اخبار ویژه
ترکش‌های عملیات موشکی ایران به اقتصاد اسرائیل خورد
«مؤسسات بین‌المللی پس‌از حمله ایران، رتبه اعتباری اسرائیل را کاهش دادند».
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی با عنوان «اصابت موشک به اقتصاد تل‌آویو» نوشت: اقتصاد اسرائیل در پی تنش‌های فزاینده ناشی از جنگ به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفته است. به تازگی و پس از عملیات موشکی ایران، مؤسسه اعتبارسنجی اس‌اندپی رتبه اعتباری اسرائیل را از A+ به A تغییر داد. این دومین بار از زمان آغاز جنگ است که مؤسسه اس‌اندپی، رتبه اعتباری اسرائیل را کاهش داده است. این موضوع در شرایطی اتفاق افتاده که وزیر اقتصاد اسرائیل، از تاب‌آوری بالای اقتصاد اسرائیل در برابر چالش‌ها سخن به میان آورده و مدعی شده بود که اسرائیل بار بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین جنگ تاریخ خود را به دوش می‌کشد. با این حال، پیش‌بینی‌ها از افزایش کسری بودجه به ۱۵درصد از تولید ناخالص داخلی حکایت دارد و خطر رکود اقتصادی در بلندمدت نیز در حال افزایش است. از طرف دیگر، آژانس اعتبارسنجی مودیز نیز به‌دلیل نبود استراتژی خروج از درگیری، رتبه اعتبار اسرائیل را دو پله کاهش داد و به Baa۱ رساند. با توجه به این تحولات، آینده اقتصادی اسرائیل با چالش‌های جدی مواجه شده است.
در هفته‌های اخیر، اوضاع اقتصادی اسرائیل به‌شدت تحت‌تاثیر جنگی قرار گرفته است که از سال گذشته آغاز شده و به تنش‌های منطقه‌ای دامن زده است. پس از حملات هوائی اسرائیل در ۲۷سپتامبر، نگرانی‌ها از گسترش تنش‌ها به سمت شروع یک جنگ تمام‌عیار افزایش یافته است. همچنین لحظاتی پس از پاسخ ایران به اسرائیل، مؤسسه اعتبارسنجی اس‌اندپی، رتبه اعتبار اسرائیل را یک پله کاهش داد و از +A به A تغییر داد. این اتفاق اندکی پس از کاهش رتبه اعتباری دوپله‌ای اسرائیل در رتبه‌بندی اعتباری مؤسسه مودیز از A۱ به Baa۱ رخ داد.
با توجه به تجربه یک سال گذشته، اسرائیل در چندین جبهه به فعالیت‌های نظامی ادامه می‌دهد. این جبهه‌ها شامل حملات زمینی به حزب‌الله در لبنان و عملیات هوائی در غزه و بیروت، و تهدید به تلافی حملات موشکی از سوی ایران است. کارنیت فلوگ، رئیس سابق بانک مرکزی اسرائیل، در مصاحبه‌ای با CNN گفت: «اگر تشدید درگیری‌های اخیر به جنگی طولانی‌تر و شدیدتر منجر شود، این امر تاثیر منفی بر فعالیت اقتصادی و رشد اقتصادی اسرائیل خواهد داشت.» برآوردهای مختلف نشان می‌دهند که هزینه‌های ناشی از جنگ تا پایان سال آینده به ۲۵۰میلیارد شکل (۶۶میلیارد دلار) خواهد رسید که این رقم معادل تقریبا ۱۲درصد از تولید ناخالص داخلی اسرائیل است.
آژانس اعتبار سنجی موودیز یک هفته قبل و پس از حملات اسرائیل به لبنان، رتبه اعتباری این کشور را دو پله کاهش داد و از A۲ به Baa۱ تغییر داد. این آژانس به عدم وجود «استراتژی خروج» از درگیری نظامی اشاره کرد و عملکرد دولت در دوران جنگ را به عنوان عامل تشدید مشکلات مالی عمومی کشور مورد اشاره قرار داد. همچنین، مؤسسه مطالعات امنیت ملی تخمین زد که تنها یک ماه «جنگ با شدت بالا» در لبنان علیه حزب‌الله، همراه با «حملات شدید» به زیرساخت‌های اسرائیل، می‌تواند کسری بودجه اسرائیل را به ۱۵درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهد.
این وضعیت نشان‌دهنده وخامت بیشتر اوضاع اقتصادی اسرائیل است. با توجه به پیش‌بینی‌های اخیر، اقتصاد اسرائیل به دلیل افزایش هزینه‌های نظامی و تحولات جدید در میدان جنگ، با چالش‌های جدی مواجه است. وزارت اقتصاد اسرائیل در ماه مه برآورد کرده بود که هزینه‌های جنگ تا پایان سال به ۲۵۰میلیارد شکِل برسد. با این‌حال، این برآوردها اکنون به دلیل افزایش هزینه‌های جنگ و تحولات جدید در میدان جنگ، احتمالا به واقعیت نزدیک‌تر خواهد بود.
آثار جنگ در بخش‌های مختلف اقتصاد اسرائیل به صورت گسترده دیده می‌شود. از زمان آغاز جنگ میزان خروجی از بانک‌های اسرائیل به مؤسسات خارجی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته دوبرابر شد و به ۲میلیارد دلار رسید. سیاستگذاران اقتصادی اسرائیل بیش از زمان آغاز درگیری نگران وضعیت اقتصادی شده‌اند.
کابوس برای اسرائیل، درگیری‌ای است که به مراکز تجاری آن، یعنی بیت‌المقدس و تل‌آویو، گسترش یابد. اما حتی یک جنگ با شدت کمتر که در آن نبرد به شمال اسرائیل محدود شود نیز می‌تواند برای ضربه زدن به اقتصاد آن کافی باشد. هم‌اکنون انتظار می‌رود کسری بودجه امسال اسرائیل به تقریبا سه برابر بیش از پیش‌بینی‌های قبل از جنگ برسد.
به گفته برخی کارشناسان، تعداد زیادی از شرکت‌های اسرائیلی به دلیل عدم اطمینان از آینده، به‌ویژه در بخش فناوری، تصمیم به کاهش سرمایه‌گذاری یا انتقال فعالیت‌های خود به کشورهای دیگر گرفته‌اند. این مسئله به نوبه خود می‌تواند تاثیر منفی بر روند رشد اقتصادی و کاهش درآمدهای مالیاتی داشته باشد. علاوه‌بر این، اوضاع ناامن می‌تواند باعث خروج نیروی کار متخصص و با مهارت، به‌ویژه در حوزه فناوری شود. این خروج می‌تواند تاثیرات طولانی‌مدتی بر رشد اقتصادی اسرائیل بگذارد.
رادیو فردا: حمله ایران سنگین‌ترین عملیات موشکی در تاریخ جهان بود
ارگان رسمی سازمان سیا در ارزیابی عملیات وعده صادق ایران به تل‌آویو و دو پایگاه نظامی اسرائیل عنوان کرد: این بزرگ‌ترین عملیات موشکی در تاریخ جهان بود.
وب‌سایت رادیو فردا هرچند که گرایش‌های کاملا صهیونیستی دارد، اما در ارزیابی خود نوشت: تصاویر ماهواره‌ای از پایگاه هوائی «نِواتیم» پس از حمله موشکی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل، ظاهراً یک حفره بزرگ ایجادشده در سقف آشیانه هواپیماهای این پایگاه را نشان می‌دهد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شامگاه سه‌شنبه ۱۰ مهر با شلیک ۱۸۱ فروند
موشک بالستیک از مدل‌های مختلف به نقاط مختلفی از اسرائیل حمله کرد. این دومین حمله نظامی مستقیم ایران به اسرائیل بود و نخست‌وزیر اسرائیل ساعاتی پس از این حمله گفت «به لطف سامانه دفاع هوائی اسرائیل که پیشرفته‌ترین در جهان است، این حمله خنثی شد».
به گزارش آسوشیتدپرس و بر اساس تصاویر ماهواره‌ای شرکت پلنت لبز از فراز پایگاه هوائی «نواتیم» در جنوب اسرائیل، وارد شدن آسیب به سقف آشیانه، آوار ریخته‌شده در کنار سازه و سوراخی در باند فرودگاه دیده می‌شود.
دانیل هگاری سخنگوی ارتش اسرائیل گفت برخی سازه‌ها، مراکز نگهداری و دفاتر اداری در چند پایگاه هوائی آسیب دیدند، اما به نام آنها اشاره نکرد. «نواتیم» آشیانه جنگنده‌های نیروی هوائی اسرائیل از مدل رادارگریز اف-۳۵ و از سری دوم این هواپیماهای پیشرفته موسوم به Lightning II است. سابقه پایگاه «نواتیم» در بخش شمالی صحرای نگب، به سال ۱۹۵۸ بازمی‌گردد، اما مدل مدرن پایگاه در سال ۱۹۸۳ میلادی ساخته شد که در سال‌های اخیر آشیانه چند اسکادران از جنگنده‌های اف-۳۵ شده است.
بنیامین نتانیاهو و همچنین یائیر لاپید، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل، بارها با ایستادن در کنار جنگنده‌های اف-۳۵ از این پایگاه به حکومت ایران هشدار داده و گفته بودند این هواپیماها قادر به رسیدن به هر نقطه‌ای در خاورمیانه از جمله ایران هستند
ایران در عملیات موسوم به «وعده صادق ۲» اعلام کرد به «مقر موساد» و سه پایگاه هوائی اسرائیل حمله کرده است. به گزارش هاآرتص، براساس ویدئوهای منتشرشده، غیر از چندین موج حمله موشکی سپاه در شب دهم مهر برای ضربه زدن به پایگاه هوائی «نواتیم»، حملات دیگری نیز در آن شب به نزدیکی پایگاه‌های دیگر نیروی هوائی و همچنین یک منطقه در شمال تل‌آویو صورت گرفت. منطقه مورد هدف در شمال تل‌آویو ظاهراً مقر موساد بود که اسرائیلی‌ها خود اصطلاح منطقه «گلیلوت» در نزدیکی شهر ساحلی هرتصلیا در شمال تل‌آویو را برای آن به کار می‌برند.
شهرداری «هود شارون» در مرکز اسرائیل هم اعلام کرد حدود
۱۰۰ خانه در این شهر هر یک به میزانی آسیب دیده‌اند. این شهر که یکی از شهرهای قوی در اقتصاد اسرائیل است و ساکنین آن طبقات متوسط رو به بالا هستند، در فاصله نزدیکی با همان «مقر موساد» قرار دارد.
روزنامه هاآرتص به نقل از منابع اطلاعاتی و نیروی هوائی اسرائیل نوشت که ایران پیشرفته‌ترین موشک‌هایی را که در اختیار دارد، در حمله دهم مهر شلیک کرد، اما برخلاف ادعای سپاه پاسداران، هیچ‌یک از آنها از نوع هایپرسونیک نبود. نهادهای امنیتی اسرائیل اصولاً گزارشی از وجود چنین موشک‌هایی در دست ایران ندارند.
رادیو فردا در عین حال از قول بوعاز لوی، رئیس صنایع هوائی اسرائیل افزود: حمله ایران به اسرائیل، سنگین‌ترین حمله موشکی تاریخ جهان بود.
هشدار نشنال اینترست به آمریکا اسرائیل با آتش بازی می‌کند
هرگونه اقدامی از سوی اسرائیل علیه تاسیسات نفتی ایران می‌تواند تبعات به شدت منفی را علیه تاسیسات نفتی در منطقه به ویژه عربستان و امارات به همراه داشته باشد.
نشریه آمریکایی «نشنال اینترنست» در تحلیلی به بررسی تهدیدهای اسرائیل علیه تاسیسات نفتی ایران پرداخت و با تاکید بر مجازات متقابل ایران در صورت اشتباه اسرائیل نوشت: در پی اقدام اخیر ایران در انجام یک حمله موشکی بزرگ به اسرائیل که با هدف انتقام‌جویی از ترور اسماعیل هنیه صورت گرفت، ایران عملا اقدام به تقابل مستقیم با اسرائیل کرد. جنس حمله اخیر ایران تفاوت‌های زیادی با حمله این کشور در ماه‌آوریل گذشته داشت. آن زمان، ایران حمله را انجام داد و پیش از آن اطلاع داده بود و البته که اسرائیل نیز یک واکنش خفیف با حمله به یک سایت پدافندی ایران نشان داد. با این حال، اسرائیل اکنون به دنبال یک اقدام گسترده‌تر است. در این رابطه گمانه‌زنی‌های مختلفی نیز مطرح می‌شود. به عنوان مثال، عده‌ای از حمله به سایت‌های نظامی ایران و حمله به سایت‌های اتمی و تاسیسات نفتی این کشور سخن می‌گویند.
بایدن رئیس‌جمهور آمریکا به تازگی در موضع‌گیری به صراحت مخالفت خود را با حمله به تاسیسات و برنامه اتمی ایران اعلام کرده است. گزاره‌ای که بسیاری آن را مرتبط با این مسئله می‌دانند که آمریکا می‌ترسد که مبادا این کار، تهران را به سمت تسلیحات اتمی سوق دهد.
عده‌ای بر این باورند که حمله به تاسیسات نفتی ایران می‌تواند یک اهرم فشار علیه تهران باشد. این مسئله با توجه به اهمیت نفت در اقتصاد ایران، بیش از بیش مهم تلقی می‌شود. ایران توانسته صادرات نفت خود را در سال ۲۰۲۴ افزایش دهد که این مسئله بر رشد اقتصادی مثبت این کشور اثرگذاری داشته است. با این حال، هدف قرار دادن تاسیسات نفتی ایران از ریسک بالایی نیز برخوردار است و می‌تواند چالش‌های جدی را هم برای عاملان یک چنین حمله‌ای به دنبال داشته باشد.
اگر ایران در واکنش به چنین اقدامی پاسخ متقابل بدهد -که کاملا محتمل است و البته می‌تواند به درگیری با نیرو‌های آمریکایی نیز ختم شود- تهران، مشوق‌های زیاد و قوی خواهد داشت تا به زیرساخت‌های نفتی و گازی عربستان و امارات و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس حمله کند.
آسیب‌پذیری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در برابر حمله به تاسیسات نفتی‌شان در جریان حمله سال ۲۰۱۹ حوثی‌های یمنی به تاسیسات نفتی عربستان به عینه ثابت شد. با این حال، برخی بر این باورند که توافق عادی‌سازی روابط ایران و عربستان و البته کاهش تنش‌ها میان ایران و برخی کشورهای عربی در دو سال گذشته می‌تواند تا حدی، خطر حمله به تاسیسات را کاهش دهد.
با این حال، نادیده گرفتن خط قرمز‌های ایران در رابطه با تاسیسات نفتی‌اش در خلیج‌فارس از سوی اسرائیل می‌تواند ایران را برای در پیش گرفتن گزینه‌های معنادارِ جدید ترغیب کند. این سناریو زمانی بیش از پیش به واقعیت نزدیک می‌شود که توجه داشته باشیم اسرائیل از حریم هوائی و یا امکانات سعودی‌ها جهت ضربه زدن به ایران استفاده کند. اگر یک حمله مؤثر و قابل توجه دیگر به تاسیسات نفتی عربستان انجام شود، احتمال اینکه شاهد یک شوک قیمتی بزرگ در بازار انرژی جهان باشیم به شدت زیاد است.
باید توجه داشته باشیم که ایران توانمندی‌های خود را به نحو قابل توجهی افزایش داده است. ایران می‌تواند از موشک‌های فاتح ۱۱۰ به جای پهپاد‌های انتحاری جهت هدف قرار دادن تاسیسات نفتی در منطقه استفاده کند. تسلیحاتی که از دقت بالایی در هدف قرار‌دادن اهداف ثابت برخوردار هستند. اگر ایران واقعا بخواهد یک چنین تاسیساتی را فلج کند، با انجام سلسله‌ای از حملات می‌تواند این مسئله را محقق کند.
حمله به تاسیسات نفتی، تاثیرات قابل توجهی را از نظر قیمتی بر بازار انرژی برجا خواهد گذاشت. احتمال ایجاد پیامد‌های ناخواسته ناشی از حمله به تاسیسات نفتی ایران بسیار زیاد است. این همان مسئله‌ای است که دولت بایدن باید به آن توجه داشته باشد و این مسئله را باید قبل از اینکه بخواهد هر اقدامی را علیه ایران انجام دهد، در میان بگذارد.