فعالان اقتصادی:
بدون توجه به نتیجه مذاکرات می‌توان چرخ اقتصاد را چرخاند
سرویس اقتصادی-
به گفته فعالان اقتصادی، گره‌زدن اقتصاد به مذاکرات می‌تواند جنبه منفی داشته باشد و دولت باید به جای تمرکز بر رفع تحریم و مذاکره، بر همگرایی و توسعه روابط با کشورهای همسایه متمرکز شود.
کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند ظرفیت‌های متنوعی برای برقراری مناسبات اقتصادی پیش‌روی کشور وجود دارد و کارهای زیادی در این زمینه بر زمین مانده است که باید به جای معطل ماندن برای نتایج مذاکرات ایران و آمریکا، آن‌ها را پیگیری کرد.
«محمد آقا قوام»، نماینده اسبق ایران در صندوق بین‌المللی پول، با حضور در یک برنامه رادیویی، در تحلیل نوسانات اخیر نرخ ارز گفت: این تغییرات بیش از آنکه ریشه در بنیادهای اقتصادی داشته باشد، تحت تأثیر عوامل و جو روانی حاکم بر بازار است. نرخ ارز اصولاً تابعی از عوامل مختلف است که یکی از مهم‌ترین این عوامل، مؤلفه‌های روانی و انتظاراتی است که در جامعه شکل می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه جو روانی فعلی ناشی از امیدواری به نتیجه‌بخش بودن مذاکرات و احتمال رفع تحریم‌ها یا کاهش آن‌هاست، بیان کرد: در چنین شرایطی، دارندگان ارز برای جلوگیری از ضرر بیشتر اقدام به فروش می‌کنند و متقاضیان نیز خرید خود را به تعویق می‌اندازند که این کاهش تقاضا و افزایش نسبی‌عرضه، به پایین آمدن نرخ ارز منجر شده است.
آقا قوام با تصریح بر اینکه نوسانات کوتاه‌مدت یک یا دوهفته‌ای یا حتی ماهانه تأثیر معناداری بر اساس اقتصادی کشور نمی‌گذارد و اثرات پایدار در بلندمدت مشخص می‌شود، تأکید کرد: نباید تمام توجه و برنامه‌ریزی اقتصادی کشور را معطوف به این نوسانات زودگذر کرد، بلکه باید راه اساسی و تقویت بنیان‌های اقتصادی داخلی را دنبال کرد. این رویکرد، هم‌راستا با تأکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر عدم گره‌زدن مؤلفه‌های اقتصادی به نتیجه مذاکرات است.
متنوع کردن روابط اقتصادی
آقا قوام در تشریح راهکارهای تقویت اقتصاد داخلی عنوان کرد: باید سیاست‌هایی نظیر سرمایه‌گذاری برای تولید، تقویت کلی تولید ملی، افزایش اشتغال، گسترش روابط اقتصادی با همسایگان در چارچوب قراردادهای دوجانبه، تقویت حضور در پیمان‌های منطقه‌ای و تشکل‌هایی مانند بریکس را بدون معطلی و چشمداشت به نتیجه مذاکرات، با جدیت پیش برد. وی به قراردادهای بلندمدت با چین و روسیه اشاره کرد و گفت: پیگیری و اجرای این قراردادها نباید منوط به نتایج مذاکرات باشد و لازم است این مسیرها به‌موازات دنبال شوند.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی با یادآوری تجربه‌های گذشته اظهار کرد: متأسفانه در گذشته دولت‌ها با مشاهده پیام‌های مثبت از سوی غرب، گاهی از ظرفیت‌های همکاری با شرق غافل شدند. به‌عنوان مثال، در حالی که کشور با بحران کرونا و آمار بالای تلفات مواجه بود، تعلل در برقراری ارتباط مؤثر با کشورهایی مانند چین برای تأمین واکسن، نشان‌دهنده نوعی نگاه منتظر به غرب بود، درحالی‌که مسیرهای جایگزین و قابل‌اتکایی وجود داشت. تجربه برجام نیز باید به‌عنوان درسی برای عدم پیوند زدن همه امور، حتی معیشت مردم، به یک توافق خارجی مدنظر قرار گیرد.
وی بیان کرد: مردم، نخبگان و فعالان اقتصادی باید به این درک برسند که ایران مسیر پیشرفت خود را فارغ از نتیجه مذاکرات دنبال می‌کند؛ زیرا اتکا به نتیجه مذاکرات با توجه به این عدم قطعیت‌ها، منطقی نیست و باید با قوت، راه تقویت مؤلفه‌های قدرت اقتصادی داخلی که مشخص و قابل‌برنامه‌ریزی هستند، ادامه یابد؛ زیرا گره‌زدن اقتصاد به مذاکرات می‌تواند جنبه منفی داشته باشد.
ظرفیت بازارهای منطقه
«جلیل جلالی‌فر»، تحلیلگر اقتصادی، هم در مورد تأثیر مذاکرات از یکسو و ظرفیت‌های داخلی از سوی دیگر در تحقق رشد اقتصادی مورد نظر در برنامه هفتم توسعه اظهار کرد: به عنوان یک فعال اقتصادی، دیدگاه من این است که برداشته شدن تحریم‌ها قطعاً در رشد اقتصادی اثرگذار است، اما اینکه امید داشته باشیم صرف رفع تحریم‌ها در رشد اقتصادی مؤثر خواهد بود، نگاه اشتباهی است.
به گزارش مهر، وی عنوان کرد: رشد اقتصادی مبتنی بر توسعه تولید، صادرات و سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری‌های داخلی ما تاکنون انجام شده و خودکفایی در تولیدات داخلی هم به اندازه مورد توجه صورت می‌گیرد. این تحلیلگر اقتصادی اضافه کرد: بازارهای بزرگ مانند هند و روسیه و منطقه اوراسیا فرصت‌های مناسبی برای صادرات هستند و ما هنوز حتی به اندازه ۱۰ درصد هم از فرصت‌های موجود در کشورهای اطرافمان استفاده نکرده‌ایم.
جلالی‌فر خاطرنشان کرد: دولت و حاکمیت باید به جای تمرکز بر رفع تحریم و مذاکره، روی همگرایی و توسعه روابط با کشورهای همسایه متمرکز شوند تا قدرت اقتصادی و اجتماعی کشور تقویت شود و بعد از آن به دنبال مذاکره و توافق باشیم. در غیر این صورت، اگر در موضع ضعف دیپلماسی داشته باشیم، نتیجه نخواهیم گرفت.
وی ادامه داد: ما دارای ظرفیت‌های بسیار ارزشمند و غنی در کشور هستیم و خیلی سخت نیست با حضور در بازارهای منطقه، اقتصاد کشور را شکوفا کنیم. البته که ما با همه دنیا باید ارتباط عادلانه، غیرتمندانه و مبتنی بر عزت داشته باشیم.