ولید الخالدی

ترجمه امیرحسین بابالار

عين غزال

موقعيت:

PGR: 147226

فاصله تا حيفا: 21 كيلومتر 

متوسط ارتفاع: 110 متر 

تملك و کاربری زمين‌های روستا در سال 45/1944 (هكتار): 

مالكيت

عرب: 8/1462

يهودي: 4/42

مشاع: 7/302

مجموع: 9/1807

کاربری

زراعی: 2/1038

درصد از كل: 57%

عمارت ساختماني : 13

جمعيت: 

سال 1931: 1439 نفر (دربرگيرندۀ 

السوامير)

سال 45 / 1944: 2170 نفر 

تعداد خانه‌ها (سال 1931): 247 باب (دربرگيرندۀ السوامير)

عين غزال پيش از 1948

روستا بر كناره‌هاي مسيلي بر مرتفع‌ترين دامنه‌هاي كوه كرمل و در نزديكي اتوبان حيفا - تل‌آويو، در موقعيتي كه در جریان جنگ 1948 اهميت ويژهاي به آن مي‌بخشيد قرار گرفته بود. در اواخر قرن نوزدهم، عين غزال روستاي كوچكي بود ساخته شده از سنگ و گل و 450 نفر سکنۀ آن به زراعت بر روي 35 فدّان (فهرست واژگان را ببینید) از اراضي آن اشتغال داشتند. 

[SWP (1881) II:41] اهالی روستا مسلمان بودند و از مقبرۀ حکیمی محلی به نام شيخ شحادة، برای خود زیارتگاهی برپاکرده بودند. 

در روستا یک مدرسۀ ابتدائی پسرانه وجود داشت که در حدود سال 1886 و در دوران زمامداری عثمانی‌ها احداث شده بود. ضمناً یک باب مدرسۀ ابتدائی دخترانه و یک کلوپ فرهنگی ورزشی هم در روستا وجود داشت. آب مورد نیاز روستا از طریق یک حلقه چاه که در دهه 1940 حفر شده بود تأمین و از طریق یک لوله به طرف روستا پمپاژ می‌شد. 

اقتصاد روستا مبتنی بر پرورش احشام و کشاورزی بود؛ در سال 45/1944 بر روی حدود 140 هکتار از زمین‌های روستا درختان زیتون غرس شد؛ و جمعاً 2/847 هکتار از اراضی هم به کشت غلات و حبوبات اختصاص می‌یافت. نزدیکی روستا به حيفا امکان اشتغال بخشی از جمعیت روستا را در بخش خدمات بندر و قسمت تجاری آن فراهم می‌آورد. 

اشغال روستا و اخراج ساکنین آن

نیویورک تایمز مندرجات یک روزنامۀ یهودی را نقل کرده که گفته بود در روز 14 مارس 1948 حمله‌ای به روستای عين غزال صورت گرفت و طی آن چهار خانه با خاک یکسان شد. پلیس بریتانیا اظهار داشت که در حملۀ مزبور یک زن جان خود را از دست داده و پنج مرد هم زخمی شده‌اند. روزنامۀ فلسطینی فلسطين بدون ارائۀ هرگونه جزئیاتی گزارش کرد که وقوع حمله چند روز جلوتر از تاریخ فوق، یعنی 10 مارس صورت پذیرفته است. دو ماه بعد، در روز 20 مه، حملۀ دیگری به وقوع پیوست. فرد مطّلعی به خبرنگار آسوشیتدپرس گفت که بعد از بند آمدن ترافیک در اتوبان حيفا - تل‌آویو توسط تک‌تیراندازان، مهاجمین ‌هاگانا به روستای عين غزال حمله کردند. هیچ اشاره‌ای هم به میزان تلفات و خسارات نشد. [F:۴۸/3/۱۱; NYT:۴۸/3/۱۵, ۴۸/5/۲۱]

روستاهای عين غزال، جبع و إجزم مثلث کوچکی را در جنوب حيفا تشکیل دادند که در برابر تعدادی از تهاجمات اسرائیل در ماه‌های بعد مقاومت کرد و تا پایان ژوئیه 1948 به اشغال درنیامد. سه مرتبه تلاش عمده برای اشغال این سه روستا صورت پذیرفت. دو بار اول در روزهای 18 ژوئن و 8 ژوئیه، را مدافعین روستایی با موفقیت پاسخ داده و عقیم گذاردند. 

در سومین تلاش، قوای اسرائیلی از دومین آتش‌بس برای ضربه زدن بهره برده و با استفاده از یگان‌های ویژۀ تیپ‌های گولانی، کارملی و الکساندرونی به روستاها حمله کردند. عملیات مزبور در روز 24 جولای آغاز شد و در طول روز از بمباران سنگین هوائی و آتشبار توپخانه استفاده شد.(بعدها، شرتوک، وزیر امور خارجۀ اسرائیل به میانجی سازمان ملل دروغ گفته و اعلام کرد که «هیچ هواپیمایی در این حمله مورد استفاده قرار نگرفت.») در روز 26 ژوئیه، مطلبی در خبرگزاری آسوشیتدپرس به سادگی اشاره کرد که هواپیماها و پیاده‌نظام اسرائیلی با حمله به این سه روستا دربارۀ آتش‌بس فلسطینیان دچار تخلف شده‌اند. 

به‌رغم خشونت موجود در تهاجم مزبور، روستاها هنوز دو روز تا اشغال فاصله داشتند و نیروهای اسرائیلی به گشودن آتش و تیراندازی به طرف روستائیانی که اقدام به فرار می‌کردند ادامه دادند. بنی موریس مورخ اسرائیلی، می‌گوید که به روستائیان دستگیرشده دستور داده شد که جزقالۀ اجساد 25 تا 30 نفر از مردم عين غزال را به خاک بسپارند، و برخی گزارش‌ها هم نشان‌دهندۀ وقوع یک قتل‌عام در روستا بوده است. امّا مقامات اسرائیلی این موضوع را انکار می‌کنند و مدعی هستند علت سوزاندن جنازه‌ها این بوده که آنها را در حال متلاشی شدن یافته‌اند. نیویورک تایمز در همان زمان گزارش کرد که افسران رابط اسرائیلی در برابر ناظرین آتش‌بس سازمان ملل اقرار کرده‌اند که 9 نفر از اهالی روستای عين غزال به قتل رسیده‌اند. سازمان ملل قادر به یافتن سرنخی از وقوع یک قتل‌عام نبود. هرچند براساس آنچه در نیویورک تایمز آمده در اواسط سپتامبر، بازرسان سازمان ملل تعداد کشته‌شدگان و مفقودین از سه روستای یاد شده را 130 نفر اعلام کردند. کنت فولک برنادوت، میانجی سازمان ملل تخریب «سیستماتیک» عين غزال و جبع توسط اسرائیل را محکوم کرد و خواستار ترمیم و بازسازی تمام خانه‌های آسیب‌دیده و ویران‌شده در زمان جنگ و پس از آن به خرج اسرائیل شد. 

برنادوت اعلام کرد که 8000 نفر از مردم سه روستا از موطن خویش اخراج شده‌اند و خواستار آن شد که به آنها اجازۀ بازگشت داده شود. اسرائیل این درخواست برنادوت را ردّ کرد. [M:213-14; NYT:۴۸/7/۲۶, ۴۸/7/۳۱, ۴۸/9/۱۴; T:252-54]   

آبادي‌هاي اسرائيلي در زمين‌هاي روستا

آبادی عِن آیالا (145226) در سال 1949 در 3 کیلومتری جنوب شرق محل استقرار روستا احداث شد. برخلاف نظر موریس، آبادی مزبور بر روی زمین‌های متعلق به روستا واقع نشده است. آبادی عوفر (148225) در سال 1950 بر روی زمین‌های روستا، و در 2 کیلومتری جنوب شرق آن احداث گردید. 

روستا در حال حاضر

بقعۀ در حال ویرانی شيخ شحادة تنها ساختمان پابرجا در محوطه روستا است(عکس را ببینید). خرابه‌های دیوارها و توده‌های سنگ‌ها را می‌توان در کنار صفوفی از درختان انار، انجیر، کاج و کاکتوس در سراسر محوطه مشاهده کرد. اخیراً محوطۀ روستا به عنوان چراگاه محصور شده است. اراضی مسطح اطراف آن نیز برای پرورش سبزیجات، موز و انواع دیگر میوه‌جات مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. 

در بخش‌هایی از سرازیری‌ها هم درختان بادام کاشته شده است.