ضامن؛ چالش وام ودیعه مسکن
درحالی قرار است فرآیند پرداخت وام جدید ودیعه مسکن تا نیمه اردیبهشت اجرائی شود که نگرانی از تکرار بازی وام و ضامن از سوی بانک‌های عامل وجود دارد.
بازار اجاره‌بهای مسکن طی سال‌های اخیر به یکی از چالش‌های معیشتی خانوارهای شهری تبدیل شده است. ترک فعل برخی دولت‌ها در ساخت مسکن و ارائه زمین به مردم، افزایش بی‌ضابطه نرخ اجاره و نبود سازوکار نظارتی مؤثر، موجب شده است بخش قابل‌توجهی از مستأجران به‌ویژه در دهک‌های پایین درآمدی، هر سال با نگرانی بیشتری وارد فصل جابه‌جایی شوند.
در این بین، سیاست‌های حمایتی دولت‌ها عمدتاً بر ارائه وام ودیعه متمرکز بوده که با وجود کارکرد موقت، به‌دلیل پیچیدگی فرآیند دریافت و محدودیت منابع، نتوانسته است اثرگذاری پایداری در تنظیم بازار داشته باشد.
در چنین شرایطی، بسته جدید حمایتی وزارت راه و شهرسازی برای ساماندهی بازار اجاره‌بها و حمایت از مستأجران، با نگاه‌ها و انتظارات فراوانی همراه شده است؛ بسته‌ای که حالا پس از تصویب در شورای‌عالی مسکن و هیئت عالی بانک‌ها وارد فاز اجرا شده و باید دید تا چه‌میزان از ظرفیت آن برای کاهش فشار اقتصادی بر مستأجران استفاده خواهد شد.
دوشنبه هفته گذشته، 24 فروردین‌ماه، یعنی حدود دو ماه پس از وعده وزیر راه، معاون مسکن و ساختمان از تصویب بسته پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی برای حمایت از مستأجران در جلسه شورای‌عالی مسکن خبر داد.
حبیب‌الله طاهرخانی؛ معاون وزیر راه و شهرسازی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: بسته پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی برای حمایت از مستأجران تصویب شد. مهم‌ترین محور این بسته در کوتاه‌مدت، پرداخت دو نوع وام ودیعه به اجاره‌نشین‌هاست. بر این اساس، شورای‌عالی مسکن با پرداخت وام 400 میلیون تومانی قرض‌الحسنه به اقشار تحت حمایت موافقت کرد.
وی اضافه کرد: همچنین مطابق روال سال‌های گذشته، وام ودیعه به سایر مستأجران نیز پرداخت می‌شود که در این زمینه 200 هزار میلیارد تومان اختصاص خواهد یافت.
وامی برای نپرداختن؟!
به‌گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، تنها شرط برای ثبت‌نام و دریافت وام ودیعه مسکن، نداشتن سابقه مالکیت است. چنانچه فردی سابقه مالکیت داشته باشد، مشمول دریافت وام ودیعه مسکن نمی‌شود.
طاهرخانی با تأکید بر اینکه قرمز بودن فرم «ج» متقاضیان جزو شروط پرداخت وام ودیعه نیست، افزود: مستأجران برای دریافت وام ودیعه مسکن باید اجاره‌نامه خود را در سامانه «تم» وزارت راه و شهرسازی بارگذاری کنند و پس از این کار، از طریق کد ملی صحت‌سنجی‌های لازم صورت می‌گیرد.
با توجه به افزایش سقف وام مذکور، احتمالاً بانک‌های عامل مستأجران را به دردسر خواهند انداخت؛ دردسری به‌نام «ضامن». مسئولان ذی‌ربط هنوز در رابطه با شرایط دریافت وام در مبحث ضامنین اطلاع‌رسانی نکرده‌اند اما با بررسی کارنامه کاری بانک‌ها می‌توان پیش‌بینی کرد مستأجران امسال نیز با سختی‌هایی مواجه می‌شوند. در زمان حاضر، بانک‌ها برای وام‌های 200 و 300 میلیون تومانی، دو ضامن از متقاضی می‌خواهند، باید دید وام جدید ودیعه مسکن به وامی برای نپرداختن تبدیل می‌شود یا خیر.