مهدی امیدی

طی یک‌سال اخیر در جهان، یکی از قشرهای پیشرو در افشاگری علیه جنایات رژیم صهیونیستی و حمایت از مظلومان غزه، هنرمندان بوده‌اند. هنرمندان در حوزه‌های مختلف، هم در کمپین‌ها و بیانه‌ها و هم با خلق آثارشان صدای مردم فلسطین بوده‌اند. نمایشگاه «همچنان طوفان» گردآورنده بخشی از تلاش‌های هنری از اقصی نقاط جهان در واکنش به طوفان‌الاقصی است. نمایشگاهی که این روزها در گالری حوزه هنری برپاست. نمایشگاهی شامل 321 اثر از 82 هنرمند از 26 کشور جهان. به همین بهانه با صابر شیخ رضایی نمایش‌گردان و مسئول جمع‌آوری آثار نمایشگاه «همچنان طوفان» گفت‌وگو کردیم.

قالب و موضوع آثار نمایشگاه «همچنان طوفان» چیست؟

آثار این نمایشگاه عمدتا در قالب پوستر و تصویرسازی است اما تعدادی اثر هم در قالب تایپوگرافی و سه کار تصویرسازی گرافیکی روی دیوار هم حضور دارند. تمرکز در این نمایشگاه بر آثار یک‌سال اخیر و بعد از عملیات طوفان‌الاقصی است؛ از جنایت‌های اسرائیل گرفته تا موفقیت‌های جبهه مقاومت گرفته تا از وقایع دردناکی مثل زدن بیمارستان‌ها و مناطق مسکونی و شهادت فرماندهان مقاومت و... به نظرم رسید که این آثار را می‌توانیم به شکل روایی از صبح طوفان شروع کنیم و تا یک‌سال بعد در این نمایشگاه ارائه دهیم. در هر موضوع آثاری متفاوت داریم که کنار هم قرار گرفته و یک روایت را شکل می‌دهند. آثاری با موضوع تحریم کالاهای اسرائیلی که تجهیزکننده رژیم صهیونیستی هستند و تحریم تسلیحاتی آمریکا که حامی اسرائیل است هم در این نمایشگاه هست.

کدام هنرمندان مطرح داخلی و خارجی در این نمایشگاه اثر دارند؟

از داخل کشورمان، هم پشکسوتانی مثل مسعود نجابتی، محمدحسین نیرومند، دوست محمدی و... و هم هنرمندان جوان‌تر که آثار خوب را در این سال‌ها خلق کرده‌اند حضور دارند. هنرمندان تراز اول جهان مثلا از انگلیس، کانادا، مصر و... هم هستند. البته بخش قابل توجهی از هنرمندان شرکت‌کننده در این نمایشگاه هم اصالت فلسطینی دارند. یعنی هنرمندانی که تبار فلسطینی دارند اما به سایر نقاط جهان مهاجرت کرده‌اند. 

نمایشگاه «همچنان طوفان» چه ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی دارد؟

به نظرم در حیطه هنرهای تجسمی طی سال‌های اخیر یک نمایشگاه بین‌المللی در این سطح نداشته‌ایم. مخصوصا در حوزه گرافیک و تصویرسازی که آثاری از 82 هنرمند از 5 قاره جهان در یک نمایشگاه گردهم آمده باشند، سابقه نداشته است. 

این نمایشگاه قطعا برای همه هنرمندان و دانشجویان هنر بار آموزشی دارد. یک سری از هنرمندانی که در این نمایشگاه حضور دارند، در رده الف دنیا در شاخه‌هایی چون تصویرگری کتاب کودک، تصویرگری مطبوعاتی و کارتون شناخته می‌شوند. 

اما آنچه باعث شد تا من خودم به این نمایشگاه اشتیاق بیابم از زاویه نوع ورود هنرمندان خارجی به این موضوع است که مثل ورود ما هنرمندان ایرانی نیست. از این جهت که در آثار آنها خط مشی‌های سیاسی آنچنان لحاظ نمی‌شود و محور آثار کاملا انسانی و عاطفی است و اصالت ماجرا، یعنی مظلومیت انسان فلسطینی در آثارشان برجسته و مطرح است و اختلافات سیاسی و عقیدتی در کار آنها تأثیری ندارد. 

از این لحاظ، این نمایشگاه برای نسل جدید هنرمندان در کشور ما می‌تواند آموزنده باشد. از این نظر که خیلی از هنرمندان بزرگ جهان که چه بسا در جریان روشنفکری قابل تعریف باشند امروز مسئله اول کارشان مسئله فلسطین است. اما متأسفانه در داخل کشورمان این دیده نمی‌شود و طی یک‌سال اخیر با وجود این همه جنایت و مظلومیت، اما مسئله غزه هنوز به مسئله اصلی جریان فرهنگ و هنر در کشور ما تبدیل 

نشده است!

چطور می‌توان هنرمندان داخلی را هم مثل هنرمندان مطرح جهانی به مسئله غزه متوجه کرد؟

به نظرم باید روشنگری فکری صورت بگیرد. یعنی در ماجرای امروز غزه، اصلا قرار نیست شعار دهیم و تبلیغ کنیم. غزه یک واقعیت در جهان امروز ماست که در آن وجدان بشری اولویت دارد و مسائل سیاسی در وهله بعدی قرار دارد.