قیمت نفت سنگین صادراتی کشورمان در ابتدا و انتهای سال میلادی ۲۰۲۴ با وجود فراز و فرودهای بسیار با قیمت ۷۳ دلار در هر بشکه شروع و با همین قیمت این سال را پشت سر گذاشت.

به گزارش وزارت نفت، قیمت‌ نفت در سراسر جهان در سال ۲۰۲۴ در حالی حدود سه درصد به‌دلیل مشکلات در اقتصاد چین و افزایش عرضه آمریکا و سایر تولیدکنندگان غیراوپک به بازار کاهش‌ یافت که نفت سنگین ایران این سال را تقریباً با قیمت ۷۳ دلار شروع کرد و به پایان برد.

با شروع سال میلادی ۲۰۲۴ در دی سال گذشته با توجه به سیاست‌های تعدیل تولید داوطلبانه یک میلیون و 700 هزار بشکه در روز از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک‌پلاس) برای سه ماهه نخست سال، قیمت نفت خام سنگین ایران با حدود سه دلار افزایش به ۷۷ دلار رسید.

اما بلافاصله بعد از آن با اعلام رسمی عربستان مبنی بر هدف‌گذاری برای تولید پایدار ۱۲ میلیون بشکه نفت در روز، به ۷۴ دلار و ۸۷ سنت در ۲۷ دی ۱۴۰۲ کاهش‌ یافت.

بر اساس نمودارهای موجود در سایت‌های اعلام قیمت بین‌المللی همچون «اویل پرایس»، از اواخر دی پارسال تا اوایل فروردین امسال قیمت نفت سنگین کشورمان بنا به دلایلی همچون اعلام سهمیه‌های جدید واردات نفت خام پالایشگاه‌های چینی، ‌اختلال‌های کشتیرانی از طریق باب‌المندب و دریای سرخ به دنبال افزایش حملات نیروهای مقاومت ‌یمنی و حملات هوائی آمریکا به نیروهای‌ یمنی به مرور به بیش از ۸۱ دلار رسید.

این روند افزایشی زمانی رکورد قیمت در سال میلادی ۲۰۲۴ را شکست که تنش‌های ژئوپلیتیکی در پی بمباران کنسولگری ایران در سوریه از سوی رژیم صهیونیستی و پیامد آن عملیات موشکی وعده صادق‌ یک از سوی ایران بالا گرفت و قیمت نفت در دهه نخست اردیبهشت امسال به بیش از ۸۷ دلار رسید.

بعد از این رکوردزنی قیمت نفت سنگین ایران، اعلام نااطمینانی درباره وضعیت اقتصادی چین و کاهش تقاضای این کشور، تمدید تعدیل تولید داوطلبانه اوپک‌پلاس تا پایان سه ماهه سوم سال سبب شد قیمت هر بشکه نفت خام سنگین ایران روندی نزولی به خود بگیرد.

بر این اساس تا اواسط خرداد امسال قیمت هر بشکه نفت خام سنگین ایران به حدود ۷۷ دلار برسد، اما اعلام سیاست‌های کاهش نرخ بهره فدرال رزرو و افزایش حملات پهپادی اوکراین به پالایشگاه‌های روسیه در اولین ماه تابستان امسال سبب شد بار دیگر قیمت نفت سنگین ایران به سطح قبلی‌ یعنی حدود ۷۸ دلار برسد.

در مرداد و شهریور امسال قیمت نفت سنگین ایران روندی نزولی داشت و ۲۰ شهریور به کمترین مقدار خود در سال ۲۰۲۴ ‌یعنی ۶۷ دلار و ۱۰ سنت رسید.

این سقوط آزاد قیمت نفت سنگین ایران به گفته کارشناسان بازار به دلایلی همچون گزارش‌های آماری ناامیدکننده درخصوص واردات نفت خام چین، کاهش تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه، توافق‌های آتش‌بس میان رژیم صهیونیستی و حماس، افزایش مواضع فروش سفته‌بازان، گزارش‌های ناامیدکننده از وضعیت اقتصادی چین و آمریکا و روند افزایشی ذخیره‌سازی‌های نفتی در آمریکا بوده است.

اواخر شهریور امسال اعلام سیاست‌های کاهش نرخ بهره فدرال رزرو و سیاست‌های مشوق‌های اقتصادی چین سبب شد قیمت جهانی نفت و به دنبال آن قیمت نفت سنگین ایران به ۷۵ دلار در هر بشکه برسد، بعد از آن بود که با اجرای عملیات موشکی صادق۲ قیمت نفت سنگین ایران به بیش از ۷۸ دلار در هر بشکه رسید.

از ابتدای مهر امسال تاکنون با وجود شروع فصل سرد در دنیا و برخلاف انتظار کارشناسان قیمت‌های جهانی نفت با یک شیب ملایم نزول کرده است و با وجود ادامه تحولات ژئوپلیتیک هیچ‌گونه نوسان جدی در بازار نفت سنگین ایران نداشته‌ایم.

 نبود تغییر چشمگیر در قیمت نفت خام

در مجموع شرایط نامساعد اقتصاد جهانی در طول سال ۲۰۲۴ قیمت‌های نفت خام را تحت فشار کاهشی بیشتری قرار داد و به نظر می‌رسد این عامل بر تأثیرات تنش‌های ژئوپلیتیکی بر قیمت نفت خام توفق ‌یافته است.  طی اکتبر ۲۰۲۳ تا اکتبر ۲۰۲۴ قیمت نفت در جهان به‌صورت میانگین ۱۰ دلار در هر بشکه کاهش‌ یافته، در حالی که این رقم در زمینه نفت سنگین ایران تقریباً بدون تغییر بوده است، به عبارت دیگر تغییر چشمگیری در افزایش این نوع نفت خام آن‌چنان‌که مدنظر تحلیلگران بازار بود، اتفاق نیفتاده است.

 قیمت رسمی فروش نفت ایران در ژانویه

مدیریت امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران به‌صورت ماهانه قیمت فروش انواع نفت خام ایران را منتشر می‌کند. بر همین اساس قیمت فروش انواع نفت خام ایران در نخستین ماه سال ۲۰۲۵ از سوی مدیریت امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران اعلام شد.

بر این اساس، «نفت خام سبک ایران» در بازارهای شمال غرب اروپا و آفریقای جنوبی در ماه ژانویه (دی ماه) دو و هفت دهم دلار پایین‌تر از قیمت نفت برنت دریای شمال عرضه خواهد شد. همچنین «نفت خام سنگین ایران» در این بازارها طی این ماه، چهار و نیم دلار پایین‌تر از قیمت نفت برنت دریای شمال قیمت‌گذاری شده است.

قیمت «نفت فروزان ایران» نیز در این بازارها چهار و هفت دهم دلار پایین‌تر از قیمت نفت برنت عرضه خواهد شد. قیمت نفت «سبک»، «سنگین» و «فروزان» ایران در بازار مدیترانه نیز به ترتیب دو و شش دهم، چهار و هفت دهم و چهار و شش دهم دلار کمتر از قیمت نفت برنت دریای شمال خواهد بود.

گفتنی است میانگین قیمت نفت خام عمان/ دوبی، قیمت پایه نفت خام در غرب آسیا محسوب می‌شود. بر این اساس، قیمت «نفت سبک ایران» برای عرضه در بازار آسیا در ژانویه ۲۰۲۵، به میزان یک و سه دهم دلار بالاتر از قیمت پایه (قیمت نفت خام عمان/ دوبی) خواهد بود.

همچنین نفت «سنگین» و «فروزان» ایران به‌ترتیب ۸۰ و ۵۵ سنت کمتر از قیمت پایه عرضه خواهد شد.