ضرورت صرفه‌جویی 20 درصدی در مصرف آب شرب
اگرچه فقط هشت درصد منابع آبی کشور، صرف شرب می‌شود اما به دلیل هزینه بالای تبدیل آب باران یا چاه و... به آب شرب، صرفه‌جویی 20 درصدی در مصرف آن، ضرورت دارد.
به گزارش خبرنگار ما، تازه‌ترین آمار از وضعیت مخازن سدهای کشور تا تاریخ ۲۱ تیرماه حاکی از آن است که تنها ۴۶ درصد ظرفیت مخازن پر شده و ۱۸ سد مهم کشور کمتر از ۲۰ درصد حجم ذخیره دارند.
در بازه زمانی ابتدای مهرماه تا ۲۱ تیرماه، میزان ورودی آب به مخازن سدها ۲۲ میلیارد مترمکعب ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با کاهش ۴۳ درصدی روبه‌رو شده است. در همین حال، حجم آب موجود در مخازن به 24 میلیارد مترمکعب رسیده که در مقایسه با عدد ۳۲ میلیارد مترمکعبی سال قبل،
۲۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
بارندگی‌های کشور نیز کاهش چشمگیری داشته است. ارتفاع کل ریزش‌های جوی ایران تاکنون ۱۴۶ میلی‌متر گزارش شده که نسبت به میانگین بلندمدت ۲۳۳ میلی‌متر، ۳۹ درصد و نسبت به سال گذشته با ۲۴۴میلی‌متر، ۴۰ درصد کاهش داشته است.
اوضاع آب سدهای تهران هم خوب نیست. کاهش ورودی آب به سدهای پنج‌گانه تهران و افزایش تقاضا در ماه‌های گرم سال، وضعیت تأمین آب این کلان‌شهر را در وضعیت خوبی قرار نداده و سدهای ماملو و کرج، دچار کم آبی شدید است.
تهران جزو ۵۲ شهری است که بر اساس ارزیابی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، در وضعیت تنش آبی قرار دارند؛ وضعیتی که می‌تواند مستقیماً استمرار تأمین آب شرب را تهدید کند.
واقعیت این است که منابع آب تجدیدپذیر کشور از حدود
۱۳۲ میلیارد مترمکعب در دهه ۱۳۷۰ به کمتر از ۹۰ میلیارد مترمکعب در سال‌های اخیر کاهش یافته است. این کاهش بیش از ۳۰ درصدی در حالی رخ داده که روند مصرف آب در بخش‌های مختلف کشور افزایش یافته و میانگین دمای کشور در پنج دهه گذشته بیش از یک و شش دهم درجه سانتی‌گراد افزایش یافته است.
مطالعات نشان می‌دهد که صرفه‌جویی ۱۵ تا ۲۰ درصدی در مصرف آب توسط خانوارها، می‌تواند وضعیت آب‌رسانی را در بسیاری از شهرهای دچار تنش به حالت پایدار بازگرداند.
چالش آب
اگرچه با گرمتر شدن هوا، مصرف آب افزایش یافته و مدام از طرف مسئولان و رسانه‌ها از صرفه‌جویی در مصرف آب شرب به دلیل خشکسالی و... سخن به میان می‌آید اما واقعیت این است که فقط هشت درصد منابع آبی کشور، صرف شرب می‌شود که یک‌چهارم آن متعلق به تهران است.
برخی کارشناسان اعتقاد دارند مشکل اصلی، کمبود آب شرب نیست بلکه هزینه بالای تبدیل آب سدها، چاه‌ها و... به آب سالم و بهداشتی قابل شرب است که بار مالی سنگینی بر دوش دولت می‌گذارد. از طرفی پرداخت قبوض سنگین برای بسیاری از خانوارها نیز دشوار است؛ بنابراین با صرفه‌جویی در مصرف آب شرب علاوه‌بر کمک به هزینه خانوار، هزینه‌های کشور هم که بر نرخ تورم و... تاثیرگذار است کاهش می‌یابد.
اینکه برخی مسئولان، کاهش مصرف آب به دلیل کاهش بارندگی‌ها را تقاضا می‌کنند بیشتر مربوط به بخش کشاورزی و باغی و البته جلوگیری از هدررفت بارش‌های فصلی و... است. همین چند روز پیش در 190 ایستگاه هواشناسی کشور، بارش باران و در برخی مناطق آبگرفتگی و سیلاب گزارش شد؛ اتفاقی که هر سال در تابستان‌ها رخ می‌دهد اما برنامه‌ای برای جمع‌آوری یا استفاده از بارش‌های فصلی وجود ندارد و منابع آبی هدر می‌رود. همچنین سدها و چاه‌های کشاورزی نیازمند لایروبی است تا میزان آب استحصال شده، افزایش یابد.
منابع آبی فراموش شده
کارشناسان، استفاده از مازاد آبی که از رودخانه‌ها به دریاها می‌ریزد را یکی از منابع فراموش شده تامین آب شرب و کشاورزی و... در فصول کم بارش می‌دانند. این اضافه برداشت‌ها، پس از افزایش بارندگی‌ها، در فصول پربارش جبران می‌شود تا سطح آب دریاچه‌ها کاهش نیابد.
تمرکزبخشی به کشاورزی در مناطق پربارش و هفت استان ساحلی با استفاده از آب دریا و انتقال صنایع آب بر به استان‌های ساحلی، همواره در گفته‌های کارشناسان و مسئولان هست اما اقدامی دیده نمی‌شود. البته انتقال آب دریا به اصفهان صورت گرفت اما راهکار اساسی، تمرکز انتقال صنایع آب بر و کشاورزی به سواحل است.
صرفه‌جویی مصرف آب کشاورزی، نباید بهانه‌ای برای مخالفت با خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی باشد؛ چرا که با وجود حداقل پنج منبع آب، خودکفایی کشاورزی در شرایط موجود هم شدنی است. با این‌حال، در برخی سال‌ها شاهد بوده‌ایم که منابع آبی به کشت محصولات کشاورزی ارزآور تخصیص یافته اما به خودکفایی در تولید گندم، برنج، نهاده‌های دام و طیور و... که رسیده، ادعا شده که آب نداریم!