سرویس اقتصادی-

 

به گزارش کیهان، «محمدصادق عظیمی‌فرِ» مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، در نخستین سفر کاری خود با حضور در چند پالایشگاه مهم ستاره خلیج‌فارس، بندرعباس و... دستور به افزایش تولید فرآورده‌های نفتی داد.

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش اخیرا نیز با تشریح وضع سوخت مایع در کشور و تأمین انرژی مورد نیاز در زمستان، تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود که دمای هوا در زمستان امسال نسبت به پارسال کاهش قابل توجهی داشته باشد و طبیعی است که متناسب با آن، حجم مصرف سوخت در همه بخش‌ها افزایش یابد.

عظیمی‌فر، تأکید کرد: با توجه به تولید ۷۰ درصد حامل‌های انرژی در جنوب کشور و مصرف ۸۰ درصد آن در شمال کشور، باید پشتیبانی قابل قبولی برای تأمین و انتقال انرژی در کشور وجود داشته باشد.

تامین ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌های برق از موارد بسیار مهمی است که پالایش و پخش موظف به انجام آن است. به گفته کارشناسان، وزارت نفت باید فرصت طلایی دوماهه تا نیمه آذرماه را جدی بگیرد تا عقب‌ماندگی فاحش پرشدگی ذخایر سوخت نیروگاهی جبران شود. اگر از این فرصت طلایی بهره‌گیری حداکثری نشود، احتمال بروز خاموشی‌های زمستانه بسیار زیاد است.

 از افزایش نفتکش تا سوآپ سه‌جانبه گاز

عملکرد دولت سیزدهم در تأمین سوخت زمستانی، تجربه خوبی پیش روی کشور قرار داده است. از همان روزهای نخست آغاز کار وزارت نفت دولت شهید رئیسی، سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها برای فصل زمستان به عنوان نخستین اولویت مطرح شد. از همین رو کارگروه برنامه‌ریزی و تأمین سوخت مایع زمستانی در بخش نیروگاهی و صنایع کار خود را از شهریور 1400 آغاز کرد.

در همین زمینه چند اقدام به‌طور همزمان انجام شد. در گام نخست به‌منظور تسریع و تسهیل در انتقال سوخت، تعداد نفتکش‌های انتقال افزایش یافت. در واقع به‌دلیل کاهش کرایه‌ها در سال‌های گذشته حجم گسترده‌ای از این ناوگان خارج شده بودند که با اقدام‌هایی موجبات بازگشت آنها فراهم شد.

اقدام بعدی به همکاری وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست برای اصلاح پروتکل‌های زیست‌محیطی مربوط می‌شد. در واقع اگر با نسبت مشخصی سوخت مازوت و نفت گاز استفاده شود، آلودگی آن به حداقل می‌رسد.

سوخت مازوت ذاتاً سبب بروز محدودیت نیست و اگر واحدهای بخار با نسبت ۳۰-۷۰ مازوت و گاز بسوزانند استانداردهای زیست محیطی تأیید می‌شود. همه این اقدام‌ها در کنار یکدیگر سبب افزایش سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها شد.

«جلیل سالاری»، مدیرعامل وقت شرکت ملی پالایش و پخش هم اسفند 1400 گفت: امسال یک میلیارد لیتر سوخت مایع بیشتری نسبت به سال گذشته به نیروگاه‌ها تحویل داده‌ایم که این اقدام در شرایطی انجام شد که ناوگان حمل سوخت مایع کشور در دولت گذشته تضعیف شده بود.

عملیات سوآپ سه‌جانبه گاز میان ترکمنستان، ایران و آذربایجان هم از آذرماه 1400 آغاز شد. ایران بر اساس این قرارداد سالانه تا دو میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان را به آذربایجان تحویل می‌دهد.

 با امضای این قرارداد گامی رو به جلو در مناسبات انرژی دو کشور برداشته شد. بر اساس این قرارداد ایران روزانه پنج میلیون مترمکعب از کشور ترکمنستان برای مصارف داخلی خود برمی‌دارد که این میزان به اذعان وزیر نفت، به پیک‌سایی در آن مناطق کمک کرد.

 گذر دولت سیزدهم از زمستان سخت 1400

مسئولان دولت دوازدهم در زمستان 1399 خود را ناچار به انتخاب یکی از گزینه‌های خاموشی (قطعی برق)، قطعی گاز و آلودگی هوا در پی مصرف مازوت می‌دانستند و به نظر می‌رسید با توجه به کاهش ذخایر سوختی 1400 نسبت به سال قبل، نخستین چالش جدی دولت سیزدهم در قطعی‌های زمستانه برق رقم بخورد.

جواد اوجی، وزیر سابق نفت در مهر 1400 با اشاره به اینکه حجم ذخایر سوخت نیروگاهی ۳۰ درصد کمتر از پارسال است، گفته بود: پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های دی‌ و بهمن‌ با کسری ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز در روز روبه‌رو شویم.

سخنگوی صنعت برق هم پدیده قطعی برق فصل زمستان 1400 ناشی از کمبود سوخت را بحث بسیار جدی دانسته بود.

اما دولت تازه کار سیزدهم آن زمستان سخت را سپری کرد و خوشبختانه این پیش‌بینی درست از آب درنیامد و برق خانه‌های مردم هم روشن ماند. زمستان 1400 یکی از سخت‌ترین زمستان‌های گذشته بوده است تا جایی که دمای هوا در ۲۸ استان زیر صفر و در بعضی مناطق تا منهای ۲۰ درجه رسیده بود.

آمارها نشان‌دهنده تأثیر بالای شیوه تعرفه‌گذاری دولت سیزدهم بر کاهش مصرف در سال 1400 بود. به گزارش شانا، «جواد اوجی»، وزیر سابق نفت در این باره گفت: از این محل روزانه ۲۵ میلیون مترمکعب مصرف گاز کاهش یافت که همانند تولید یک فاز پارس جنوبی است و توانستیم حجمی از سرمایه‌گذاری برای جبران مصرف گاز را کاهش دهیم.

«سید جلال نورموسوی»، معاون وقت گازرسانی شرکت ملی گاز نیز اسفند 1400 گفت: سال‌های گذشته ما محدودیت‌ها را بر اساس پیش‌بینی دمای روزهای آینده انجام می‌دادیم. برای نمونه اگر هواشناسی می‌گفت طی دو سه روز آینده دمای هوا سرد می‌شود ما به نیروگاه‌ها می‌گفتیم شما باید مصرفتان را کم کنید و پس از اینکه از سرما عبور کردیم دوباره همان روند مصرف را در پیش می‌گرفتند.

وی افزود: اما امسال (1400) با هماهنگی شرکت ملی صنایع پتروشیمی و وزارت صمت، برای فولادی‌ها و سیمانی‌ها به آنها از قبل گفته بودیم مقدار مصرف باید چقدر باشد و با اطلاع و هماهنگی آنها بود که تصمیم گرفته می‌شد کدام واحد کار کند و کدام کار نکند. در واقع با برنامه‌ریزی بلندمدت توانستیم از اوج مصرف عبور کنیم.

 ادامه رکوردشکنی تامین سوخت در سال 1401

رکورد تحویل سوخت به نیروگاه‌ها و صنایع عمده (فولاد، سیمان و پتروشیمی) در پاییز سال بعد یعنی ۱۴۰۱ هم شکست که در نتیجه آن، هم فعالیت این صنایع به‌صورت پایدار استمرار داشته و هم سوخت مایع کمتری مصرف شده و در نتیجه آلایندگی کمتری منتشر شده است.

به‌صورت میانگین روزانه ۲۳۶ میلیون مترمکعب گاز در پاییز ۱۴۰۱، به نیروگاه‌ها تحویل شد که ۱۳ درصد بیشتر از گاز تحویلی به نیروگاه‌ها در بازه مشابه سال قبل بود.

افزون‌بر این، با وجود افزایش ۱۰ درصدی مصرف سوخت معادل نیروگاه‌ها، مصرف نفت‌کوره در پاییز ۱۴۰۱، به میزان 28 درصد نسبت به بازه مشابه سال ۱۴۰۰ کاهش یافت. به این ترتیب سهم سوخت مایع از سبد سوخت نیروگاهی از ۱۰ درصد در بازه ابتدای مهرماه تا ۱۵ آبان ۱۴۰۰ به هفت و نیم درصد در بازه ابتدای مهرماه تا ۱۵ آبان سال ۱۴۰۱ رسید.

در پاییز ۱۴۰۱ نسبت به بازه مشابه پارسال، قریب ۱۵ میلیون مترمکعب در روز گاز بیشتری به صنایع عمده شامل فولاد، سیمان، پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها تحویل شد که نشانه افزایش ۱۱ درصدی تحویل گاز به این صنایع و بالاخص افزایش ۳۴ درصدی تحویل گاز به صنعت فولاد در بازه زمانی یادشده است.

 افزایش ۲۱ درصدی ذخیره‌سازی سوخت مایع در 1402

معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش، دی ماه 1402 از افزایش ۲۱ درصدی ذخیره‌سازی در حوزه نیروگاهی خبر داد و گفت: با این حال اگر به حوزه نیروگاهی توجه کنیم و بازده نیروگاهی افزایش یابد، معادل ۴۷ میلیارد بشکه سوخت در کشور صرفه‌جویی می‌شود که عدد بزرگی است. 

سالاری افزود: در سال ۹۹ مصرف هر خودرو در روز دو و هشت دهم لیتر بوده است که این عدد در سال ۱۴۰۲ به حدود چهار درصد رسیده است که ناشی از کاهش کیفیت خودروها و افزایش ترددهاست. سوخت سرمایه ملی است و اگر این سرمایه وارد سبد صادراتی کشور شود، صرف توسعه خواهد شد. با همه این اوصاف اقدام‌های بزرگی در همه بخش‌ها انجام شده است و اکنون روزانه ۷۶۰ میلیون لیتر جابه‌جایی نفت و فرآورده در کشور داریم.

«ناصر اسکندری» معاون وقت شرکت برق حرارتی هم آبان 1402 در نشستی خبری با بیان اینکه نیروگاه‌های حرارتی حدود ۸۲ درصد ظرفیت نیروگاهی کشور را به خود اختصاص داده‌اند، ادامه داد: نگاهی به وضع سبد سوخت نیروگاه‌های حرارتی برای تولید برق حاکی از آن است که از ابتدای امسال تاکنون ۹۳ درصد سوخت مورد نیاز نیروگاه‌های حرارتی برای تولید برق از طریق گاز طبیعی، چهار درصد از طریق گازوئیل و سه درصد از محل مازوت تأمین شده است.

وی افزود: امسال مقدار مصرف گاز طبیعی در نیروگاه‌های حرارتی برای تولید برق بیش از هفت درصد نسبت به مدت مشابه پارسال افزایش یافته، از سوی دیگر در همین مدت مصرف گازوئیل ۴۱ درصد و مصرف مازوت نیز ۲۷ درصد نسبت به مدت مشابه پارسال کاهش یافته است.

 رشد 6 درصدی پالایش روزانه نسبت به دولت دوازدهم

به گزارش برنا، نگاه دولت سیزدهم به صنعت پالایش، نگاهی روبه جلو بود و نه تنها به تأمین نیاز داخل می‌اندیشید بلکه افق‌های دورتر را هم مد نظر قرار می‌داد و این نگاه در دستاورد‌های این دولت نمود داشت.

از جمله آنها می‌توان به طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان اشاره کرد. احداث واحد‌های پالایشگاهی از جمله واحد تقطیر جدید و گاز مایع جانبی به ظرفیت ۲۱۰ هزار بشکه در روز، افزایش ظرفیت پالایشگاهی به میزان ۴۷ هزار بشکه در روز بیشتر از برنامه مصوب سال ۱۴۰۲، از سری فعالیت‌هایی بود که در دولت سیزدهم در پالایشگاه آبادان صورت گرفت.

همچنین افزایش ظرفیت پالایشی در پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را نیز باید از جمله اقدامات مهم دولت سیزدهم در راستای ارتقای صنعت پالایش در کشور مد نظر قرار داد. این اقدام موجب افزایش تولید بنزین از ۳۶ میلیون لیتر به ۴۰ میلیون لیتر در روز، مطابق با شاخصه‌های استاندارد در سال ۱۴۰۲ شد.

وزیر سابق نفت درخصوص افزایش ظرفیت این پالایشگاه که دولت قبل بنا داشت آن را به دلیل زیان‌ده بودن به صورت رایگان واگذار کند گفت: با اقدام‌هایی که در دولت مردمی با تکیه بر توان سازندگان، متخصصان و پیمانکاران داخلی و به بهره‌برداری رساندن فاز دوم این پالایشگاه انجام شد، پالایشگاه آبادان امروز یکی از سودده‌ترین واحد‌های تولیدی است که پارسال ۱۲ همت سودآوری داشته است.

شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با پالایش روزانه دو‌میلیون و ۲۸۶‌هزار بشکه نفت‌خام و میعانات گازی در ۱۰ پالایشگاه مدرن کشور تنها در طول سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، با رشد شش‌ درصدی پالایش روزانه نسبت به دولت دوازدهم، تولید ۱۱۵‌میلیون لیتر بنزین به‌علاوه ۱۱۲‌ میلیون لیتر گازوئیل با کیفیت را برعهده داشته است که در طول دولت‌های مختلف، کم‌سابقه است.

دولت سیزدهم همچنین در طول دوره دو سال‌ و نیم از آغازبه‌کار خود، بیش از یک هزار کیلومتر خط لوله در قالب چهار پروژه مختلف را آماده بهره‌برداری کرده است که با راه‌اندازی این خطوط که درمجموع با سرمایه‌گذاری یک‌میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلاری به سرانجام رسیده، ۶۶۵ هزار بشکه به ظرفیت انتقال خطوط لوله کشور افزوده شده است.