خط و نشان روسیه برای ناتو همزمان با لغو محدودیتهای موشکی
سرویس خارجی-
همزمان با تشدید لفاظیهای اتمی ترامپ علیه روسیه با اعزام زیردریاییهای اتمی آمریکا به نزدیکی آبهای روسیه،
مسکو به صراحت اعلام کرد که دیگر تعهدی به رعایت «معاهده استقرار موشکهای هستهای میانبرد و کوتاهبرد»
ندارد و ناتو باید منتظر اقدامات جدید روسیه باشد.
جنگ اوکراین دیگر به نوشته سیانان تبدیل به جنگ ترامپ شده است. جنگی که با تصمیمات اخیر او، دیگر صرفاً یک درگیری منطقهای نیست، بلکه در آستانه تبدیل به یک درگیری بین دو قدرت هستهای است. دستورکار ترامپ تشدید فشارها به پوتین برای وادار کردن وی برای پذیرش آتشبس است او ضربالاجلی 10روزه برای روسیه صادر کرده و خواستار مذاکره شده است. ترامپ تهدید کرده است که اگر روسیه آتشبس را نپذیرد تعرفهای 100درصدی بر روی کالاهای روسی وضع خواهد کرد. ترامپ هفته گذشته نیز در یک گام بزرگ برای تشدید تنشها با روسیه به بهانه جنگ اوکراین و تهدیدات مدودف دستور اعزام 2 زیردریایی هستهای به نزدیکی سواحل روسیه را رسماً صادر کرد. ترامپ سپس هشدار داد آمریکا باید همیشه «کاملاً آماده» برای هرگونه رویارویی احتمالی باشد. ترامپ همچنین سخنان رئیسجمهور پیشین روسیه را «احمقانه و تحریکآمیز» خوانده و محکوم کرد و هشدار داد که «کلمات بسیار مهم هستند و اغلب میتوانند به پیامدهای ناخواسته منجر شوند.» این اختلاف پس از آن شدت گرفت که ترامپ، مدودف را «رهبری شکستخورده» خواند و به او هشدار داد که «مراقب حرفهایش باشد.» مدودف که در حال حاضر معاون شورای امنیت روسیه است، در پاسخی تند هشدار داد که تحریک بیش از حد مسکو میتواند خطرناک باشد و به سامانه افسانهای «پریمتر» (دست مرده) اشاره کرد؛ سامانهای خودکار برای حمله تلافیجویانه هستهای که قدمتش به دوران شوروی برمیگردد و گمان میرود هنوز در روسیه وجود داشته باشد.
واکنش روسیه به دیپلماسی اتمی ترامپ
دیپلماسی اتمی ترامپ در قبال روسیه البته با واکنش شدید طرف روسی مواجه شده است. روسیه در نخستین گام خود اعلام کرد که این کشور دیگر درباره معاهده استقرار موشکهای میانبرد و کوتاهبرد زمینپایه با آمریکا پایبند نیست و محدودیتی برای خود در این زمینه قائل نیست. آمریکا در سال ۲۰۱۹ با استناد به عدم پایبندی روسیه، از پیمان نیروهای هستهای میانبرد (INF) خارج شد. روسیه از آن زمان اعلام کرد تا زمانی که واشنگتن چنین تسلیحاتی مستقر نکند، خود نیز از این اقدام خودداری خواهد کرد. با این حال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه دسامبر(دی1403) گذشته هشدار داد که مسکو باید به آنچه «اقدامات بیثباتکننده» آمریکا و ناتو در حوزه راهبردی خواند، پاسخ دهد. روز دوشنبه وزارت خارجه روسیه در بیانیهای اعلام کرد: «با توجه به اینکه وضعیت به سمت استقرار واقعی موشکهای زمینپایه آمریکایی میانبرد و کوتاهبرد در اروپا و منطقه آسیا- اقیانوسیه پیش میرود، شرایط برای حفظ مهلت یکجانبه در استقرار چنین سلاحهایی از بین رفته است.»
وزارت خارجه روسیه روز دوشنبه در بیانیهای اعلام کرد که «اقدامات غرب در زمینه استقرار موشکهای میانبرد تهدیدی مستقیم برای امنیت روسیه است. اقدامات مجموعه غرب منجر به افزایش ظرفیتهای موشکی در مناطق هممرز با روسیه میشود که این روند تهدیدی مستقیم و راهبردی برای امنیت روسیه ایجاد میکند.» این نهاد در ادامه تاکید کرد که «مسکو دیگر خود را ملزم به رعایت محدودیتهای خودخواسته در زمینه استقرار موشکهای میانبرد و کوتاهبرد زمینپایه نمیداند. شرایط لازم برای حفظ تعلیق یکجانبه استقرار موشکهای میانبرد و کوتاهبرد زمینپایه، از بین رفته است». به گزارش مهر به نقل از تاس، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین با اشاره به تصمیم روسیه مبنی بر لغو محدودیت استقرار موشکهای میانبرد و کوتاهبرد، تاکید کرد که مسکو حق هرگونه اقدام مقتضی درباره این موضوع را برای خود محفوظ میداند. پسکوف تاکید کرد: روسیه دیگر هیچ محدودیتی از این حیث ندارد و دیگر خود را به هیچ (پیمانی) محدود نمیداند. روسیه حق هرگونه اقدام مقتضی در اینباره را در صورت نیاز برای خود محفوظ میداند.
منتظر اقدامات بعدی باشید
از سوی دیگر دیمیتری مدودف، رئیسجمهور پیشین روسیه نیز روز دوشنبه کشورهای ناتو را مقصر لغو استقرار موشکهای هستهای کوتاه و میانبرد دانست و اعلام کرد مسکو در پاسخ، گامهای بیشتری برخواهد داشت. مدودف که در شبکههای اجتماعی با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا مشغول رد و بدل کردن پیامهای تندوتیز بوده، در پیامی به زبان انگلیسی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بیانیه وزارت خارجه روسیه درباره لغو مهلت استقرار موشکهای میانبرد و کوتاهبرد، نتیجه سیاست ضدروسی کشورهای ناتو است. این یک واقعیت جدید است که همه دشمنان ما باید آن را در نظر بگیرند. منتظر اقدامات بعدی باشید.» مدودف که اکنون نایبرئیس شورای امنیت قدرتمند روسیه است، جزئیات بیشتری ارائه نکرد. با این حال، پیام کنونی او مستقیما خطاب به ترامپ نیست.
استقرار نظامی آلمان در لهستان
از سوی دیگر و همزمان با ادامه تنشهای غرب و روسیه بر سر اوکراین، آلمان پنج جت جنگنده یوروفایتر خود را در یک پایگاه هوائی لهستان مستقر کرده است. روزنامه «دی وُلت» آلمان در این زمینه نوشته است استقرار جنگندهها برای تقویت دفاع از جناح شرقی ناتو و در پاسخ به درخواست لهستان در بحبوحه تهدید روسیه انجام شده است. رسانههای آلمانی گزارش دادند که ماموریت جنگندههای این کشور در لهستان، «چند هفته طول خواهد کشید.» به گزارش فارس به نقل از دی ولت، لهستان که با روسیه و اوکراین مرز مشترک دارد، در حال حاضر نقش کلیدی در تأمین کمکهای نظامی غرب به کییف ایفا میکند. لهستان در بحبوحه جنگ روسیه و اوکراین، به طور قابل توجهی در حال تقویت قابلیتهای دفاعی و نوسازی نیروهای مسلح خود است. براساس این گزارش وزیر دفاع آلمان بوریس پیستوریوس، در ژانویه ۲۰۲۵ (دی 1403) اعلام کرده بود که این کشور پنج جت جنگنده خود را به لهستان منتقل خواهد کرد. جنگندههای اعزامی آلمان در پایگاه هوائی مینسک- مازوویچکی واقع در شرق ورشو پایتخت لهستان مستقر هستند. در کنار این جنگندهها، حدود ۱۵۰ پرسنل وزارت دفاع آلمان نیز به لهستان اعزام شدند.
مقامهای لهستانی با هشدار درباره احتمال «تجاوز روسیه»، در حال نوسازی و تقویت توان نظامی این کشور عضو ناتو هستند. قرار است لهستان تا سال ۲۰۳۰ با در اختیار گرفتن حدود ۱۱۰۰ تانک، بزرگترین ناوگان تانک در اروپا را داشته باشد، رقمی که بیش از مجموع تعداد تانکهای انگلیس، آلمان، فرانسه و ایتالیا خواهد بود. طی هفتههای گذشته بارها مقامات ناتو مدعی شدهاند که روسیه تا 5 سال آینده به یکی از کشورهای اتحادیه اروپا حمله خواهد کرد و ناتو خود را باید برای این رویارویی مستقیم نظامی آماده کند. مقامات ارشد روسیه بارها این ادعا را رد کردهاند.