وی گفت: دستگاه دیپلماسی با علم به اینکه این اتفاقی نامطلوب خواهد بود و این باور که سه کشور اروپایی حق هم از حیث قانونی و اخلاقی برای سوءاستفاده از سازوکار پس‌گشت یا اسنپ‌بک ندارند، از مدت‌ها قبل این موضوع را در دستورکار داشته و امیدواریم که نتایج این تلاش‌ها مثبت و مثمرثمر باشد.
بقایی درباره پیش‌نویس قطعنامه‌ای که گفته می‌شود روسیه برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ ارائه داده نیز بیان کرد: ما در جریان پیش‌نویس قطعنامه روسیه هستیم و در حال بررسی آن هستیم و مواضع خود را در این زمینه اعلام خواهیم کرد.
در حال بررسی و تصمیم‌گیری
درخصوص نحوه پاسخ به استرالیا هستیم
خبرنگاری همچنین به طرح ادعاهای بی‌اساس مطرح شده از سوی دولت استرالیا مبنی بر دخالت ایران در دو حمله یهودستیزانه در شهرهای سیدنی و ملبورن و فرصت یک هفته‌ای به سفیر ایران برای ترک استرالیا و تعلیق فعالیت‌های سفارت این کشور در تهران اشاره کرد و نظر سخنگوی وزارت امور خارجه را جویا شد که وی گفت: هر کنش نامناسبی و ناموجهی در سطح دیپلماتیک واکنش متقابلی را در پی خواهد داشت. این تحول جدید است و همکاران من در حال بررسی و تصمیم‌گیری درباره نحوه پاسخ هستند.
بقایی ادامه داد: اما اتهامی که مطرح شده مطلقاً مردود است. اساسا مفهومی تحت عنوان یهودی‌ستیزی یا سامی‌ستیزی در فرهنگ و تاریخ و دین ما جایی ندارد. این موضوع و مفهوم پدیده‌ای غربی و اروپایی است. آزار و اذیت کردن یهودیان به واسطه دین‌شان موضوعی است مربوط به اروپا و خودشان باید در مورد گذشته تاریخی خود که تا به امروز ادامه یافته، پاسخگو باشند. وی افزود: متاسفانه در این موارد برای توجیه سیاست‌های ضدایرانی‌شان به فرافکنی رو‌می‌آورند. به نظر می‌رسد این تصمیم متاثر از تحولات داخلی استرالیا بوده باشد. در دو هفته گذشته شاهد بودید تظاهرات و اعتراضات میلیونی در انتقاد و اعتراض به نسل‌کشی و کشتار در سرزمین‌های فلسطین رخ داد. جزو معدود مواردی بود که برخی سیاستمداران استرالیایی انتقاد‌هایی را نسبت به رژیم صهیونیستی مطرح کردند.
بقایی گفت: به نظر می‌رسد این اقدام علیه ایران که اقدام علیه دیپلماسی و روابط دو ملت است، در راستای جبران اندک انتقاداتی است که طرف استرالیایی در این مدت از رژیم صهیونیستی داشته است.
دیپلماسی هیچ وقت تعطیل بردار نیست
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سؤال که اگر شورای امنیت به تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ رای مثبت دهد ایران چه خواهد کرد؟ بیان کرد: دیپلماسی هیچ وقت تعطیل بردار نیست. گفت‌وگو و مذاکره هر زمان تامین‌کننده منافع و مصالح ملی کشور باشد حتما مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی افزود: به هیچ عنوان تحت تهدید و استفاده از چنین سازوکارهایی به عنوان چماق برای امتیازگیری تسلیم نخواهیم شد و بر پیشبرد منافع ملی متمرکز خواهیم شد با شاخصه‌هایی که مدنظرمان است و منطبق بر حقوق بین‌الملل و منطق مورد استفاده در قطعنامه ۲۲۳۱.
بقایی همچنین گفت: ما در شورای امنیت عضویت نداریم و تصمیم گیری در این موضوع جزو صلاحیت‌های شورای امنیت است. مواضعمان را صریح، روشن و قاطع بیان کردیم.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: نهایتا شورای امنیت دارای سازوکار مختص خود است و تصمیم‌گیری هم براساس رویه‌های شناخته شده در این شورا صورت می‌گیرد. ولی این نافی موضع اصولی ما مبنی بر اینکه سه کشور اروپایی به هیچ عنوان حق بازگرداندن قطعنامه‌های تحمیلی علیه ایران را ندارند، نخواهد بود.
آمریکا به دیپلماسی خیانت کرد
این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین در پاسخ به سؤالی با طرح این پرسش که مگر ایران در حال مذاکره با طرف آمریکایی نبود؟ آیا این ایران بود که در میانه مذاکرات خدعه کرد و هم خودش و هم مهم‌ترین متحدش به استفاده از زور متوسل شد؟
گفت: آیا غیر از این است که ایران آماده می‌شد برای دور ششم مذاکرات در مسقط. قرار مذاکره آگاهانه از سوی هر دو کشور تصمیم گیری شده بود و این آمریکا بود که دو روز قبل از موعد مقرر به دیپلماسی خیانت کرد.
وی گفت: کسی نمی‌تواند ایران را سرزنش کند که از مذاکره دوری گزیده است. ما در این دو سه ماه به روشنی نشان دادیم که اهل مذاکره هستیم و در دولت قبل هم همین رویکرد را داشتیم و مذاکرات با آمریکا در حال انجام بود. ما هیچ وقت میز مذاکره را ترک نکردیم، اینکه الان با اروپا صحبت می‌کنیم چون اروپا آمادگی مذاکره را دارد و چون اروپا بخشی از برجام است و از ابزاری که در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پیش‌بینی شده به زعم خودش می‌خواهد برای امتیازگیری و تهدید ایران استفاده کند.
بقایی بیان کرد: خود را مسئول می‌دانیم که از این هیچ فرصتی برای پیشبرد منافع ملی عبور نمی‌کنیم.
رابطه ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره رابطه ایران و آژانس به برگزاری دو نشست در تهران و وین اشاره کرد و افزود: ما کماکان عضو ان.پی.تی هستیم و خود را متعهد به موافقتنامه جامع پادمان می‌دانیم. هفته گذشته مدیرکل صلح و امنیت بین‌المللی و معاون مدیرکل آژانس در وین دیدار کردند در ادامه دیداری که دو هفته پیش در تهران انجام شده بود.
وی افزود: با آژانس درباره تدوین نحوه تعامل با آژانس در حال گفت‌وگو هستیم. موضوع را نباید دست کم گرفت. اتفاقی که علیه تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران رخ داد و معتقدیم آمریکا به خاطر حمله نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران در این خصوص مسئولیت دارد و آژانس هم به دلیل قصور‌هایی که داشته، این اتفاق بی‌سابقه بود و قبل از این سابقه نداشته که آژانس درگیر بازرسی از اماکن و تأسیساتی شود که مورد حمله غیرقانونی طرف‌های دیگر قرار گرفته است.
بقایی خاطرنشان کرد: طبیعی است در این برهه زمانی نیازمند تدوین شیوه‌نامه و نحوه کار جدید با آژانس باشیم و همکاران ما مشغول این موضوع هستند.
تحریم‌های انگلیس علیه ایران
وی درباره اعمال تحریم‌هایی از سوی انگلیس در هفته گذشته بیان کرد: کشورهای اروپایی دچار تناقض در سیاست‌هایشان در خصوص ایران هستند. از یکسو مدعی گفت‌وگو و تعامل هستند و از سوی دیگر بر رویکرد تقابلی از جمله در اعمال تحریم‌های غیرقانونی اصرار می‌ورزند. حتما در رویکرد ما در گفت‌وگو با اینها اثرگذار است.
بقایی افزود: انگلیس به عنوان سه کشور اروپایی مشارکت‌کننده در برجام طی این سال‌ها مرتکب نقض برجام شده است. این تحریم‌هایی که اعمال کردند هم با حقوق بین‌الملل مغایر است و هم تاثیری در رویکرد ما برای تامین منافع ملی نخواهد داشت.
وزارت امور خارجه در موضوع خانم اسفندیاری اقدامات زیادی را صورت داده است
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره مهدیه اسفندیاری تبعه ایرانی بازداشت شده در فرانسه به تشریح اقدامات صورت گرفته در راستای آزادی این تبعه ایرانی اشاره و بیان کرد: وزارت امور خارجه اقدامات زیادی را صورت داده است. این جا دارد گلایه کنیم از برخی دوستان که زحمات دستگاه دیپلماسی را نایده گرفته و بیان می‌کنند گویا هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
این دیپلمات ارشد ایرانی با بیان اینکه معاونت کنسولی با جدیت از روزهای نخست این موضوع را در دستورکار داشت، اظهار داشت: طرح موضوع در رسانه‌های فرانسوی بعد از این بود که این موضوع در جلسه سخنگویی در تهران مطرح شد. سفارت ایران در پاریس به صورت مستمر پیگر موضوع است و آخرین دیدار کنسولی با ایشان اواخر مرداد (۲۸ مرداد) انجام شد. همکاران در سفارت به صورت منظم با ایشان در تماس هستند و اگر نیازهایی داشته باشند تامین می‌کنند، با وکلا در ارتباط هستیم.
بقایی عنوان کرد: آخرین تحول در پرونده ایشان این است که با آزادی مشروط فعلا موافقت نشده و وکلا در تلاش هستند که ایشان از زندان خارج شود.
وی گفت: کماکان معتقدیم روند رسیدگی عادلانه به این پرونده صورت نگرفته است. دلایل معقول و قانونی برای بازداشت ایشان به ما ارائه نشده و این مطالبه‌ای است که با سفارت فرانسه در تهران و در پاریس از طریق سفارتمان به صورت جدی پیگیری خواهیم کرد.
نشست سران شانگهای و رایزنی پزشکیان و شی جین‌پینگ
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره نشست سران شانگهای گفت: این اجلاس برای ما به عنوان یکی از کشورهای عضو این سازمان اجلاس مهمی است، هم از جهت ظرفیت‌هایی که این سازمان در اختیار ما قرار می‌دهد و همین‌طور فرصتی که برای رایزنی با دیگر مقامات شرکت‌کننده فراهم می‌شود.
وی افزود: در حال تنظیم ملاقات‌های رئیس‌جمهور هستیم. وزیر خارجه رئیس‌جمهور را در این سفر همراهی می‌کند. دهم شهریورماه صبح اجلاس سران شانگهای و بعدازظهر اجلاس سران شانگهای پلاس برگزار می‌شود. روز بعد دیدارهای دوجانبه انجام می‌شود از جمله دیدار مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران و (شی جین‌پینگ) همتای چینی. در عین اینکه یک نشست چندجانبه و بین‌المللی است فرصت رایزنی دوجانبه و چندجانبه بین ایران و چین را فراهم می‌کند.