رویترز فاش کرد
دروغ‌های ترامپ و سران سه کشور عربی درباره قراردادهای تجاری
خبرگزاری رویترز در گزارشی مستند نشان داد که ترامپ و سران سه کشور عربی درباره قراردادهای تجاری بین خود و آمریکا در سفر ترامپ به منطقه دروغ گفته‌اند.
سفر سه‌روزه ترامپ به کشورهای عربستان، قطر و امارات همچنان موضوع گزارش‌ها و اظهار نظرهای سیاسی و رسانه‌ای در منطقه و جهان است. خود ترامپ از موفقیت‌آمیز بودن این سفر خبر داده و در مصاحبه با شبکه فاکس ضمن تعریف و تمجید از خود که احتمالاً ناشی از بیماری خودشیفتگی وی است، گفت است: در این سفرها بیش از 2 تریلیون دلار سرمایه خارجی برای آمریکا جذب کرده است. وی همچنین در این مصاحبه مدعی شد که در ظرف 4 روز توانسته است، ۱۲ برابر مبلغی که برای اوکراین از سوی آمریکا هزینه شد، به دست آورد. نیویورکر هم در صفحه نخست خود طرحی از سرازیر شدن دلارهای عربی به آمریکا خبر داده است. ترامپ پیش از این صراحتاً هدف از این سفر را جذب میلیاردها دلار اعلام کرده بود. خود دیپلمات‌های عربی نیز پیش از سفر و در حین سفر در مصاحبه با رسانه‌های غربی اعلام کرده بودند که هدف از این سفر صرفاً «پول، پول و پول» است. گزارش‌های رسمی منتشرشده از سوی آمریکا و این سه کشور عربی نشان می‌دهد که ترامپ در پایان سفر 3روزه خود به منطقه خلیج‌فارس، موفق به امضای توافق‌هایی به ارزش بیش از 3.2تریلیون دلار شد. 600 میلیارد دلار از عربستان به جیب زد، 1.2تریلیون دلار از جیب شیوخ قطری برداشته و 1.4 تریلیون دلار هم از سران امارات گرفت. بعد از این سفر نیز خود ترامپ و مقامات دولتش به جای قدردانی از اعراب به آنها توهین کردند ترامپ اعراب را تشنگان محبت خواند و کندی وزیر بهداشت وی قطر را به دستشویی بین راهی تشبیه کرد.
واقعیت چیست؟
اما بعد از خوابیدن جنجال‌های رسانه‌ای درباره موفقیت‌آمیز بودن خبر حقیقت اندک‌اندک در حال نشان دادن خود است در حالی که رئیس‌جمهور آمریکا از «دستاوردهای اقتصادی بی‌سابقه» در سفر خلیج‌فارس سخن گفته، بررسی‌های رویترز نشان می‌دهد که واقعیت این قراردادها با آنچه اعلام شده است فاصله زیادی دارد. رویترز می‌نویسد: مبالغه در اعلام ارزش قراردادها، در هیچ سفر مهمی پدیده‌ای عجیب نیست، به‌ویژه اگر پای رئیس‌جمهوری در میان باشد که همواره خود را متخصص عقد قرارداد معرفی کرده و عاشق اعداد بزرگ است. کاخ‌سفید اعلام کرده است که در جریان این سفر، بیش از 2هزار میلیارد دلار قرارداد برای اقتصاد آمریکا تضمین شده است. اما گزارش خبرگزاری «رویترز» در دقت این رقم تردید وارد کرده و نوشته است که «نحوه محاسبه این عدد مشخص نیست» و بر پایه شمارش قراردادهای مشخصی که به‌طور رسمی اعلام شده‌اند، ارزش کلی آنها بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار نیست. به گزارش فارس به نوشته رویترز، سفر ترامپ به خلیج‌فارس شامل سفارش‌های کلان برای خرید هواپیماهای بوئینگ، قراردادهایی برای خرید تجهیزات نظامی آمریکایی، توافقاتی در حوزه داده و فناوری و نیز دیگر قراردادها بوده‌است.با این حال، به گفته کارشناسان مالی و دیپلمات‌های مورد استناد گزارش، «ارقام اصلی از سوی هر دو طرف بزرگ‌نمایی شده تا سطح همکاری میان آنها بیشتر جلوه کند». تحلیل رویترز همچنین نشان می‌دهد که از مجموع قراردادهایی به ارزش ۵۴۹میلیارد دلار که در جریان سفر ترامپ به امضا رسید، بسیاری از آنها صرفاً یادداشت تفاهم‌های غیرالزام‌آور بوده‌اند. بررسی‌های این خبرگزاری می‌گوید که فروش‌های دفاعی در قراردادها با عربستان سعودی و قطر، رقم کلی را به ۷۳۰میلیارد دلار رسانده است. رویترز همچنین تأکید می‌کند که نتوانسته به‌طور مستقل صحت سایر قراردادهایی را که اعلام نشده‌اند، تأیید کند. در همین زمینه، جاستین الکساندر، مدیر مرکز مشاوره اقتصاد خلیج‌فارس، گفته‌است: «ارقام اعلامی به‌وضوح اغراق‌آمیز هستند. هزینه‌های احتمالی به‌عنوان هزینه‌های قطعی لحاظ شده‌اند و بسیاری از قراردادهای کلیدی... به هر حال انجام می‌شدند، فارغ از اینکه چه کسی در کاخ‌سفید باشد». از سوی دیگر، داده‌های مؤسسه «کشورهای عربی خلیج‌فارس» نیز، به نوشته گزارش، نشان می‌دهد ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود اعلام کرده بود که عربستان سعودی با آمریکا قراردادهایی به ارزش ۴۵۰میلیارد دلار امضا کرده، اما جریان واقعی تجارت و سرمایه‌گذاری میان دو کشور در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ کمتر از ۳۰۰میلیارد دلار بوده است.
گفتنی است دونالد ترامپ، بارها به دلیل ارائه ارقام اغراق‌آمیز در حوزه‌های اقتصادی و تجاری توجه رسانه‌های آمریکایی و انتقاد آنها را برانگیخته است. ترامپ در سخنرانی خود در کنگره در ۴ مارس ۲۰۲۵ (11 اسفند 1403)، مدعی شد که در چند هفته گذشته، ۱.۷تریلیون دلار سرمایه‌گذاری جدید در آمریکا انجام شده است. با این حال، بررسی‌های واشنگتن‌پست نشان داد که بخش عمده‌ای از این رقم شامل تعهدات قدیمی شرکت‌هایی مانند اپل و عربستان سعودی است که پیش از دوره ریاست‌جمهوری ترامپ اعلام شده بودند. ترامپ در چندین نوبت همچنین ادعا کرده است که آمریکا ۳۵۰میلیارد دلار به اوکراین کمک کرده، در حالی که اروپا تنها ۱۰۰ میلیارد دلار و آن هم به صورت وام ارائه داده است. اما بررسی‌های وب‌سایت فکت‌چک نشان می‌دهد که این ارقام اغراق‌آمیز هستند و بخش قابل‌توجهی از کمک‌های اروپا نیز به صورت وام‌های با بهره پایین یا کمک‌های بلاعوض بوده است.
سرسپردگی به آمریکا
جدای از اغراق‌آمیز بودن اعداد و ارقام ارائه‌شده در گزارش‌های رسمی آمریکا و کشورهای عربی درباره میزان این قراردادها عدم توجه کشورهای منطقه به جنگ غزه در جریان سفر ترامپ نیز از سوی تحلیلگران عرب منطقه به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفت. به گزارش رأی‌الیوم تحلیلگران مصری با اشاره به سفر «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا به سه کشور عربی از اینکه پول، هدایا و سرمایه‌گذاری مجانی به ترامپ داده شد و از او خواسته نشد که جنگ علیه غزه را متوقف کند، به‌شدت انتقاد کردند. به گزارش ایرنا به نقل از روزنامه رای‌الیوم، «هانی توفیق» اقتصاددان مصری به‌شدت از خوش‌خدمتی حاکمان عرب برای ترامپ و پیشی گرفتن از یکدیگر برای استقبال گرم و سرمایه‌گذاری ابراز انزجار کردند و از اینکه اقدامی برای توقف حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه به عمل آورده نمی‌شود، به‌شدت انتقاد کرد. وی خطاب به حاکمان عرب گفت: آنچه انجام می‌شود، جنایتی است که قبل از محاسبه الهی، تاریخ شما را به خاطر آن مورد بازخواست قرار خواهد داد. بر اساس این گزارش «عالیه المهدی» رئیس سابق دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی مصری نیز ضمن انتقاد شدید از رفتار حاکمان عرب گفت: فایده این همه پول و هدایا به آمریکا و رئیس‌جمهور آن چیست؟ رهبران موفق، به پایگاه مردمی و حمایت آنها تکیه می‌کنند و به میزان موفقیت در اداره کشور توجه دارند. «فوزی العشماوی» دیپلمات اسبق مصری نیز از اینکه کشورهای عربی از اهرم‌های قدرت خود شامل قطع روابط، لغو معاهدات با رژیم صهیونیستی، عدم سرمایه‌گذاری در آمریکا به عنوان حامی تل‌آویو استفاده نمی‌کنند، به‌شدت انتقاد کرده و آن را موجب تداوم کشتار در نوار غزه دانست. «کمال حبیب» تحلیلگر مصری با اشاره به وقایع سفر ترامپ به منطقه، از آن به منزله سرسپردگی حاکمان نام برد و گفت: این فقط صرف قراردادها و همکاری اقتصادی و تجاری نبود بلکه تسلیم آشکار در برابر آمریکا بود.