نعل وارونه نشریات زنجیرهای برای حمایت از وزیر تورمساز (خبر ویژه)
برخی نشریات حامی وزیر اقتصاد استیضاحشده تقلا میکنند بورس را مقابل استیضاح بگذارند و چنین القا کنند که رونق بورس با رفتن همتی به محاق افتاده است.
این انگارهسازی غیرواقعی در حالی است که رونق محدود بورس در اثر رویکرد نادرست دولت به گرانسازی خودرو و حذف ارز نیمایی (گرانسازی ارز) اتفاق افتاده و محصول رشد اقتصادی و رونق تولید نبوده است. به عبارت دیگر، موضوع رونق موقت و محدود بورس به قیمت تحمیل گرانی سنگین به معیشت 85میلیون ایرانی اتفاق افتاد و همین رویداد هم علت استیضاح همتی بود.
روزنامه دنیای اقتصاد که از حامیان وزارت همتی بهشمار میرفت، در تحلیلی با عنوان «بازدهی ۴۱درصدی در بازار سهام در دوران ۶ماهه همتی؛ سرنوشت بورس بعد از استیضاح»، به نقش گرانکردن دلار در رشد حبابی بورس اذعان کرد و نوشت: همتی در مدتزمان حضور خود در وزارت اقتصاد، به بازار سهام بهعنوان مولدترین بازار دارایی کشور توجه ویژهای نشان داد و مهمترین اقدام وی در این مدت نیز حذف دلار نیمایی و تعیین دلار توافقی بهعنوان نرخ دلار مؤثر بر سود شرکتها بود که افزایش نرخ دلار مؤثر بر سود شرکتها موجب شکلگیری یک رالی ۷۵ روزه در بازار سهام شد و شاخصکل از کف یکمیلیون و ۹۷۰هزار واحدی تجربهشده در اوایل آبان تا قله ۲میلیون و ۹۴۴هزار واحدی در اواسط آبان رشد کرد. حال در شرایطی که همتی دیگر در وزارت اقتصاد در مسند کار قرار ندارد؛ باید دید که بازار سهام با چه وضعیتی معاملات خود را پیگیری خواهد کرد.
دنیای اقتصاد همچنین مدعی شد: برکناری همتی، اولین تاثیری که بر بازار و اقتصاد ایران دارد، ایجاد حس عدماطمینان و بیثباتی در سیاستهای کلان کشور است. بااینحال، یکی از اقدامات مثبت وزارت اقتصاد در این مدت، حمایت از سیاستی بود که نرخ دلار نیمایی یعنی دلاری که پتروشیمیها و شرکتهای فولادی در بازار عرضه میکنند، همگام با نرخ ارز در بازار آزاد و بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعدیل شود. این رویکرد به افزایش توان تولیدی کشور کمک میکرد و همزمان، مانع از سودجویی دلالانی میشد که با دریافت ارز ترجیحی، کالاهای وارداتی را با سودهای کلان به فروش میرساندند، اما بهنظر میرسد که دلالان و افرادی که با دریافت نرخ ارز ترجیحی سود میبردند، بار دیگر فعال شده و با فشارهای سنگین، بهدنبال بازگرداندن شرایط به نفع خود هستند، چراکه ردپای آنها در تلاطمهای ارزی دیده میشد. حمایت آقای همتی از واگذاری ایرانخودرو نیز بهنظر میرسد یکی از دلایل اصلی استیضاح او بوده باشد. این واگذاری میتوانست تحول مثبتی در صنعت خودروی کشور ایجاد کند، اما با تغییرات مدیریتی، احتمال بازگشت به سیاستهای ناکارآمد گذشته وجود دارد.
روزنامه اعتماد هم در تحلیل مشابهی مینویسد: «نمايندگان مجلس در شرايطي كه كشور با فشارهاي شديد اقتصادي، تحريمهاي فزاينده آمریکا و متحدانش و چالشهاي داخلي روبهروست، وزير اقتصاد را بركنار كردند. اقدامي كه در ظاهر با هدف «اصلاح اقتصادي» انجام شد، اما در عمل چيزي جز تشديد بيثباتي، اختلال در سياستهاي كلان و ارسال سيگنالهاي منفي به بازارهاي داخلي و بينالمللي به همراه نخواهد داشت. آقاي همتي جسارت و توانايي لازم را براي مقابله با رانتها و پيشبرد اصلاحات اقتصادي داشت، اما متأسفانه كنار گذاشته شد و در شرايط فعلي، دولت بدون فرمانده اقتصادي باتجربه، كار بسيار سختي پيشرو دارد. از طرفي، اداره كردن وزارتخانههاي كليدي بدون وزير دائمي، ميتواند مشكلات را بيشتر كند.»
درباره تحلیلهای نشریات زنجیرهای گفتنی است که اولاً گفتار و رفتار کسانی مانند وزیر برکنارشده اقتصاد، عامل اصلی در ایجاد بیثباتی در بازار بوده و ادعای اینکه با استیضاح، ثبات اقتصادی به هم میخورد، ادعای بلاوجهی است.
ثانیاً در ماجرای حذف سامانه ارز نیمایی، ادعا این بود که ارز تکنرخی میشود تا راه رانت و سوءاستفاده بسته میشود. اما آنچه در عمل اتفاق افتاد این بود که دولت، استارت افزایش قیمت ارز را با حذف ارز نیمایی زد، بیآنکه ارز تکنرخی شود و در واقع، فقط دلار بیش از سیهزار تومان گران شد و بهانه بعدی برای گرانی اقلام مختلف را پدید آورد. پس این کار هم ضد معیشت مردم و تولید بود.