بخش دوم

 آدم‌برفی‌ها منتظر بهارند. تمام زمستان در سرما لبخند می‌زنند و بهار وقتی بیدار می‌شود، وجودشان در حرارت خورشید می‌سوزد، دَم نمی‌زنند و با ایثار خویش بهار را به باغ و دست‌های باغبانان گره می‌‌زنند. 

چه خوب است همیشه امیدوار و منتظر و ایثارگر باشیم. شک ندارم هر کدام از ما در عکس‌‌های زیادی از زندگی آدم‌برفی بوده‌ایم! قلب داشته‌ایم، در سکوت تپیده؛ چشم داشته‌ایم، راه را دیده؛ پوست داشته‌ایم، اما آب شده و از جلد کهنه خویش بیرون زده‌ایم. 

آدم‌برفی‌ها نبودند صدای خنده در زمستان نمی‌پیچید. عکسی گرفته نمی‌شد و عشقی در زیر آفتاب  بی‌رمق باغِ سپید مو، جوانی نمی‌کرد. آدم‌برفی‌ها در هر زمستانی چراغ باغ را روشن نگه می‌دارند. 

بهار که می‌شود، آدم‌برفی آب می‌شود و از آن همه ایستادگی و جوانمردی موهای قهوه‌ای کاموایی‌اش بر تن خاک، راه می‌کشد، تمام زمستان عاشق خورشید بوده است، امیدوار و منتظر و ایثارگر بوده است. در پس وجود نحیف شکننده‌اش آفتاب را دوست داشته است. فی‌الواقع صبور و قوی بوده است. از تن آب شده هر آدم‌برفی جوانه‌ای سبز می‌شود.

روزی از ما بر تن خاک دو چشم و دو آفتابگردان کوچک باقی خواهد ماند. جانمان در انعکاس انوار آفتاب، آب می‌شود، ماهی می‌شود و از باغ به اقیانوس می‌رود. خاک بسی سرد است و همه چیز را بر باد فراموشی خواهد داد. از ما چه خواهد ماند؟ از ما تنها خاطره‌ خوبی‌ها، صبورانه زیستن و قهرمانانه تلاش ‌کردن برای بهتر شدن حالِ باغِ زندگی و شکوفایی بهار به یادگار می‌ماند و بس.

نوشتن دستورالعمل جامع خانه‌تکانی

تمیز کردن هر سانتی‌متر از خانه کاری واقعاً سخت و باورنکردنی است. اگر تصمیم دارید خانه‌تکانی کنید باید بر اساس یک دستورالعمل جامع خانه‌تکانی جدید پیش بروید تا بتوانید در یک روز همه جای خانه را تمیز کنید. اگر قرار باشد به روش قبلی عمل کنید در پایان روز فقط بخشی از خانه تمیز شده و شما حسابی خسته هستید، اما با روش جدید نوشتن برنامه (چک‌لیست)، می‌توانید بدون خستگی، تمام خانه را تمیز کنید.

شاید بگویید نمی‌توانید همه‌ کارها را در یک روز انجام دهید. پس باید چه‌کار کرد؟ از خودتان بپرسید چه کارهایی در لیست خانه‌تکانی بزرگ‌تر از بقیه هستند و انجام کدام کارها شما را به وحشت می‌اندازد؟ کدام قسمت‌های خانه زمان بیشتری از شما می‌گیرند و کنترلی روی آن ندارید؟ پاسخ به تمام این سؤال‌ها به شما کمک می‌کند که برنامه‌ریزی بهتری داشته باشید.

با کمک دستورالعمل جامع خانه‌تکانی و چک‌لیست می‌توانید به‌راحتی در یک روز تمام خانه را تمیز کنید، اما اگر فکر می‌کنید کار سختی است یا خانه شما آن‌قدر بزرگ است که به زمان بیشتری برای خانه‌تکانی نیاز دارید، کارها را در چند روز انجام دهید. این یک تصمیم عاقلانه است؛ چون قرار نیست تمیزکاری باعث خستگی و بیماری شما شود.

مینا محب‌زاده، نظافت‌کار حرفه‌ای و برنامه‌ریز برایمان توضیح می‌دهد: «با کارهای تمیزکاری اصلی و مؤثر شروع کنید. چک‌لیست کارها را بنویسید و سپس آن را مرور کنید. ابتدا به سراغ کارهایی بروید که بیشترین تأثیر را در تمیزی خانه دارند. مثلاً با شستن ملحفه‌ها و روبالشی‌ها شروع کنید. با این کار در زمان کوتاهی تمام تختخواب‌ها تمیز و مرتب می‌شوند و اعضای خانواده خیلی سریع تأثیر کار را می‌بینند. همیشه داشتن ملحفه‌های تمیز برای خواب احساس خوبی در افراد ایجاد می‌کند. درباره‌ مابقی کارها هم همین‌طور تصمیم بگیرید. ابتدا درها و پنجره‌ها را تمیز کنید و بعد به سراغ تمیز کردن قسمت‌های دیگر بروید. با این روش پس از مدت کوتاهی خانه ظاهری تمیز و عالی به خود می‌گیرد. سپس می‌توانید به سراغ ریزه‌کاری‌ها بروید.»

وی در ادامه پیشنهاد می‌دهد: «به سراغ کارهایی بروید که همیشه پشت‌ گوش انداخته‌اید. تمیزکاری‌هایی هستند که همیشه از آنها فراری هستیم و معمولاً انجام آنها را نادیده می‌گیریم. بااین‌حال اگر می‌خواهید خانه‌تکانی کنید بهتر است اول به سراغ این کارها بروید. با انجام آنها ‌ نه‌تنها تمیزکاری کرده‌اید، بلکه از مشغولیت ذهنی مربوط به تمیز کردن آن قسمت از خانه هم خلاص شده‌اید. این کارهای ترسناک و به تعویق‌انداختن آنها برای هر شخصی متفاوت است. ممکن است جرم‌گیری دوش باشد، تمیز کردن پنجره‌ها یا شستن اجاق‌گاز؛ به‌هرحال هر کسی از تمیز کردن یک قسمت از خانه فراری است. تصمیم خود را بگیرید و شروع کنید، قول می‌دهیم بعد از تمیز شدن احساس بهتری داشته باشید.»

اولویت‌بندی در انجام کارها 

محب‌زاده در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «انتخاب کنید می‌خواهید دقیقاً چه کاری انجام دهید؟ اگر قرار است همراه با خانواده خانه‌تکانی کنید، از میان کارهایی که در چک‌لیست نوشته شده است تعدادی را انتخاب کنید و مسئولیت آن را به عهده بگیرید. این به آن معنی نیست که بقیه کارها را فراموش کنید، اما با انتخاب چند کار به ‌عنوان وظیفه اصلی می‌توانید با تمرکز بیشتری کار کنید. همچنین پس از انجام کارهایی که در لیست وظایف خود دارید احساس خوبی خواهید داشت. شاید این کار تمیز کردن کمدها و یخچال باشد، شاید هم شستن حمام و آشپزخانه، فرقی ندارد به‌هرحال آنها وظیفه‌ شما هستند و مهم است که به بهترین شکل انجام شوند. 

کارها را بر اساس زمانشان انتخاب کنید. انجام بعضی از کارهای خانه‌تکانی نیاز به زمان زیادی دارند. مثلاً تمیز کردن تختخواب، شستن تشک‌ها و خشک‌شدنشان چند ساعتی زمان لازم دارد. 

پس در زمان انجام کارها زمان لازم برای آنها را مدنظر قرار دهید. 

می‌توانید یک کار زمان‌بر را انجام دهید و در فاصله‌ زمانی بین مرحله‌های انجام آن، چند کار کوچک را انجام دهید. مثلاً در مدت زمانی که برای خشک ‌شدن تشک‌ها نیاز است می‌توانید کمد لباس‌ها و کتابخانه را تمیز کنید.

اول کارهای پردردسر را انجام دهید. اگر می‌خواهید لیست کارها را اولویت‌بندی کنید کارهای پردردسر یا پر از ریزه‌کاری را در بالای لیست قرار دهید. باز هم برمی‌گردیم به تمیز کردن شیشه‌ها، اولین کاری انتخاب می‌کنید باید تمیز کردن شیشه‌ها باشد. سپس به ترتیب به سراغ کارهای دیگر بروید. به این شکل بین کارها احساس سردرگمی نمی‌کنید و می‌دانید که با یک روش مناسب، تمام قسمت‌های خانه در حال تمیز شدن است.»

ترفندهای خانه‌تکانی

چند ترفند و نکته ظریف برای خانه‌تکانی وجود دارد که همه از آنها اطلاع ندارند. اگر این نکات را بدانید به راز خانه‌تکانی آسان دست پیدا کرده‌اید. تمام این نکات خانه‌تکانی را برایتان نوشته‌ایم تا بتوانید از آنها استفاده کنید:

با جوش‌شیرین هر لکه‌ای را پاک کنید. دو قاشق مرباخوری جوش‌شیرین را در یک لیتر آب بریزید و آن را روی هر لکه‌ای که می‌بینید اسپری کنید. بعد از چند دقیقه با دستمالی که با آب گرم مرطوب شده است روی لکه بکشید تا از بین برود.

با تی پلاستیکی موها را جمع کنید. روی فرش و موکت لایه ‌نازکی از مو و پرز جمع می‌شود که به‌راحتی قابل‌ دیدن نیستند. بخش پلاستیکی‌ تی را خیس کنید و روی فرش و موکت بکشید تا موها را به خود جذب کند.

ترکیب سرکه و اتو بخار، دشمن لکه‌ پارچه‌ها است. از پرده تا دستمال آشپزخانه با سرکه تمیز می‌شود. یک قاشق غذاخوری سرکه را در یک لیتر آب بریزید و آن را روی لکه اسپری کنید. اتوبخار را کمی دورتر از پارچه نگه دارید و به لکه بخار بفرستید. 

این کار را به مدت 30 ثانیه انجام دهید تا لکه محو شود. با سشوار لکه‌های چربی را پاک کنید. قبل از اینکه از شوینده استفاده کنید با کمک سشوار محل لکه را گرم کنید تا سست شده و راحت‌تر پاک شود.

یخ، دشمن لکه‌های چسبناک است. برای پاک ‌کردن آدامس یا خوراکی‌های چسبناک مثل آب‌نبات از روی سطوح از یخ استفاده کنید. یک‌تکه یخ را روی لکه بگذارید و اجازه بدهید 5 دقیقه همانجا بماند. خوراکی چسبناک در این مدت جمع و سفت می‌شود. به راحتی آن را جدا کنید و لکه‌ باقیمانده از آن را با یک شوینده‌ مناسب از بین ببرید.

پیشگیری از عوارض جسمی خانه‌تکانی

هرچند همه عوارض خانه تکان معمولاً برای یک فرد ایجاد نمی‌شود، اما به‌هرحال تنها کمی بی‌توجهی نسبت به نکات ایمنی می‌تواند شما را دچار مشکلاتی جدی کند و عوارض جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد. 

رضا نیکان، ارتوپد توصیه دارد: «در جابه‌جایی مبلمان و لوازم بزرگ مراقب باشید. بلند کردن اجسام سنگین در خانه‌تکانی می‌تواند به کمر و ستون فقرات شما آسیب‌های جدی وارد کنید. سعی کنید برای بلند کردن اجسام سنگین حتماً از سایر اعضای خانواده کمک بگیرید. در زمان بلند کردن لوازم سنگین‌وزن حتماً پشت خود را صاف نگه دارید و تنها پاهایتان را خم کنید. فراموش نکنید که برای جابه‌جایی لوازم سنگین حتماً کفش بپوشید تا به انگشتانتان آسیب وارد نشود. به‌ منظور کاهش عوارض خانه‌تکانی حتماً اجسام سنگین را با کمک فرد دیگری بلند کنید.»

وی در ادامه متذکر می‌شود: «برای جلوگیری از عوارض خانه‌تکانی مراقب ایستادن روی نردبان باشید. اگر برای دسترسی به کابینت‌های فوقانی و یا پاک ‌کردن پنجره‌ها لازم است روی نردبان بایستید، باید بسیار احتیاط کنید. برای جلوگیری از عوارض خانه‌تکانی زمانی که روی نردبان ایستاده‌اید، به‌ هیچ‌ عنوان به اطراف خم نشوید. به‌ عنوان یک قانون باید بدانید که در زمان ایستادن روی نردبان نیمه بدن شما به ‌هیچ ‌عنوان نباید از کناره‌های نردبان فراتر برود. در صورت امکان از یک فرد تقاضا کنید تا نردبان را برای شما ثابت نگه دارد. به یاد داشته باشید که قبل از بالا رفتن از نردبان حتماً از خیس و لزج نبودن آن مطمئن شوید و حتماً از یک کفش مناسب استفاده کنید.

مراقب راه‌رفتن روی سطوح خیس باشید. تمیز کردن بخش‌های مختلف خانه و تی ‌کشیدن سرامیک‌ها موجب می‌شود که زمین به‌سادگی خیس شود. 

اگر بخشی از زمین خیس شده به‌سرعت به همه اعضای خانواده هشدار دهید که از آن مسیر حرکت نکنند. به‌ خاطر داشته باشید که در صورت خیس شدن بخشی از زمین باید آن را با تی خشک کنید تا مشکلی برای شما و سایر اعضای خانواده ایجاد نشود. درصورتی‌که بخشی از سرامیک‌ها خیس شده، به‌سرعت آن را تی خشک کنید.

از قرار دادن لوازم منزل در مسیرهای رفت‌وآمد اجتناب کنید. 

در خانه‌تکانی سعی کنید بسته‌های اهدایی، کارتن لوازم انباری، کیف‌ها و لوازم تمیزکننده را از مسیر رفت‌وآمد دور نگه دارید. 

بهتر است حواستان به پله‌ها و راه‌های خانه باشد تا چیزی در مسیر آنها قرار نگرفته باشد. بی‌توجهی نسبت به این موضوع موجب برخورد خودتان یا سایر اعضای خانواده به لوازم می‌شود و خطر پرتاب شدن را افزایش می‌دهد.  در زمان حمل لوازم به‌خصوص روی پله‌ها مراقب باشید. 

اگر قصد دارید چیزی را از پله‌ها به پایین یا بالا منتقل کنید، قبل از هر کاری باید مطمئن شوید که یکی از دست‌های شما آزاد است و می‌توانید نرده پله را بگیرید. در زمان حمل ‌کردن لوازم حتماً با دقت به جلو و زیر پاهایتان نگاه کنید و برای اینکه کارها سریع‌تر پیش برود، به‌ هیچ ‌عنوان اجسام سنگین را به ‌تنهایی بلند نکنید.»