بحران خشکسالی به انگلیس رسید؛ ذخایر آب در سطح هشدار
سرویس خارجی-
در حالی که انگلیس یکی از مرطوبترین اقلیمها را در بین کشورهای اروپایی دارد اما گزارشها حاکی است که این کشور نیز دچار «بحران خشکسالی» است و ذخایر آب آن نیز به سطح هشدار رسیده است.
در بسیاری از مطالعات آیندهپژوهی که روندهای کلیدی برای چند دهه آینده را مورد بررسی قرار دادهاند همگی درباره تغییرات آبوهوائی شدید و بروز خشکسالیهای گسترده در مناطق مختلف جهان از آسیا گرفته تا اروپا، آمریکا و آفریقا هشدار دادهاند. دانشمندان چند سالی هست که هشدار میدهند خشکسالی به وضعیت خطرناک همهگیری رسیده است و باید تا دیر نشده فکری برای آن شود. در اروپا نیز که زمانی قاره سبز خوانده میشد چند سالی است که دولتها درگیر خشکسالی بسیار گستردهای هستند که گفته میشود در 500 سال گذشته بیسابقه بوده است. امسال و به دنبال بروز خشکسالیهای گسترده و طولانی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بروکسل به دنبال ارائه طرحی با هدف صرفهجویی ۱۰ درصدی در مصرف آب است. روزنامه فایننشالتایمز در این زمینه نوشته است به دنبال بروز خشکسالیهای طولانی و گسترده در اروپا، بروکسل قصد دارد از کشورهای عضو اتحادیه اروپا بخواهد تا سال ۲۰۳۰ مصرف آب را دستکم ۱۰ درصد کاهش دهند. این طرح که قرار است ماه آینده میلادی ارائه شود، نخستینبار است که کمیسیون اروپا از طریق آن هدفی را برای بهرهوری آب تعیین میکند و حاکی از نگرانی در مورد کاهش ذخایر آب زیرزمینی این بلوک است. «جسیکا روزوال» کمیسر محیطزیست اتحادیه اروپا در این زمینه به فایننشالتایمز گفت: «ما باید در مورد چگونگی استفاده کارآمدتر از آب بیندیشیم. موقع شستوشو باید در مورد آن فکر کنیم». این روزنامه خاطرنشان کرده است که دستورالعملهای تابستانی محدودیت مصرف آب، از جمله ممنوعیت پر کردن استخرهای شنا، در جنوب اروپا رایج شده است.
خشکترین بهار در 70 سال گذشته
گزارشها حاکی است در انگلیس هم که یکی از مرطوبترین اقلیمهای اروپا را دارا است مردم با خشکسالی بسیار گستردهای روبهرو هستند. اردیبهشتماه گذشته مقامهای دولت انگلیس برای مقابله با بحران کمآبی در تابستان پیشرو نشست اضطراری تشکیل دادند. نهادهای تخصصی در انگلیس اعلام کردهاند که میزان بارندگیها از ابتدای سال ۲۰۲۵ به شکل کمسابقهای کاهش یافته و اکنون ذخایر آبی و سفرههای زیرزمینی، در بسیاری مناطق، پایینتر از حد معمول است. دولت این کشور در پی خشکترین بهار این کشور طی نزدیک به ۷ دهه گذشته و کاهش سطح رودخانهها، پایین آمدن ذخایر آب زیرزمینی و افت بیسابقه حجم آب سدها، به طور رسمی وضعیت خشکسالی را در منطقه شمالغرب این کشور اعلام کرد. بهگزارش ایرنا، آژانس «محیطزیست انگلیس» در بیانیهای در همین زمینه اعلام کرد که پس از ثبت خشکترین آغاز بهار از سال ۱۹۵۵ تاکنون، شمالغرب انگلیس وارد وضعیت رسمی خشکسالی شده است. براساس این گزارش، سطح ذخایر سدهای منطقه حتی از سالهای بحرانی گذشته نیز پایینتر است. این نهاد دولتی هشدار داد که بارندگی اخیر هرچند مفید بوده، اما برای جبران کمبودهای انباشتهشده در ماههای مارس، آوریل و اوایل مه (اسفند تا خرداد) کافی نیست و پیشبینی گرمای بیشتر در هفتههای آینده میتواند شرایط را وخیمتر کند. آژانس محیطزیست انگلیس در پی اعلام وضعیت خشکسالی، سطح واکنش عملیاتی خود را نیز افزایش داده و شرکتهای آبرسانی را موظف کرده تا اقدامات پیشبینیشده در طرحهای مقابله با خشکسالی از جمله تعمیر نشتیها، اطلاعرسانی عمومی برای کاهش مصرف، و دریافت مجوز برداشت بیشتر آب در مواقع ضروری را با سرعت بیشتری اجرا کنند.
«اندی براون» مدیر حوزه مقررات آب در آژانس محیطزیست انگلیس هم نسبت به تشدید آثار تغییرات اقلیمی هشدار داد و گفت: «خشکسالی پدیدهای طبیعی است، اما با افزایش پیامدهای تغییرات اقلیمی، تابستانهای خشک و بارشهای شدید و نامنظم بیشتر خواهد شد. این موضوع در دهههای آینده چالشی بزرگ برای ما خواهد بود.»
نشست اضطراری در هفته آینده
«اِماهارد» معاون وزیر محیطزیست انگلیس نیز با صدور بیانیهای اعلام کرد که روند پاسخ به بحران به صورت روزانه تحت نظر اوست و شرکت «یونایتد یوتیلیتیز» به عنوان تأمینکننده آب منطقه شمالغرب موظف است که در چارچوب طرحهای مصوب برای پاسخ به خشکسالی عمل کند. وی همچنین گفت: «دولت برای تأمین پایدار آب در دهههای آینده، ۹ سد جدید احداث و شبکههای قدیمی را برای کاهش ۱۷ درصدی نشت، بازسازی خواهد کرد.» این مقام انگلیسی سپس اعلام کرد که نشست اضطراری «گروه ملی خشکسالی» هفته آینده برگزار خواهد شد تا وضعیت سایر مناطق کشور بررسی و اقدامات پیشگیرانه هماهنگ شود. با این حال، فعالان محیطزیستی معتقدند که کاهش سطح آب در منابع حیاتی، کاهش اکسیژن محلول در آب، افزایش احتمال مرگومیر ماهیان، رشد جلبکهای مضر و افت جریان رودخانهها از جمله تبعات کوتاهمدت خشکسالی است که در هفتههای آتی قابل مشاهده خواهد بود. برخی از کارشناسان نیز بر این باورند که با وجود اعلام رسمی وضعیت خشکسالی و وعدههایی برای ساخت سد و اصلاح زیرساختها، بحران آب در انگلیس بیش از آنکه ناشی از طبیعت باشد، بازتابی از سالها بیتوجهی به سرمایهگذاری در منابع حیاتی، وابستگی به شرکتهای خصوصی و نبود برنامهریزی بلندمدت در حوزه آب محسوب میشود. آنها هشدار دادهاند که با ادامه روند فعلی، تابستان ۲۰۲۵ ممکن است برای میلیونها نفر در این کشور یادآور روزهای سخت و نگرانکننده سال ۱۹۷۶ باشد. کارشناسان میگویند واقعیت این است که انگلیس با داشتن یکی از مرطوبترین اقلیمها در میان کشورهای اروپایی، سالهاست که در زیرساختهای آبی سرمایهگذاری کافی نکرده و اکنون، با توجه به رشد جمعیت و تغییرات شدید اقلیمی، با بحرانی جدی و ساختاری مواجه است.
خشکسالی در یونان، قبرس و سوئد
گزارشها حاکی است کموبیش سایر کشورهای اروپایی هم با بحران خشکسالی مواجه هستند. «هریس سشینیز» مدیر اجرائی «آیداپ» به عنوان بزرگترین شرکت آب در یونان، هشدار داده است که اگر اقدامی فوری صورت نگیرد، آتن ممکن است در دو سال آینده با کمبود آب مواجه شود. «ماریا پانایوتو» وزیر کشاورزی قبرس نیز در همین زمینه تاکید کرده است که «سال ۲۰۲۵ سومین سال خشکسالی متوالی و هشتمین دوره بد برای ذخایر آب در ۵۰ سال گذشته» این کشور است. وضعیت آبی در سوئد نیز به عنوان یکی از شمالیترین کشورهای اروپا چندان مطلوب گزارش نشده و آبیاری باغها با شلنگ در برخی مناطق ممنوع شده است. در سالهای اخیر در فرانسه و اسپانیا نیز درگیریهایی میان کشاورزان و حامیان محیطزیست بر سر حقوق آب و برنامههای ساخت سدها ایجاد شده است.