گزارش رویترز از تغییر دکترین اتمی روسیه و احتمال وقوع جنگ جهانی سوم
خبرگزاری رویترز در مطلبی با پرداختن به تغییر دکترین اتمی روسیه این سؤال کلیدی را مطرح کرده است که اگر این تغییر دکترین، بلوف نباشد آیا ممکن است آغازگر یک جنگ هستهای باشد؟
سرانجام اصرار ناتو به دادن موشکهای دوربرد به اوکراین روسیه را مجبور کرد که دکترین هستهای خود را تغییر دهد. چهارشنبه هفته گذشته پوتین رئیسجمهور روسیه اعلام کرد که که قصد دارد به منظور تسهیل استفاده از تسلیحات هستهای، دکترین مرتبط با به کارگیری این نوع سلاحها در کشورش را منعطفتر کند. بر اساس متمم پیشنهادی، روسیه هرگونه حمله صورت گرفته توسط یک کشور غیرهستهای را که از سوی یک قدرت هستهای حمایت میشود به عنوان حملهای مشترک توسط هر دو کشور تلقی خواهد کرد. پوتین در جریان نشستی با مقامات عالیرتبه کشورش که پوشش تلویزیونی داشت بخشی از تغییرات پیشنهادی در دکترین هستهای کشور را تحت عنوان «اقدامی حداکثری برای حفاظت از حاکمیت کشور» تشریح کرد. به گفته وی، در میان اقدامات جدید، «پیشنهاد میشود که تجاوز به روسیه توسط هر کشور غیرهستهای» در صورتی که «با مشارکت یا حمایت یک قدرت هستهای» صورت گیرد، بهعنوان «حملهای مشترک از سوی هر دو کشور به روسیه» در نظر گرفته شود.
اگر بلوف نباشد؟
رویترز در گزارشی به بررسی تغییر دکترین هستهای روسیه پرداخته و نوشته است چنانچه برخلاف نظر غرب، رهبر کرملین بلوف نزده باشد و آغازگر جنگ هستهای باشد، غرب را با یک غافلگیری بسیار ناخوشایند روبهرو خواهد کرد. در گزارش رویترز آمده است: پوتین روز چهارشنبه در سخنرانی خود، خط قرمزی را برای آمریکا و متحدانش ترسیم کرد و گفت: چنانچه به اوکراین مجوز استفاده از موشکهای دوربرد برای حمله به خاک روسیه داده شود، مسکو واکنش هستهای را در نظر خواهد گرفت. این خبرگزاری سپس با طرح این سؤال که آیا غرب چنین تهدیدهایی را جدی خواهد گرفت، پاسخ این پرسش را کلیدی دانست و آورده است: اگر همانگونه که اوکراین و متحدانش معتقدند که پوتین بلوف میزند، در این صورت غرب همچنان به حمایتهای نظامی خود از کیف ادامه داده و آن را افزایش هم میدهد. اما چنانچه این تهدیدها واقعا جدی باشد که بارها نیز از سوی مسکو بر آن تاکید شده و واشنگتن هم آن را تأیید کرده، چنین چیزی میتواند سبب وقوع جنگ جهانی سوم شود. رویترز یادآوری میکند که اوکراین از مدتها پیش به دنبال دریافت مجوز غرب برای استفاده از موشکهای اتکمز آمریکایی و سایه طوفان بریتانیایی جهت حمله به خاک روسیه است.
رویترز در بخشی دیگر یادآوری میکند که با وجود تحلیلهای غرب مبنی بر قریبالوقوع نبودن حمله اتمی احتمالی روسیه، سخنان روز چهارشنبه پوتین روشنتر از قبل بود. دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین هم روز پنجشنبه تاکید کرده بود که اظهارات رئیسجمهوری این کشور به معنای سیگنالی به غرب است که در صورت مشارکت در حملات به روسیه با پیامدهای جدی روبهرو میشوند. به گزارش رویترز «سرگئی مارکوف» مشاور پیشین کرملین، با اشاره به تغییر دکترین هستهای مسکو گفت که این تغییرات درها را به روی روسیه برای استفاده از تسلیحات هستهای تاکتیکی در میدان نبرد باز کرد. وی که در وبلاگ رسمی خود این اظهارات را ارائه میکرد، افزود: آستانه استفاده از تسلیحات هستهای کاهش یافته است. اکنون استفاده از چنین سلاحهایی برای روسیه آسانتر خواهد شد.
مشکل مالی متحدین اوکراین
اما در حالی که جنگ اوکراین روز به روز تشدید میشود و دو طرف خطوط قرمز خود را یکی پس از دیگری زیرپا میگذارند رسانه آمریکایی بلومبرگ در گزارشی از خطر قریبالوقوع برای منابع نظامی اوکراین در سال آینده میلادی خبر داده و نوشته است برخی متحدان این کشور جنگزده اروپایی با مشکل تامین بودجه مواجه هستند و برخی دیگر از افزایش بودجه برای کیف خودداری میکنند.
رسانه خبری بلومبرگ با استناد به افرادی آگاه که نام خود را فاش نکردند، در گزارش خود نوشته است: «همزمان با اینکه جنگ اوکراین در ماه فوریه(اسفند) وارد سومین سال خود میشود، اوکراین در تلاش است تا متحدان غربی را نسبت به تحقق وعدههایشان متقاعد کند. از طرفی هم مهمات و تجهیزات روسیه موجب تضعیف توانایی کیف شده و اوکراین را شدیدا محتاج مهمات، موشکها و دیگر تجهیزات غربی کرده است.»
طبق گفته یکی از این منابع ناشناس به بلومبرگ روند جنگ نشان میدهد که اقتصاد روسیه در حالت آمادهباش جنگی قرار دارد اما متحدان اوکراین در چنین وضعی نیستند. بخش عمدهای از حمایت نظامی اوکراین برای سال ۲۰۲۵ به قرارداد گروه هفت برای ارائه ۵۰ میلیارد دلار وام از سود حاصل از داراییهای مسدود شده بانک مرکزی روسیه مرتبط است. متحدان همچنان در حال رایزنی بر سر جزئیات نهائی این توافق هستند و آمریکا به دنبال تضمینی است که مجارستان، اقدامات اتحادیه اروپا را مسدود نکند. همچنین اگر توافق نهائی شکل نگیرد، رقم نهائی ممکن است کمتر از این باشد. بلومبرگ به نقل از این منابع آگاه تاکید میکند: «اما حتی اگر توافقی صورت بگیرد، ۵۰ میلیارد دلار برای حمایت از نیازهای اوکراین همچنان کافی نیست و متحدان باید بیش از اینها برای اوکراین تدارک ببینند.»
بلومبرگ ضمن آنکه به تشدید مشکلات اوکراین در روند کمبود بودجه اشاره میکند، اظهارات ماه گذشته «دنیس شمیهال» نخستوزیر این کشور را برجسته میسازد که گفته بود: «دولت اوکراین شکافی را در بودجهاش، معادل ۱۹ درصد تولید ناخالص داخلی کشورش در سال ۲۰۲۵ پیشبینی میکند و حدود
۳۵ میلیارد دلار برای پر کردن آن نیاز است.» مقامات میگویند بیش از نیمی از این مبلغ توسط صندوق بینالمللی پول و اتحادیه اروپا تامین میشود اما همچنان ۱۵ میلیار دلار باقی میماند تا اوکراین آن را تامین کند؛ مبلغی که شاید دست به دامن وامهای گروه هفت برای تامین آن شوند.
یکی دیگر از مسائلی که این رسانه خبری آمریکایی آن را برجسته میکند، انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ آمریکا است. «دونالد ترامپ» رئیسجمهور سابق آمریکا و نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات نوامبر ۲۰۲۴ (آبان) این کشور، بارها تاکید کرده که اگر در انتخابات آمریکا پیروز شود، پیش از مراسم تحلیف و حتی طی ۲۴ ساعت به جنگ اوکراین خاتمه خواهد داد. برخی از رسانهها و مقامات گمانهزنی میکنند که شاید او چنین کاری را با واگذاری قلمروهای اوکراینی به روسیه انجام خواهد داد؛ اقدامی که برای «ولودیمیر زلنسکی» خوشایند نیست. این منابع ناشناس در پایان با اشاره به بحران مالی متحدان اوکراین و همچنین انتخابات ریاستجمهوری آمریکا به بلومبرگ گفتند: «بحران قریبالوقوع مسئله مالی در میان متحدان درحالی رخ داده که شاید هر لحظه اوکراین را مجبور به مذاکره با روسیه کند.»