افزایش روزهای آلوده در تهران نسبت به سال گذشته
قانون هوای پاک چرا به درستی اجرا نمیشود؟
معاون اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به اینکه امسال نسبت به سال گذشته، روند روزهای آلوده افزایشی بوده است، دلایل اصلی عدم تحقق مطلوب قانون هوای پاک را تشریح کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، آلودگی هوا یکی از مهمترین چالشهای زیستمحیطی در کلانشهرهای جهان، بهویژه در کشورهای در حال توسعه، محسوب میشود. این معضل که ناشی از افزایش بیرویه آلایندههای ناشی از وسایل نقلیه، صنایع، نیروگاهها و سایر منابع آلاینده است، تهدیدی جدی برای سلامت انسان و محیط زیست به شمار میرود. در شهرهایی مانند تهران، که با رشد سریع جمعیت و گسترش استفاده از خودروهای شخصی مواجه هستند، آلودگی هوا به یک بحران مداوم تبدیل شده است.
در چنین شرایطی، اجرای قوانین و سیاستهای زیستمحیطی، از جمله قانون هوای پاک، نقش حیاتی در کنترل و کاهش آلودگی هوا ایفا میکند. این قانون با هدف کاهش آلایندهها، کنترل منابع تولید آلودگی و توسعه حملونقل عمومی، تصویب شده است. یکی از مهمترین راهکارهای کاهش آلودگی هوا، کاهش استفاده از خودروهای شخصی و گسترش حملونقل عمومی پاک و پایدار است.
علاوه بر اقدامات دولتی، مشارکت و همکاری مردم در کاهش آلودگی هوا نیز بسیار حائز اهمیت است. کاهش استفاده از خودروهای تکسرنشین، استفاده از وسایل حملونقل عمومی، بهرهگیری از دوچرخه برای مسیرهای کوتاه و تغییر الگوهای مصرف انرژی، از جمله اقداماتی است که میتواند به بهبود کیفیت هوا کمک کند.
هفته هوای پاک، نمادی از اهمیت حفظ محیط زیست
و کاهش آلودگی هوا است
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران، در گفتوگو با خبرنگار مهر، درخصوص اهمیت هفته هوای پاک و اهداف آن گفت: هفته هوای پاک در واقع با توجه به اهمیتی که حفظ محیط زیست و داشتن هوای سالم برای همه ما دارد، در ایران یک هفته را تحت عنوان هفته هوای پاک اختصاص دادهاند. معمولاً در این هفته یک سری اقدامات نمادین برای نشان دادن اهمیت حفظ هوای پاک و از بین بردن آلودگی هوا انجام میشود.
زهره عبادتی افزود: امسال شعار ملی که بابت هفته هوای پاک در نظر گرفتهاند، «عزم ملی برای هوای پاک با انرژی تجدید پذیر» است که شعاری بسیار پرمعنا محسوب میشود. در حال حاضر، با توجه به مشکلات جدی که در مورد مصرف سوختهای تجدید ناپذیر مانند سوختهای فسیلی داریم، باید حتماً تمام تلاش خود را کنیم که به سمت استفاده از انرژیهای تجدید پذیر حرکت کنیم تا بتوانیم سالهای طولانی از این انرژی بهرهمند شویم و بخشی از منابع طبیعی را برای نسلهای آینده حفظ کنیم.
توسعه انرژیهای تجدید پذیر
راهکار اساسی برای کاهش آلودگی هوا است
عبادتی با اشاره به اهمیت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
در کشور، اظهار داشت: خوشبختانه در قانون هوای پاک که این روزها مورد توجه ویژه قرار گرفته، یک ماده قانونی مستقل وجود دارد که وزارت نیرو را موظف میکند بخشی از برق کشور را از منابع انرژی تجدیدپذیر تأمین کند. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است، اما تاکنون به آن کمتوجهی شده است. وی ادامه داد: در حال حاضر، دولت جدید با عزمی جدی در مسیر توسعه انرژیهای تجدیدپذیر گام برداشته است. این مسئله نه تنها به تأمین انرژی پایدار کمک میکند، بلکه موجب کاهش استفاده از سوختهای فسیلی نیز خواهد شد.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران در ادامه تأکید کرد: یکی از مشکلات اساسی در زمینه آلودگی هوا، استفاده از سوختهای سنگین مانند مازوت و گازوئیل است. توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
میتواند این مشکل را تا حد زیادی برطرف کند. با جایگزینی انرژیهای پاک به جای سوختهای فسیلی، میتوان از آلودگی ناشی از این سوختها جلوگیری کرد و گامی مهم در راستای بهبود کیفیت هوا برداشت.
عبادتی ابراز امیدواری کرد که تمام دستگاههای مسئول با تلاش مضاعف، روند توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
را سرعت ببخشند. وی افزود: اگر این مسیر بهدرستی دنبال شود، میتوانیم مانند بسیاری از کشورهای توسعهیافته دنیا، سهم انرژیهای تجدید پذیر را در کشورمان افزایش دهیم و در نتیجه، استفاده از سوختهای فسیلی و آلودگی ناشی از آن را کاهش دهیم.
افزایش آلودگی هوای تهران
و تشکیل ۱۲ کارگروه شرایط اضطرار در سال جاری
معاون محیط زیست انسانی استان تهران درخصوص وضعیت کنونی کیفیت هوا در کشور بیان داشت: متأسفانه شاخصهای کیفیت هوا در استان تهران طی چند سال اخیر بهبود نیافته است. امسال نیز نسبت به سال گذشته، روند روزهای آلوده افزایشی بوده که این مسئله در بلندمدت میتواند بسیار نگرانکننده باشد.
عبادتی تأکید کرد: اگر توجه جدیتری به بحث انرژیهای تجدید پذیر شود، مشکلات ناشی از مصرف سوختهای غیراستاندارد و سوختهای فسیلی در واحدهای صنعتی و نیروگاهها تا حد زیادی کاهش مییابد. این اقدام میتواند منجر به کاهش آلودگی هوا شود.
وی همچنین اعلام کرد: در سال جاری تاکنون ۱۲ کارگروه شرایط اضطرار تشکیل شده است. این امر نشان میدهد که در فصل پاییز و زمستان، روزهای آلوده قابل توجهی را تجربه کردهایم که نیازمند تشکیل این کارگروهها بوده است. این مقام مسئول با اشاره به مصوبات این کارگروهها توضیح داد: این مصوبات به عنوان کانون اضطراری شرایط آلودگی هوا بر اساس ماده ۳ قانون هوای پاک لازمالاجرا هستند. در صورتی که هر دستگاه یا نهادی که برای آن این مصوبات در نظر گرفته شده، از اجرای آنها تخطی کند، این مسئله جرمانگاری شده و در صورت شناسایی، برخورد قانونی با بخشهای متخلف انجام خواهد شد.
خودروهای فرسوده، چالش بزرگ آلودگی هوای تهران
عبادتی درخصوص بزرگترین چالشها در مقابله با آلودگی هوا گفت: یکی از مهمترین چالشهایی که ما در مقابله با آلودگی هوا با آن مواجه هستیم، موضوع خودروهای فرسوده است. وی با اشاره به روند کند اسقاط خودروهای فرسوده در سالهای اخیر اظهارداشت: متأسفانه طی چند سال اخیر، روند اسقاط و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده بسیار کند بوده است. میزان ورودی خودروهای جدید به چرخه حملونقل بسیار بیشتر از خروجی خودروهای فرسوده بوده و این موضوع باعث انباشت تعداد قابل توجهی از خودروهای فرسوده، بهویژه در استان تهران، شده است.
معاون محیط زیست انسانی استان تهران ادامه داد: در حال حاضر، حدود ۵۰ درصد خودروهای سواری فرسوده هستند و حتماً باید از رده خارج شوند. خوشبختانه سال گذشته با تصویب آئیننامه اجرائی ماده ۱۰ قانون ساماندهی خودرو، تکلیف اسقاط خودرو مشخص شد و این مسئولیت به وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار شد.
عبادتی با تأکید بر لزوم تسریع در روند اسقاط خودروهای فرسوده بیان داشت: پیگیریهای خوبی از سوی وزارت صمت در این زمینه در حال انجام است، هرچند که این روند هنوز به سطح قانعکنندهای برای خروج خودروهای فرسوده نرسیده است. با این حال، در مقایسه با گذشته که روند اسقاط بسیار کند بود، اکنون افزایش محسوسی داشتهایم. وی خاطرنشان کرد: امیدواریم این روند همچنان افزایشی باشد و دستگاههای مسئول در این حوزه کمک کنند تا خودروهای فرسوده هرچه سریعتر از رده خارج شوند. این موضوع چالش بزرگی در بحث آلودگی هوا محسوب میشود، چراکه در کلانشهری مانند تهران، ۶۰ درصد سهم آلودگی هوا مربوط به منابع متحرک است. بنابراین، خروج خودروهای فرسوده از چرخه حملونقل میتواند نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوای پایتخت داشته باشد.
کمبود منابع اعتباری
چالش جدی اجرای قانون هوای پاک در تهران
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران، با اشاره به چالشهای اجرای قانون هوای پاک اعلام کرد: کمبود منابع اعتباری یکی از دلایل اصلی عدم تحقق عملکرد و خروجی مطلوب این قانون است.
عبادتی در این خصوص گفت: یکی دیگر از چالشهای خیلی جدی که باعث شده قانون هوای پاک عملکرد و خروجی لازم را نداشته باشد، مسئله منابع اعتباری است. متأسفانه، منابع اعتباری مشخص و قابل توجهی برای حل مشکل آلودگی هوا در نظر گرفته نشده است و بسیاری از دستگاهها به دلیل عدم تأمین اعتبار برای انجام وظایفشان در اجرای این قانون با مشکل مواجه شدهاند.
وی تأکید کرد: این مسئله بسیار جدی است و از مجلس شورای اسلامی و دولت انتظار میرود که منابع مشخصی را برای تسریع در روند کاهش آلودگی هوا در نظر بگیرند. لازم است که دولت و مجلس به این موضوع توجه ویژهای داشته باشند و منابع مالی کافی را برای اجرای برنامههای کاهش آلودگی هوا تأمین کنند تا بتوانیم روند فعلی را متوقف کرده و میزان آلودگی هوا را کاهش دهیم.
این مقام مسئول تصریح کرد: اجرای قانون هوای پاک نیازمند تأمین اعتبارات کافی و حمایت عملی از سوی نهادهای ذیربط است و بدون این منابع مالی، اقدامات در راستای کاهش آلودگی هوا با موانع جدی مواجه خواهد شد.
نقش کلیدی مردم در کاهش آلودگی هوا
عبادتی با تاکید بر اهمیت مشارکت مردم در کاهش آلودگی هوا اظهار داشت: هیچ اقدام جدی و عملیاتی در این زمینه بدون همکاری شهروندان به نتیجه نخواهد رسید.
وی افزود: قطعاً هیچ اتفاق جدی و عملیاتی در کاهش آلودگی هوا رخ نخواهد داد مگر با کمک و مشارکت مردم. یکی از مهمترین اقداماتی که شهروندان میتوانند در این زمینه انجام دهند، کاهش استفاده از خودروهای تکسرنشین است.
معاون محیط زیست انسانی استان تهران با اشاره به لزوم توسعه زیرساختهای حملونقل عمومی توسط شهرداریها، گفت: برای اینکه مردم بتوانند کمتر از خودروهای شخصی استفاده کنند، شهرداریها نیز باید زیرساختهای لازم را برای حملونقل عمومی توسعه دهند. این توسعه باید بهگونهای باشد که امکان جابهجایی تعداد کافی مسافر در سطح شهر فراهم شود تا شهروندان بهراحتی بتوانند از وسایل حملونقل عمومی استفاده کنند.
عبادتی با اشاره به دیگر روشهای کاهش آلودگی هوا بیان داشت: استفاده از حملونقل پاک، مانند دوچرخه برای مسیرهای کوتاه، از دیگر اقداماتی است که شهروندان میتوانند در زندگی روزمره خود لحاظ کنند. این موارد در صورت اجرای صحیح و فرهنگسازی مناسب، میتواند سهم قابلتوجهی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد.
وی با تأکید بر نقش فرهنگسازی در ایجاد تغییرات مثبت در رفتارهای شهروندان، خاطرنشان کرد: آگاهیبخشی و تشویق مردم به استفاده کمتر از خودروهای شخصی و رویآوردن به روشهای حملونقل پایدار، تأثیر چشمگیری در کاهش آلایندههای هوا خواهد داشت.