اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه صبح دوشنبه ۳۰ مهر در اولین نشست خبری خود با خبرنگاران اظهار داشت: دستگاه دیپلماسی در هفته‌های اخیر تلاش‌های زیادی را برای جلوگیری از کشتار و جنگ‌افروزی رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان و تسری آن به منطقه در دستورکار داشت و اجرائی کرد و این رایزنی‌ها با سفر میدانی وزیر خارجه به لبنان آغاز شد.

وی گفت: علاوه‌بر رایزنی‌های دیپلماتیک و سفر به کشورهای منطقه تماس‌های تلفنی متعددی هم با مقامات مختلفی داشتند و در خصوص جلوگیری از گسترش تنش، مذاکرات خوبی را داشتند. پیام وزیر خارجه به این سفرها روشن بود و از جمله آنها بهبود و گسترش روابط با همسایگان است.

سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: مسئولیت‌پذیری ایران در شرایط منطقه و اولویت‌شناسی ما در ایجاد و گسترش صلح ثبات و آرامش در منطقه و پایان دادن به شرارت‌های رژیم صهیونیستی به عنوان وظیفه‌ای انسانی، اخلاقی و قانونی طبق قوانین بین‌المللی پیام بسیار روشن و واضحی را داشته است.

بقایی افزود: نقطه مشترک سفرهای انجام شده وزیر نگرانی آنها در خصوص خطرات و تهدیدات گسترش جنگ در منطقه بوده است و اینکه بتوانند از تسری جنگ جلوگیری کنند.

وی گفت: روسیه و چین به عنوان دو عضو مهم شورای امنیت نقش مهمی می‌توانند داشته باشند و شدیدا هم با رویکرد رژیم صهیونیستی مخالفت کردند.

سفر رئیس‌جمهور به روسیه

وی در خصوص سفر رئیس‌جمهور به روسیه گفت: سفر در قالب شرکت در اجلاس بریکس خواهد بود. طبیعی است ما در این سفر از رایزنی‌ها برای توقف جنایات استفاده خواهیم کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: اولویت ما در رایزنی‌های اخیر جلوگیری از تشدید تنش در منطقه و حراست از صلح و امنیت منطقه‌ای است.

حفظ و کمک به ارتقای صلح در منطقه

وظیفه همگانی مشترک است

بقایی در پاسخ به سؤالی در خصوص ادامه دیپلماسی منطقه‌ای کشورمان افزود: ما هیچ کشوری را از رایزنی‌های منطقه‌ای خود مستثنی نمی‌کنیم. حفظ و کمک به ارتقای صلح در منطقه وظیفه همگانی مشترک است. صلح و امنیت منطقه درون‌زاست و کشورهای منطقه باید نشان دهند که برای این مسئله تمایل دارند.

وی ادامه داد: ما فارغ از برخی اختلافات با بعضی کشورهای منطقه اولویت خود را رایزنی برای حفظ صلح و امنیت قرار دادیم. 

سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص مطرح شدن مجدد بحث جزایر سه‌گانه تصریح کرد: اولا متأسفیم که در شرایط فعلی که باید منطقه متمرکز بر پایان دادن به شرارت‌های رژیم صهیونیستی باشند، موضوع بحث ایران با یکی از کشورها را بحث عمومی می‌کشانند. در طول سال با دوستان و شرکای خود و کشورهای مرتبط این مسئله را مطرح می‌کنیم و موضع ما روشن است که در خصوص حاکمیت ملی و تمامیت ارضی خود اصرار داریم و این موضع مبتنی بر تمامی قوانین بین‌المللی و احترام به حقوق کشورها است. همچنین یادداشت‌های اعتراضی خود را هم در این خصوص ارائه دادیم.

وی ادامه داد: روابط میان ایران و ترکیه به عنوان دو کشور بزرگ و قدرت منطقه‌ای و در جهان اسلام بسیار ممتاز است و سفر اخیر وزیر به ترکیه نیز فرصت خوبی بود برای دیدار با مقامات ترکیه و دیدارهای ما با مقامات حماس هم نشان داد که حماس زنده است. دو کشور ایران و ترکیه متعهد هستند و تلاش می‌کنند تا تجاوزات به غزه و لبنان متوقف شود.

بقائی در واکنش به تهدید علیه تاسیسات هسته‌ای ایران گفت: تهدید به تعرض به تاسیسات هسته‌ای طبق اسناد بین‌المللی از جمله قطعنامه 533 محکوم و مردود است. تفسیر ما این است که در این موارد تهدید علیه صلح بین‌المللی است و باید شورای امنیت ورود کند. ما در سطح شورای امنیت پیگیر هستیم تا ماهیت قانون‌شکن رژیم صهیونیستی را نشان دهیم. یادداشت اعتراضی ما به شخص مدیرکل آژانس ارسال شده است و ما پیگیر موضوع هستیم.

سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص تهدیدات نسبت به فراگیر شدن جنگ منطقه‌ای و همچنین تحریم‌های اروپا علیه ایران گفت: سیاست اروپا آزار دادن مردم ایران است. تحریم هواپیمای غیرنظامی هیچ توجیهی ندارد جز اینکه شما بخواهید مردمی را از حقوق بنیادین خود محروم کنید. کشیده شدن جنگ خیلی نیاز به استدلال ندارد، این رویه رژیم صهیونیستی است. از همان ابتدای تاسیس شوم، این رژیم از همه ابزارها برای جنگ‌افروزی استفاده کرده است. در مقاطع مختلف نشان دادند که به دلیل حمایت‌های آمریکا ابایی از گسترش دامنه جنگ ندارند. این گزاره که تنها موجودیتی که برای تشدید جنگ تلاش می‌کند، رژیم صهیونیستی است.

مداخله‌ای در امور داخلی آمریکا نداریم

وی در خصوص انتخابات آمریکا و اینکه چه کسی انتخاب می‌شود گفت: موضع ایران روشن است. ما عمل و رفتار دولت‌های مختلف آمریکا را مدنظر قرار می‌دهیم. ما هیچ مداخله‌ای در امور داخلی آمریکا بر عکس آنان نداریم. این موضوع داخلی آنان است و ما هیچ قضاوتی در خصوص اینکه چه کسی انتخاب خواهد شد نداریم. سیاست آمریکا علیه ایران خصمانه بوده است و قطعا در هر شرایطی ما این تاریخچه را در نظر داریم.

وی در خصوص پاسخ ایران به تهدیدات رژیم صهیونیستی ادامه داد: پیام ما خیلی روشن اعلام شده و بارها گفتیم که هرگونه شرارت رژیم صهیونیستی با پاسخ قطعی ایران مواجه خواهد شد و تصمیم درخصوص نحوه پاسخگویی آن نیز برعهده ما است. استقرار سامانه دفاع موشکی از سوی آمریکا در استمرار حمایت‌های آمریکا از رژیم صهیونیستی و به نوعی تهدید علیه رژیم صهیونیستی بوده است. پیام ما در خصوص مسئولیت کشورهایی که به هر نحوی در تعرضی به ایران مشارکت داشته باشند روشن است و خوشحالیم که کشورهای منطقه به این بلوغ رسیده‌ایم که حراست از صلح و امنیت منطقه بر عهده همه ما است و تبعات هرگونه ناامنی متوجه همه کشورهای منطقه خواهد شد. کشورهای این منطقه هرگز اجازه نخواهند داد که از خاک آنها تعرضی به هیچ کشور دیگری در منطقه انجام شود.

پاسخ اروپا به رویکرد مثبت ایران مثبت نبوده است

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: رویکردهای مثبت ایران در خصوص بهبود روابط با اروپا با پاسخ منفی آنها مواجه شد و نمونه اخیر آن هم اقدام جدید اروپا در تحریم ایران است. در خلال سفر آقای عراقچی به نیویورک جلسه‌ای با سه کشور اروپایی داشتیم در خصوص موضوعات هسته‌ای و دیگر موضوعات صحبت کردیم. بنابراین ایران همیشه پیش‌قدم بوده است. ما با همه کشورهایی که بر اساس احترام متقابل و بر اساس درک و فهم بر اساس منافع ملی ایران آماده تعامل باشند امادگی داریم.

وی ادامه داد: نشانه‌های مثبتی می‌بینیم از اینکه رایزنی‌های دیپلماتیک اخیر ما در منطقه منتج به ایجاد یک نگرانی مشترک و عزم اراده مشترک برای جلوگیری از ماشین کشتار رژیم صهیونیستی شده و کشورهای منطقه هم در حال رایزنی با شرکای خود هستند تا یک بسیج عمومی و جهانی را برای پایان دادن به سیاست‌های تجاوزگرایانه رژیم صهیونیستی شکل دهند.

بقایی در واکنش به برخی اخبار مبنی بر مذاکره با فرانسه در خصوص شرایط لبنان تصریح کرد: ما با هر ابتکاری که منجر به توقف جنایات در غزه و لبنان شود استقبال می‌کنیم و ایران هیچ‌گاه قصد و نیت دخالت در امور داخلی هیچ کشوری را نداشته و ندارد. مقاومت و حزب‌الله یکی از گروه‌های مؤثر داخل لبنان هستند و بهترین راهکار گفت‌وگوهای لبنانی است تا به اجماع نظری در خصوص سرنوشت خود دست یابند.

انتقال پیام ایران و آمریکا از طریق سوئیس

سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: روند مسقط که از مدت‌ها قبل متمرکز بر موضوع هسته‌ای ایجاد شده بود فعلا و با توجه به شرایط اخیر منطقه متوقف شده، اما در خصوص تبادل پیام میان دو طرف، ما مجاری خاص خود را داریم که مهم‌ترین آن سفارت سوئیس است.

بقایی در خصوص نشست بریکس هم افزود: روسیه یکی از بنیان‌گذاران بریکس است و نقشی کلیدی در تحولات و مراودات بریکس دارد. ایران از هر ابتکاری به‌ویژه از سوی دوستان خود برای جلوگیری از آتش‌افروزی رژیم صهیونیستی استقبال می‌کند و فکر می‌کنیم اولین گام ضروری برای منطقه توقف جنگ در غزه و لبنان است.

وی ادامه داد: ماجرای توهین صورت گرفته یکی از رسانه‌های ترکیه با رایزنی وزیر فرهنگ کشورمان با مقامات طرف ترکیه‌ای بموقع رسیدگی و رفع سوءتفاهم شد. روابط فرهنگی میان دو کشور برقرار است و در بهترین شرایط خود قرار دارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: ما در چارچوب ظرفیت‌های منشور ملل متحد و قوانین بین‌المللی احقاق حقوق مردم لبنان و فلسطین را دنبال می‌کنیم و این را یکی از وظایف قانونی و انسانی خود و دیگر کشورهای منطقه می‌دانیم.

همکاری ایران و ترکیه برای صلح در منطقه

وی در خصوص همکاری‌های مشترک ایران و ترکیه در بحث مبارزه‌ با تروریسم ادامه داد: یکی از موضوعاتی که همیشه در دستورکار ایران و ترکیه بوده تقویت امنیت مرزها و مبارزه با تروریسم بوده و در دیدار اخیر وزرای خارجه دو طرف هم این موضوع محسوب شده است. ما با ترکیه در چارچوب روند آستانه با طرف ترکی در ارتباط بودیم و این رایزنی‌ها کماکان ادامه دارد. 

بقایی گفت: ما با همکاری ترکیه و دیگر کشورهای منطقه در چارچوب‌های مختلفی از جمله روند آستانه به دنبال ایجاد صلح، ثبات و امنیت در سوریه هستیم و با ترکیه برای مقابله با تروریسم در مرزهای مشترک و در منطقه به طور کلی هم‌نظریم که نیازمند همکاری مشترک هستیم.

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: سفرهای آقای وزیر در دو هفته‌ اخیر متمرکز بر تحولات منطقه و تلاش برای ایجاد اجماع در میان همکاری کشورهای منطقه برای جلوگیری از جنایات رژیم صهیونیستی در عزه و لبنان بود. ضمن اینکه اولویت ما مسائل منطقه بود اما، از هر فرصتی هم برای طرح موضوعات دوجانبه و به‌خصوص مسائل اقتصادی هم استفاده کردیم. به طور مثال در گفت‌وگو با مقامات ترکیه هم در سفر اخیر در خصوص توسعه اقتصاد مرزی و فعال کردن شورای عالی همکاری دو طرف صحبت کردیم.

وی ادامه داد: کانال تبادل پیام میان آمریکا و ایران در خصوص مسائل منطقه از سوی سفارت سوئیس است و در صورت لزوم پیام‌ها رد و بدل می‌شود. 

بقایی افزود: گفت‌وگوهای ما محدود به کشورهای منطقه نبوده و نیست و مصر هم نمونه بارز آن است.

آخرین وضعیت زندانی ایرانی در عراق

وی در خصوص آخرین وضعیت زندانی ایرانی در عراق هم گفت: ما رسیدگی به اتباع خود را وظیفه خودمان می‌دانیم. در سفر به عراق این موضوع به طور جدی مورد بحث واقع شد و امیدواریم طی روزهای آینده خبرهای خوبی بشنویم.

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: ما در مکاتبات خود با سازمان ملل و هم در گفت‌وگوهای خود با سازمان ملل و دیگر طرف‌های این مسئله را روشن بیان کردیم که هر دو اقدام ایران علیه مواضع رژیم صهیونیستی در قالب حق دفاع مشروع و در واکنش به اقدامات این رژیم بوده است.

وی افزود: ایران برای دفع شر رژیم صهیونیستی از همه اطلاعات و اخبار موجود و البته اتکای به توانمندی‌های نیروهای نظامی و امینتی خود تلاش می‌کند و فارغ از مباحث مطرح شده در رسانه‌ها برای درز اطلاعات که در خصوص صحت و سقم آن نظری ارائه نمی‌دهیم، آنچه مسلم است قطعی بودن پاسخ ایران به شرارت‌های احتمالی رژیم صهیونیستی است.

بقایی گفت: آنچه که تمرکز دستگاه دیپلماسی ایران است اینکه مانع از گسترش جنگ‌افروزی رژیم صهیونیستی در منطقه و توقف جنگ در غزه و لبنان شویم.

پیگیری حقآبه ایران از افغانستان

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: تلاش ما این بوده که حقابه ایران را از طرف افغانستان بگیریم و این موضوع از سوی نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان در حال پیگیری است.

وی ادامه داد: ما یکی از کشورهای تاثیرگذار در فرآیند چارچوب همکاری ۳ بعلاوه ۳ هست و نشست قبلی این دور از گفت‌وگوها در ایران برگزار شده بود و ما می‌توانیم با همکاری کشورهای عضو قفقازی امن و با ثبات داشته باشیم. سند پایانی نشست ۳ بعلاوه ۳ در استانبول بر ضرورت افزایش اتصالات و مراودات میان کشورهای عضو قفقاز تاکید دارد و این رویکرد ایران برای تقویت مناسبات تجاری میان کشورهای منطقه قفقاز و متعاقب آن ایجاد امنیت در این منطقه است.

بقایی در خصوص تداوم تلاش‌های ایران در راستای ایجاد ثبات در افغانستان نیز گفت: سیاست خارجی کشور با تغییر افراد عوض نمی‌شود و همه تلاش ایران در ۳ سال گذشته هم این بوده که نگرانی‌های مشترک میان ایران و افغانستان را با ادامه مراودات دو طرف، به ثبات و امنیت در این کشور کمک کنیم و تا بسیاری از مشکلات و مسائل در آنجا حل و فصل شود.

سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان خاطرنشان کرد: موضوع امنیت در سوریه نگرانی مشترک ما و ترکیه است و سازوکارهای هماهنگ کردن مواضع دو طرف از جمله روند آستانه بسیار مؤثر است تا تضعیف تروریسم و تقویت دولت مرکزی سوریه را ادامه می‌دهیم.