ساخت خط‌آهن پرسرعت تهران- مشهد درحالی 18 سال است که شروع نشده می‌گذرد که تاکنون این پروژه مهم و تاثیرگذار در ارتقای خدمات‌دهی به زائران امام رضا‌(ع) روی کاغذ مانده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، راه‌اندازی راه‌آهن پرسرعت تهران- مشهد برای نخستین‌بار در سال 85 و در دولت نهم مطرح شد اما از آن زمان تاکنون، این طرح با موانع زیادی مواجه شده و هیچ دولتی موفق به اجرای آن نشده است.

خط ریلی تهران- مشهد یکی از محورهای اصلی و پرتقاضا در شبکه راه‌آهن کشور است. از حدود 32 میلیون مسافر جابه‌جا شده در شبکه ریلی کشور طی سال گذشته حدود هشت میلیون نفر/ سفر در مسیرهای ریلی منتهی به مشهد جا‌به‌جا شده‌اند. طبق آمار اعلام شده از سوی مدیرعامل سابق راه‌آهن، 70 درصد ترددهای ریلی برون‌شهری نیز در مسیرهای مشهد انجام می‌شود. این مسیر همچنین با توجه به جاذبه‌های مذهبی و گردشگری، یکی از پرترددترین مسیرهای ریلی کشور محسوب می‌شود.

در حال حاضر حداکثر سرعت سیر قطار مسافری در مسیر ریلی تهران- مشهد 160 کیلومتر است که این محدودیت سرعت به دلیل فناوری قدیمی استفاده شده در خط و واگن‌هاست. بنابراین، در شرایط معمول، سفر با قطار در مسیر تهران- مشهد و بالعکس حدود 12 ساعت طول می‌کشد. 

این خط ریلی در تمامی ایام سال به زائران حرم امام رضا‌(ع) خدمات ارائه می‌دهد اما مشکلاتی از جمله کمبود بلیت و زمان سفر طولانی، مانند خرابی قطار در برخی مواقع زمان سفر را تا 18 ساعت افزایش می‌دهد.

طبق آمار، در سال 1402 حدود 55 درصد از بلیت‌های ریلی مسیر تهران- مشهد، در ایام تعطیلات و مناسبت‌های مذهبی به فروش رسیده است.

سرنوشت خط‌آهن پرسرعت

برای رفع مشکلات موجود و ارتقای خدمات‌دهی به زائران، از سال 1385، تلاش‌ها برای احداث راه‌آهن پرسرعت تهران- مشهد آغاز شد. هدف اصلی این پروژه، کاهش زمان سفر و فراهم کردن امکان زیارت یک‌روزه بود. مطالعات اولیه توسط شرکت‌های مشاوره‌ای فرانسوی انجام شد اما تا پایان دولت دهم پیشرفتی نداشت.

در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، پروژه به طرح راه‌آهن برقی تغییر یافت و مذاکراتی با طرف چینی انجام شد اما به دلائلی چینی‌ها نیز از پروژه کنار کشیدند. در ادامه دولت سیزدهم نیز به پروژه 20 میلیارد دلاری قطار سریع‌السیر مشهد- تهران توجه کرد اما اقدام خاصی در رابطه با این پروژه انجام نشد.

برآوردها نشان می‌دهد با اجرای این پروژه، زمان سفر به کمتر از چهار ساعت کاهش خواهد یافت و ظرفیت جابه‌جایی مسافران تا 10 میلیون نفر در سال افزایش می‌یابد. فرزانه صادق؛ وزیر راه و شهرسازی، در ایام شهادت حضرت امام رضا‌(ع) قول پیگیری و تکمیل کارشناسی پروژه را داده است.