نفی جبرگرایی(حکایت خوبان)
محمد ابن عجلان از امام صادق(ع) پرسید: آیا خداوند بندگان را برای انجام کارها مجبور نموده است؟ امام(ع) پاسخ داد: خداوند عادلتر از آن است که بندهای را بر کاری مجبور سازد، آنگاه او را عقوبت کند.(1) «حسن ابن علی وشاء» از امام رضا(ع) پرسید: «آیا خداوند بندگان را بر انجام گناهان مجبور کرده است؟ امام(ع) پاسخ داد: خداوند عادلتر و حکیمتر از آن است که چنین کاری را انجام دهد.»(2)
امام علی(ع) در رد نظر جبرگرایی میفرماید: «اگر چنین بود هر آینه ثواب و عقاب، امر و نهی و تنبیه باطل بود و وعده و عید بیاساس، و بدکار را نکوهش و نیکوکار را ستایشی نبود.»(3)
____________
1- توحید، شیخ صدوق، ج1، ص361، ح6
2- همان، ص362، ح10
3- همان، ص380، ح28