# طب سنتی
روزه‌داری صحیح به پاکسازی بدن کمک می‌کند
معاون تعالی دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت با بیان اینکه ریشه بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها رطوبت‌هایی است که در بدن تجمع می‌یابد؛ روزه‌داری صحیح را سبب دفع قسمتی از مواد رطوبتی و پاکسازی بدن
دانست.
به گزارش وبدا، دکتر سید مهدی میرغضنفری با بیان اینکه ریشه بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها، رطوبت‌هایی است که در بدن تجمع می‌یابد، گفت: روزه به دلیل مزاج گرم و خشکی که دارد می‌تواند قسمتی از مواد رطوبتی را دفع کند و اصطلاحا سبب پاکسازی بدن شود. همچنین می‌تواند فرد را کم‌اشتها، لاغر و معده را کوچک کند و از پف‌آلودگی و التهابات بدنی
بکاهد.
وی افزود: با توجه به حرارت بالا و مزاج خشک روزه، مزاج‌های گرم و خشک باید در حین روزه‌داری تدابیر تغذیه‌ای را رعایت کنند تا از بروز یک‌سری علائم ناخوشایند جلوگیری شود. در این افراد چون مزاج به سمت خشکی پیش می‌رود و حرارت بدن زیاد می‌شود احتمال خشکی پوست و یبوست وجود دارد.
معاون تعالی دفتر طب ایرانی و مکمل ادامه داد: برای کاهش خشکی و گرمی ناشی از روزه‌داری به‌خصوص در افراد دارای این مزاج باید پس از افطار تا هنگام خواب بیشتر از سبزی و میوه‌هایی همچون کاهو و مرکبات و کمتر از آب استفاده شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش با بیان اینکه در مزاج گرم و خشک عطش ناشی از خشکی بدن می‌تواند آزاردهنده باشد، اظهار داشت: استفاده از عرقیات خنک مانند کاسنی و شاتره در حد یک لیوان یا مصرف خاکشیر و مواد ترش نظیر آبلیمو و آب‌آلبالو و همچنین استفاده از یک قاشق چای‌خوری تخم خرفه در آب یا عرقیات هنگام سحر برای رفع عطش مفرط و کم‌آبی توصیه می‌شود.
وی افزود: انواع سبزی‌خوردن نظیر تره، ترخون و پیازچه به دلیل ترکیبات تندی که دارند، می‌توانند با افزایش حرارت بدن سبب تشنگی شوند. توصیه بر این است که سبزی‌خوردن را از وعده سحر حذف و کاهو و سالاد را جایگزین آن کنید. البته می‌توانید در فواصل افطار تا زمان خواب از انواع سبزی‌خوردن و منافع سرشار آن بهره‌مند شوید.
به گفته میرغضنفری، افرادی که معده و مزاج گرم دارند بهتر است روزه را با شربت سکنجبین تهیه شده با آب معمولی و در حجم مناسب (در حد یک فنجان یا حداکثر نصف یک لیوان معمولی) باز کنند. این نوشیدنی مزاج متعادلی دارد و برای کاهش عطش و آماده کردن معده برای پذیرش غذای بعدی بسیار مناسب است.
معاون تعالی دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت تصریح کرد: برای افطار بهتر است از غذاهای غلیظ یا غذاهایی که هضم سخت دارند پرهیز شود. مثلا باید از مصرف بعضی از انواع آش که دارای لعاب و مقدار زیادی حبوبات، روغن، پیاز و نعناداغ و سیرسرخ کرده هستند اجتناب یا در حجم خیلی‌کم از آنها میل یا آنها را به‌صورت سبک تهیه و مصرف کرد.
وی با بیان اینکه هنگام روزه‌داری بروز یبوست شایع است، گفت: برای رفع این مشکل بهتر است از تمام ملین‌ها، مسهل‌ها و مدرها هنگام سحر اجتناب و هنگام افطار استفاده شود.
البته مصرف ملین‌های ضعیف هنگام سحر مشکلی ایجاد نمی‌کند و می‌تواند برای جلوگیری از یبوست روزه‌دار مفید باشد. راهکار طب سنتی جهت رفع یبوست پرهیز از گرمی‌جات و موادغذایی شور و سرخ‌کرده و مصرف کاهو، خیار، آلو و انجیرخشک است.
خیس کردن حدود پنج آلو بخارا همراه با دو عدد انجیرخشک در یک فنجان آب از شب قبل و خوردن آن هنگام سحر به دلیل مزاج متعادلی که دارد برای اکثر مزاج‌ها مناسب
است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش با اشاره به اینکه به دلیل کاهش میزان رطوبت‌های مغز و قند خون ممکن است برخی دچار ضعف اعصاب و تندخویی شوند، توصیه کرد: افرادی که دچار ضعف اعصاب می‌شوند بهتر است بعد از افطار دمنوش سنبله‌طیب یا گل‌گاوزبان استفاده کنند.
میرغضنفری در پایان گفت: از دیدگاه طب سنتی علت اصلی کند‌ذهنی رطوبت‌های مغزی است و چون روزه این رطوبت‌ها را از بین می‌برد باعث تقویت حافظه می‌شود.
البته برای دستیابی به این عملکرد باید تدابیر اصلاح تغذیه در ایام روزه‌داری رعایت شود تا مشکلاتی مانند افت قند یا کاهش فشار خون سبب عدم تمرکز و ضعف حافظه نشود.
اهمیت خواب کافی در ماه رمضان برای حفظ انرژی روزه‌داران
فلوشیپ بهداشت خواب و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: خواب کافی و باکیفیت نه‌تنها به سلامت جسمی و روحی کمک می‌کند، بلکه به روزه‌داران انرژی لازم برای روزهای طولانی را می‌دهد.
به گزارش وبدا، مهناز امینی با اشاره به اینکه در ماه رمضان، تغییر در رژیم غذایی و ساعت‌های خواب می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت خواب داشته باشد، اضافه کرد: تغییرات ساعت خواب، خواب ناکافی، مصرف غذاهای سنگین و چرب در افطار، استرس و اضطراب ناشی از فعالیت روزانه، بیداری در ساعات مختلف شب برای سحر و افطار، خواب را مختل کرده و منجر به احساس خستگی در طول روز
می‌شود.
وی با بیان اینکه خواب کافی و باکیفیت تأثیر مستقیمی بر روی سلامت جسمی و روحی دارد، گفت: خواب کافی نقش مهمی در بهبود سیستم ایمنی بدن و مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها، بهبود تمرکز و عملکرد، تنظیم روحیه و کاهش استرس دارد از همین‌رو رعایت نکات برای بهبود خواب روزه داران از اهمیت بالایی برخوردار است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه برای بهبود کیفیت خواب در ماه رمضان، روزه‌داران می‌توانند از راهکارهای مختلفی استفاده کنند، تصریح کرد: ایجاد یک برنامه زمانی منظم برای خواب و سحر به روزه‌داران کمک می‌کند تا خواب کافی داشته باشند، از همین‌رو بهتر است سعی کنند تا حد امکان در ساعات مشخصی به خواب بروند و بیدار شوند.
امینی گفت: انتخاب غذاهای سبک و سالم در افطار و سحر می‌تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
میوه‌ها، سبزیجات، و پروتئین‌های کم‌چرب انتخاب‌های بهتری هستند، علاوه‌بر این مصرف کافئین و قند در ساعات پایانی روز می‌تواند خواب را مختل کند. بهتر است از نوشیدنی‌های کافئین‌‌دار در بعدازظهر و شب خودداری شود.
وی بیان کرد: محیط خواب باید خنک، تاریک و بی‌صدا باشد و استفاده از پرده‌های تیره و کم‌کردن نور می‌تواند کیفیت خواب را افزایش دهد، همچنین تمرین‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق و مدیتیشن می‌تواند به کاهش استرس و بهبود خواب کمک کند.