سخنگوی صنعت آب هشدار داد
به خطر افتادن آب آشامیدنی میلیون‌ها نفربا احداث سد پاشدان توسط افغانستان
سخنگوی صنعت آب بهره‌برداری یکجانبه از رودخانه هریرود را موجب نقض حقوق عرفی دانست و گفت: اثرات این اقدام یکجانبه طرف افغانی نه‌تنها تأمین آب شرب و بهداشت
چند میلیون نفر را متأثر می‌کند، بلکه به آسیب گسترده به محیط زیست پایین‌دست نیز منجر می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، «عیسی بزرگ‌زاده» سخنگوی صنعت آب کشور، ساخت و آبگیری سد پاشدان در حوضه مرزی و مشترک هریرود را باعث کاهش جریان طبیعی رودخانه مرزی هریرود و بروز خسارت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی در مناطق پایین‌دست به‌ویژه ایراد آسیب جدی در تأمین آب شرب شهر مقدس مشهد دانست.
بزرگ‌زاده با اشاره به پیوندهای چندبعدی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مشهد و هرات گفت: باورمان بر این است همه مردمانی که در یک حوضه آبریز زندگی می‌کنند دارای سرنوشت یکسانی هستند و اعمال هرگونه سخت‌گیری و فشار به بخشی از مردمان حوضه آبریز، ناگزیر همه ساکنان حوضه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
او یادآور شد: ساکنین حوضه آبریز هریرود در هر دو کشور ایران و افغانستان طی سالیان سال، از جریان طبیعی این رودخانه فرامرزی بهره‌مند شده‌اند و حقوق عرفی و تاریخی برای هر دو طرف ایجاد شده است. اثرات این اقدام یکجانبه طرف افغانی نه‌تنها تأمین آب شرب و بهداشت چند میلیون نفر را متأثر می‌کند، بلکه به آسیب گسترده به محیط زیست پایین‌دست نیز منجر می‌شود.
سخنگوی صنعت آب ابراز کرد: جمهوری اسلامی ایران بارها از مسیرهای دیپلماتیک اعتراض رسمی خود را نسبت به اثرات منفی فرامرزی ناشی از اقدامات سدسازی یکجانبه طرف افغان در حوضه هریرود اعلام کرده و خواهان همکاری مشترک برای ارزیابی و کاهش این اثرات و انتخاب توسعه پایدار به جای توسعه مخرب بوده است. اکنون نیز بر این باوریم که بهره‌برداری یک‌سویه و غیرمشارکتی از منابع آب حوضه هریرود به‌نفع هیچ یک از کشورها در بالادست و پایین‌دست نیست.
بزرگ‌زاده ضمن تأکید بر ضرورت رعایت مفاد صریح و روشن حقوق بین‌الملل آب در بهره‌برداری مشترک از آب رودخانه مرزی هریرود، اظهار داشت: انتظار می‌رود مقامات سرپرستی افغانستان در چارچوب حقوق عرفی بین‌المللی، اصل حسن همجواری و روابط همسایگی دو کشور، همکاری و تدابیر لازم درخصوص استفاده منطقی و منصفانه از آب رودخانه مرزی هریرود را در بالادست به‌نحوی که به حقوق تاریخی و عرفی مناطق پایین‌دست آسیب وارد نشود، در دستور کار خود قرار دهند.
سخنگوی صنعت آب خاطرنشان کرد: در این راستا وزارت نیرو کنار وزارت امور خارجه خواهان مذاکره فوری در این خصوص است و برای همکاری با طرف افغانی در یافتن راه‌حل‌های مشترک و قابل قبول برای کاهش اثرات فرامرزی سدهای پاشدان و سلما اعلام آمادگی می‌کند.
پاشدان علیه خراسان
به گزارش خبرگزاری فارس؛ هریرود پس از گذر از افغانستان به مرز ایران می‌رسد و منبع اصلی تامین آب شرب بیش از دو میلیون ایرانی ساکن استان خراسان رضوی است.
حالا هیئت حاکمه افغانستان جایی حوالی هرات بر روی یکی از سرشاخه‌های هریرود سدی به نام پاشدان ساخته و آن را آبگیری کرده است.
یک دهه پس از آبگیری سد سلما، این دومین مانعی است که افغانستان بر روی هریرود بنا کرده و جریان آب به سمت ایران و ترکمنستان را مختل می‌کند.
یک شرکت آذربایجانی با ۱۸ ساعت کار روزانه ساخت سد پاشدان را با سرعت به مرحله آبگیری در روزهای گذشته رساند.
طالبان می‌گوید که پس از آبگیری سد پاشدان،
۱۳ هزار هکتار زمین کشاورزی سیراب می‌شود اما تجربه سدسازی نشان داده که چند صد هزار هکتار اراضی در پایین دست واقع در افغانستان به دلیل نرسیدن آب از بین خواهد رفت.
وزارت انرژی و آب افغانستان اعلام کرده که دورخیز برای سدسازی روی هریرود به سلما و پاشدان ختم نمی‌شود و ساخت دو سد تیرپل و گفگان نیز در دستور کار قرار دارد.
«محمد امینی» کارشناس دیپلماسی می‌گوید: سد یک ابزار است که موضع افغانستان را بالا می‌برد و دیپلماسی نه پس از آبگیری بلکه پیش از آن باید به فکر حق ملت ایران باشد.
اما «رسول میرآیینی» کارشناس دیپلماسی آب معتقد است: حقابه ایران از رودخانه‌های مشترک تنها با یک برنامه قوی دیپلماسی قابل وصول است. درست است که سد پاشدان آبگیری شده اما با یک دیپلماسی قوی حق مردم ایران باید وصول شود.