زلزله 9 ریشتری در جبهه تروریستهای پ.ک.ک با فرمان تاریخی اوجالان
سرویس خارجی-
رئیسِ در زندانِ گروهک موسوم به «حزب کارگران کردستان ترکیه» (پ.ک.ک) اعلام کرد که این گروه مسلح باید خود را منحل کند. او با این فرمان مهم و تاریخی خود ولولهای در میان کُردهای مسلح برپا کرده است.
«عبدالله اوجالان»، رهبر و بنیانگذار حزب کارگران کردستان، (PKK) است، گروهی که از دهه ۱۹۸۰ میلادی برای خودمختاری کُردها در ترکیه مبارزه مسلحانه را آغاز کرده و از عملیاتهای تروریستی نیز هیچ ابایی نداشته و نهتنها در ترکیه که در دیگر کشورهای منطقه نیز خونهای زیادی را بر زمین ریخته است. او در سال ۱۹۹۹ در عملیاتی توسط نیروهای اطلاعاتی ترکیه در کشور کنیا دستگیر شد و ابتدا به اعدام محکوم گردید، اما حکم او بعداً به حبس ابد کاهش یافت. از آن زمان تاکنون، اوجالان در زندان ایمرالی، جزیرهای در دریای مرمره، زندانی است. در این مدت، او که گویا تحولات فکری اساسی نیز داشته است، نقش مهمی در تحولات سیاسی کُردها داشته و چندین بیانیه در حمایت از راهحلهای صلحآمیز منتشر کرده است. البته در بعضی از زمانها گوش شنوایی در میان گروهی که بنیانگذاری کرده نداشته است.
«پ.ک.ک» از زمان تأسیس خود در سال ۱۹۷۸ تاکنون، حملات مسلحانه و اقدامات تروریستی گستردهای را در ترکیه و سایر نقاط منطقه انجام داده است. این گروه از دهه ۱۹۸۰، با انجام حملات علیه نیروهای امنیتی، غیرنظامیان و زیرساختهای عمومی در ترکیه، هزاران کشته و زخمی برجای گذاشته و عامل بیثباتی در مناطق جنوبشرقی این کشور بوده است. علاوهبر ترکیه، پ.ک.ک و شاخههای وابسته به آن، مانند «پژاک» در ایران، فعالیتهای خرابکارانهای را در مناطق مرزی انجام دادهاند و با حمله به نیروهای امنیتی و غیرنظامیان در غرب ایران، موجب ناآرامی شدهاند. در عراق، این گروه در کوههای قندیل مستقر شده و علاوهبر درگیری با ارتش ترکیه، گاهوبیگاه به مناطق شمالی عراق نیز حمله کرده است. در سوریه، شاخه این گروه یعنی «ی.پ.گ» بهعنوان بخشی از نیروهای «قسد» فعالیت میکند و از حمایت برخی قدرتهای خارجی، به ویژه آمریکا، برخوردار است. اقدامات تروریستی پ.ک.ک نهتنها تهدیدی برای امنیت ترکیه، بلکه عاملی برای بیثباتی منطقهای بوده و درگیریهای خونینی را در چهار دهه گذشته رقم زده است.
اما حالا اوجالان پیام تاریخی خود را صادر کرده که زلزلهای برپا کرده است. نماینده حزب دموکراسی و برابری ترکیه روز پنجشنبه (9 اسفند) در یک نشست خبری با قرائت بیانیهای از عبدالله اوجالان، نقل کرد که همه گروهها باید سلاح خود را به زمین بگذارند و پ.ک.ک باید خود را منحل کند. در بیانیه اوجالان آمده است: «از همه گروهها میخواهم سلاح را زمین بگذارند و من مسئولیت تاریخی آن را برعهده میگیرم. از پ.ک.ک میخواهم که با برگزاری یک نشست عمومی، تصمیم خود برای انحلال این گروه را اعلام کند. زبان عصر، زبان صلح است و جامعه دموکراتیک نیاز به توسعه دارد.»
واکنشها
هسته اصلی پ.ک.ک تاکنون (تا زمان نگارش این گزارش) سکوت پیشه کرده است. اما احزاب کُرد عراق مانند اتحادیه میهنی کردستان، حزب دموکرات کردستان عراق و رئیس منطقه کردستان عراق از فراخوان سرکرده پ.ک.ک برای خلع سلاح عناصر این گروه شبهنظامی و انحلال آن استقبال کردند. از طرف دیگر، به گزارش ایسنا، «مظلوم عبدی»، رئیس ائتلاف نیروهای دموکراتیک سوریه، موسوم به «قسد»، گفت: «درخواست عبدالله اوجالان بنیانگذار پ.ک.ک برای انحلال این حزب و زمین گذاشتن سلاح، ارتباطی با سوریه ندارد... اوجالان درخصوص بیانیه خود برای ما پیامی فرستاد و این پیام مثبت بود و بر اهمیت صلح و امنیت در منطقه تأکید داشت. اگر صلح در ترکیه برقرار شود، این بدان معناست که دیگر هیچ توجیهی برای ادامه حملات به ما در سوریه وجود نخواهد داشت.»
در سطح منطقهای و جهانی نیز این پیام مهم واکنشهای مختلف و عموماً مثبتی در پی داشته است. سخنگوی وزارت امور خارجه با استقبال از فراخوان رئیس گروه پ.ک.ک برای کنار گذاشتن سلاح، این تصمیم را گامی مهم در جهت نفی خشونت دانست و تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران از هر روندی که موجب توقف تروریسم و تقویت امنیت در کشور همسایه ترکیه شود، استقبال میکند... حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه به پیام عبدالله اوجالان، «افکان آلا»، معاون رئیس این حزب، گفت: «باید دید که آیا این پیام نتیجهای در پی خواهد داشت یا نه.» آمریکا و اروپا نیز واکنش مثبت به این پیام نشان دادهاند و...
زلزله 9 ریشتری
«عبدالقادر سلوی»، تحلیلگر باسابقه روزنامه حریت و از افراد نزدیک به «رجب طیب اردوغان»، در یادداشت خود پیام جدید عبدالله اوجالان را یک زلزله ۹ ریشتری در فضای سیاسی و درون پ.ک.ک توصیف کرده و آن را بسیار قاطعتر و تأثیرگذارتر از پیام سال ۲۰۱۴ میداند. او با یادآوری مراسم نوروز سال ۲۰۱۴ در دیاربکر، که در آن اوجالان برای نخستینبار خواستار پایان مبارزه مسلحانه شد، تأکید دارد که پیام فوریه ۲۰۲۵ نهتنها ادامه آن روند نیست، بلکه دستوری آشکار و بیسابقه است که سران پ.ک.ک را در قندیل در موقعیتی دشوار قرار میدهد. اوجالان اینبار نهتنها خواستار خلع سلاح، بلکه بهطور صریح دستور انحلال کامل پ.ک.ک را داده و اعلام کرده که مسئولیت این فراخوان تاریخی را شخصاً برعهده میگیرد.
سلوی همچنین به نقش «احمد ترک» و «پروین بولدان» در اعلام این پیام اشاره کرده و معتقد است که شرایط داخلی و بینالمللی به نفع ترکیه تغییر کرده است. او یادآور میشود که دولتهای مختلف ترکیه، از «تورگوت اوزال» و «نجمالدین اربکان» تا رجب طیب اردوغان، تلاشهایی برای حل مسئله کردها انجام دادهاند، اما همیشه عوامل خارجی مانند آمریکا و انگلیس، مانع از موفقیت این روند شدهاند. با این حال، او معتقد است که اینبار فرصتهای منطقهای بهگونهای رقم خورده که در صورت استفاده صحیح، میتوان پ.ک.ک را برای همیشه از صحنه خارج کرد. به گفته سلوی، واکنش فرماندهان قندیل به این پیام، سرنوشت آینده این گروه را مشخص خواهد کرد. اگر پ.ک.ک به درخواست اوجالان پاسخ مثبت ندهد، او ممکن است مشروعیت آنها را زیر سؤال ببرد و اعلام کند که این گروه دیگر آن تشکیلاتی نیست که خود بنیان نهاده است. در نهایت، سلوی بر عزم ترکیه برای پایاندادن به تروریسم تأکید کرده و میگوید که دولت اردوغان علاوهبر مسیر صلح، گزینه نظامی را نیز آماده دارد. از نظر او، پیام اوجالان نهتنها در میان کردها، بلکه در کل معادلات سیاسی ترکیه زلزلهای به پا کرده است.