چگونه شروع تازه‌ای در سال نو داشته باشیم؟
قدردانی برای داشته‌ها و برنامه‌ریزی برای نداشته‌ها
امیرحسین بسطانی
بخش پایانی
همه ما در شروع سال تصمیم‌های مختلفی گرفته و اهداف متعددی را برای خودمان تعیین می‌کنیم، اما افراد بسیار کمی به اهداف سال جدید خود پایبند مانده و آنها را عملی می‌کنند. دلایل مختلفی مثل تعیین اهداف دست‌نیافتنی، داشتن برنامه‌های مبهم و نامشخص برای دستیابی به اهداف، پیگیری نکردن پیشرفت‌ها، فقدان انگیزه یا حمایت و رویدادهای غیرمنتظره زندگی، باعث شکست در رسیدن به هدف‌های تعیین شده برای سال نو می‌شوند. امیدواریم بتوانید با به‌کارگیری راهکارهای معرفی شده در این گزارش، به اهداف مهم خود برای سال جدید پایبند مانده و آنها را عملی کنید. ما هر کدام سال گذشته خود را یک‌جور گذرانده‌ایم. فارغ از اینکه از سالی که گذشت راضی هستید یا ناراضی، روش‌های بالا را به‌کار ببندید تا با لبخندی حاکی از رضایت بر لب سر سفره هفت‌سین بنشینید و سال خود را مفیدتر شروع کنید.
فرصت‌های آدمی کوتاه است و انسان باید هر کاری را که دوست دارد، انجام بدهد و حسرت آن بدلش نماند. مارک تو این نویسنده و طنزپرداز می‌گوید: «20 سال بعد حسرت کارهایی را که نکرده‌ای، می‌خوری تا کارهایی که انجام داده‌ای!» حرف درستی است. زمان افراد بسیار محدود است و باید به هر کاری که اشتیاق داریم، بپردازیم و انجام دهیم. باتری‌تان را شارژ کنید. 1403 را هر طور که به پایان رساندید، به‌خاطر داشته باشید و تصور کنید که روی هم رفته سال خوبی بوده است و سال بعد می‌تواند از امسال هم بهتر باشد.
قدردان باشید
رخدادهای برجسته و خوبی که برایتان پیش‌آمده را یادداشت کنید. شگفت‌زده خواهید شد از اینکه سال گذشته چه‌قدر خوبی و شادی پشت سر گذاشتید. تمام دستاوردهایتان را یادداشت کنید: مانند بیشتر ورزش کردم، هله‌هوله خوردن را ترک کردم یا فلان قدر، فروش داشتم.
امین علیزاده، ۴۰ساله اهل کنگان از توابع استان بوشهر، کارمند پتروشیمی از برنامه خود در 1404 به ما می‌گوید: «از کارم خسته شده‌ام و قصد دارم کار خود را عوض کنم و به اجرا در مراسم و روابط عمومی بپردازم.»
موفقیت‌های خود را در سالی که گذشت با خانواده و دوستانتان در میان بگذارید و جشن بگیرید.
اذعان به دستاوردهای خود نقطه شروع خوبی برای سال جدید است. لیاقتش را دارید. مثل همیشه، شاکر بودن به‌خاطر نعمت‌هایی که همین الان هم در زندگی دارید، به‌دست آوردن نعمت‌های بیشتر را ممکن می‌کند. قدرشناسی به‌خاطر موفقیت‌ها گام مؤثری در جهت داشتن اعتمادبه‌نفس برای پذیرش چالش‌های جدید در سال جدید است.
تبریک و تشکر برای آنهایی بفرستید که سال گذشته را برایتان سال بهتری کردند. می‌توانید از کارت‌های تبریک موجود در بازار استفاده کنید، یا از آن هم بهتر دوستدار محیط‌زیست باشید و کارت‌های الکترونیکی بفرستید. در این کارت، قدرشناسی خود را نسبت به محبت‌هایی که فردِ مقابل در حقتان کرده ابراز کنید و با یک تیر دو نشان بزنید و دوستی خود را برای آینده مستحکم‌تر کنید.
مسائل حل‌نشده را حل‌وفصل کنید
لیلا حق‌دوست یک مشاور به گزارشگر کیهان می‌گوید: «مرور کنید که سال گذشته وقت خود را چگونه سپری کردید؟ و آن بخش‌هایی را که انرژی‌تان را می‌مکیده شناسایی کنید. طرحی بریزید تا روابطی را که دیگر به کارتان نمی‌آید از زندگی‌تان حذف کنید و روش‌های هوشمندانه‌تری برای سپری کردن وقتتان پیدا کنید. سال نوی خود را با «نه گفتن» به کارهایی که از دل‌وجان علاقه‌ای به انجامش ندارید، شروع کنید. اشتراک خود را در خبرنامه‌ها، مجله‌ها، گروه‌های ایمیلی لغو کنید تا کمتر وقتتان را در سال جدید بگیرند. خروج از گروه‌ها و کانال‌های اضافی در شبکه‌های اجتماعی را نیز فراموش نکنید.»
وی در ادامه می‌گوید: «تمام مسائل حل‌نشده را حل‌وفصل کنید. دورتادور خانه به دنبال هر گونه کار کوچک ناتمام و آزاردهنده بگردید، مانند روغن‌کاری لولاهایی که جیرجیر می‌کنند و خاطرجمع شوید که چنین مسائلی در سال جدید فکرتان را درگیر خود نمی‌کند. چیزهای انباشته‌شده را سروسامان بدهید. اتاق‌های خانه را نگاهی بیندازید و وسایلی را که دیگر لازم ندارید یا دور بیندازید یا اگر به دَردِ کسی می‌خورند به خیریه بدهید. در خانه فضای خالی ایجاد کنید تا سال جدید برایتان با خود ثروت و رفاه به همراه بیاورد. کاغذهای مهمتان را زیر و رو و به‌روز کنید. قطعاً نمی‌خواهید سال جدید را با نگرانی درباره کارهای اداری کسالت‌بار شروع کنید. اگر از رایانه استفاده می‌کنید نیز تمامی فایل‌ها و ایمیل‌های قدیمی و غیرضروری را پاک کنید.»
کارهای جدید انجام دهید
مریم اسماعیلی، فرهنگی توصیه دارد: «صرفاً داشتن هدف و برنامه باعث نمی‌شود تا در عمل‌کردن به آنها متعهد باشید. برای اینکه میل و انگیزه بیشتری برای انجام برنامه‌ها و رسیدن به اهداف سال جدید خود داشته باشید، باید این فرآیند را برای خودتان جذاب‌تر کنید. هر زمان که به یکی از اهدافتان رسیدید، به خودتان پاداش بدهید. تعیین اهداف الهام‌بخش و کارهایی که انرژی و لذت بیشتری برایتان به همراه دارند نیز در متعهد ماندن شما به آنها تأثیرگذار است. هر چند وقت یک‌بار اهداف خود را مجدداً مرور کنید و ببینید که آیا هنوز می‌خواهید به این اهداف برسید یا نه؟ از مسیر رسیدن به اهدافتان لذت ببرید.»
کاری انجام دهید که تاکنون انجام نداده‌اید. به جاهایی از شهرتان بروید که تاکنون فرصتش را نکرده‌اید یا به ذهنتان خطور نکرده بوده است. به رستورانی بروید که همیشه دوست داشتید در آن غذا بخورید و نخورده‌اید. هر کاری که فکر می‌کنید طراوتی هر چند اندک به زندگی‌تان می‌بخشد و آن را از روزمرگی خارج می‌کند.
از ابتدای سال جدید، روزی دست‌کم ۲۰ دقیقه پیاده‌روی کنید. با این کار احساس فوق‌العاده‌ای که می‌کنید هیچ، از مشکلات اضافه‌وزن در طول تعطیلات عید نیز پیشگیری کرده‌اید. خدا را چه دیدید، شاید آن‌قدر از این عادت جدید لذت ببرید که برای تمام سال‌ها آن را ادامه دهید. هرچه نباشد پیاده‌روی یکی از هفت عادت نابغه‌هاست!
درست است که پیشنهادهای بالا حسابی سرشان را شلوغ می‌کند، ولی مهم است که یکی دو روز را هم به «هیچ کاری نکردن» اختصاص دهید. در این یکی دو روز کم‌خوابی‌هایتان را جبران کنید و تمام کارهایی را که از انجامشان لذت می‌برید انجام دهید، خواه نشستن جلوی تلویزیون، خواه بیرون رفتن با دوستان یا هر کار دیگری.
اهدافتان را روی کاغذ بنویسید
احتمالاً این توصیه را زیاد شنیده‌اید؛ دلیل آن هم این است که نوشتن اهداف سال جدید در یک دفتر و یا مکتوب کردن آنها به هر شکل دیگری، یکی از راه‌های اثبات شده برای متعهد ماندن به اهداف و برنامه‌ها است. طبق مطالعاتی که صورت‌گرفته مکتوب کردن اهداف، احتمال رسیدن به آنها را تا 42 درصد افزایش می‌دهد.
حمید بهاروند، مشاور و برنامه‌ریز می‌گوید: «اهداف بلندمدت خود را به برنامه‌های کوتاه‌مدت تبدیل کنید. علاوه‌بر داشتن یک استراتژی کلی برای رسیدن به اهداف سالانه، برنامه‌های عملی هفتگی و ماهانه نیز برای دستیابی به آنها داشته باشید. مواجه شدن با حجم زیادی از برنامه‌ها و کارهایی که باید برای رسیدن به اهداف سالانه خود انجام بدهید، ممکن است خیلی زود شما را خسته و نومید کند؛ بنابراین، داشتن اهداف کوتاه‌مدت نیز برای متعهد ماندن به اهداف بلندمدت‌تر ضروری است.»
وی در ادامه پیشنهاد می‌دهد: «می‌توانید برنامه‌های هفتگی و ماهانه خود را روی یک تابلو نوشته و جایی بچسبانید که دائماً جلوی چشمتان باشد. اگر هدفتان یادگیری زبان انگلیسی یا یک مهارت جدید و پیدا کردن کار در یک حوزه شغلی متفاوت است، به این فکر کنید که چه تغییر کوچکی در این ماه می‌توانید در راستای رسیدن به این اهداف ایجاد کنید؟ تغییرات کوچک در طول زمان، به تغییرات و دستاوردهای بزرگ منجر می‌شوند.»
این مشاور و برنامه‌ریز در تکمیل صحبت‌هایش توصیه دارد: «خودتان را برای تغییر آماده کنید. یکی از دلایل اصلی و مهمی که مانع از عملی کردن اهداف سال جدید می‌شود، آماده نبودن فرد برای تغییر است. ایجاد تغییر نیازمند داشتن ذهنیت تغییر و آمادگی برای آن است. تغییر پایدار تا زمانی که ذهن شما آماده نشود اتفاق نمی‌افتد. آمادگی ذهنی صرفاً با مجبور کردن خودتان به انجام برنامه‌هایی برای تغییر اتفاق نمی‌افتد، اگر بدانید که تغییری که در نظر دارید، بیش از نتایج منفی، نتایج مثبتی برایتان به همراه دارد، آمادگی ذهنی بیشتی برای ایجاد تغییر پیدا خواهید کرد.»
محدودیت‌های ذهنی خود را بشناسید
کریم نظری نجف‌آبادی، 50ساله و کارمند پتروشیمی به ما می‌گوید: «من اهل برنامه‌ریزی نیستم. هرچه پیش آید، خوش آید. به مانند رودخانه در جهت مسیر حرکت آب عمل می‌کنم. به خاطر شرایط خاص و تورمی اصلا برنامه‌ریزی نمی‌کنم و برای آینده هم نقشه خاصی ندارم!»
همه ما به طور ناخودآگاه از رنج کشیدن و طرد شدن فاصله می‌گیریم؛ بنابراین، طبیعی است که در مسیر رسیدن به اهدافمان، با وجود تلاش و تعهدی که نسبت به آن داریم، انگیزه و انرژی خود برای ادامه مسیر را از دست بدهیم.
ممکن است دریافت یک بازخورد منفی یا چالشی مهم در انجام کار، باعث شود تا از ادامه مسیر منصرف شوید. دانستن اینکه ازدست دادن انگیزه، خسته شدن و عدم علاقه به ادامه دادن مسیر یک حس مشترک در همه افراد است، کمک می‌کند تا ثبات بیشتری در ادامه دادن مسیر برای رسیدن به اهدافتان داشته باشید.
عادت‌های خود را ارزیابی کنید. ما به‌ندرت به برنامه‌ها و اهداف سال جدید خود متعهد می‌مانیم، چراکه به بررسی وضعیت و عادات فعلی‌مان نمی‌پردازیم. هر زمان که هدفی برای خود تعیین می‌کنید، ابتدا باید ارزیابی کنید که برای رسیدن به آن باید کدام عادت‌ها را در خود تغییر داده یا کسب کنید. لازم است صرف‌نظر از آنچه می‌خواهید به دست بیاورید، بر روی آنچه برای رسیدن به آن لازم است تمرکز کنید.
یک جمع حمایتگر داشته باشید. یکی از کارهایی که می‌تواند به شما در عملی کردن اهدافتان کمک شایانی بکند، پاسخگو بودن به دیگران است. یک تیم حمایتی شامل دوستان یا اعضای خانواده برای خود تشکیل داده و یکدیگر را در مسیر رسیدن به اهداف و برنامه‌هایی که تعیین کرده‌اید حمایت کنید. می‌توانید یک روز در ماه را برای ملاقات حضوری و صحبت کردن درباره پیشرفت‌هایتان در یک ماه گذشته تعیین کنید. اینکه دیگران از برنامه‌های شما مطلع بوده و پیگیر آنها باشند، شما را به انجامشان متعهدتر خواهد کرد.
پیشرفت خود را اندازه‌گیری کنید
اندازه‌گیری و بررسی پیشرفت، به شما کمک می‌کند تا مدیریت بیشتری بر برنامه‌ها و اهداف سال جدید خود داشته باشید. یک چک‌لیست از اهداف روزانه برای خودتان آماده کنید. سپس پیشرفت خود را هر روز با علامت زدن بله یا خیر در کنار هر مورد در لیست اندازه‌گیری کنید. در پایان هفته، پیشرفت خود را مرور کنید و آن را با افراد تیم حمایتی‌تان به اشتراک بگذارید.
سعی کنید هر روز بهتر از دیروز باشید. زندگی شخصی و کاری همیشه در حال تحول است و ما همواره با موانع مختلفی رو‌به‌رو می‌شویم که باید بر آنها غلبه کنیم. هدف، کامل بودن یا رسیدن به چیزی نیست، بلکه میزان پیشرفت و تلاشی که در رسیدن به اهدافتان دارید بسیار ارزشمند است. سعی کنید هر روز بهتر از روز قبل خود باشید و پیشرفت‌های هرچند کوچک را به‌حساب بیاورید.
از تکرار اشتباهات گذشته خودداری کنید. راهبرد دیگر برای حفظ تصمیمات و اهداف سال جدید این است که هر سال اشتباهات قبلی را تکرار نکنید. اگر تصمیم گرفتید بهمان اهدافی برسید که در گذشته برای آنها تلاش کردید، اما در رسیدن به آنها موفق نبود‌ید، زمانی را صرف ارزیابی نتایج قبلی خود کنید. کدام استراتژی مؤثرتر بود؟ کدام‌یک کمترین تأثیر را داشت؟ چه چیزی باعث شد نتوانید تصمیم خود برای تغییر را در سال‌های گذشته حفظ کنید؟ با تغییر رویکرد، احتمال رسیدن به نتایج مورد نظرتان بسیار بیشتر خواهد شد.