تعامل راهبردی ایران و چین و روسیه برای آمریکا هراسآور است (خبر ویژه)
نشریه انگلیسی اکونومیست میگوید: چهار قدرت چین و روسیه و ایران و کرهشمالی، هراسآور هستند و اوضاع حتی میتواند زمانی که آنها با هم متحد شوند، برای غرب و آمریکا بدتر شود.
اکونومیست با بیان این که این چهار قدرت، آمریکا را میترسانند، نوشت: خطرات ناشی از همسویی هرچه بیشتر این چهارگانه، نیاز به بزرگنمایی زیاد یا پیشبینیهای دور در آینده ندارد تا موجب نگرانی شود. همین حالا نیز آنها به اندازه کافی نگرانکننده هستند. وزیر امور خارجه آمریکا، در بازدید اخیر خود از اروپا بهطور غیرمعمولی صراحت داشت و گفت: «یکی از دلایلی که پوتین قادر به ادامه این تجاوز است، حمایتهایی است که از جمهوری خلق چین دریافت میکند. چین بزرگترین تأمینکننده ابزارهای ماشینی و بزرگترین تأمینکننده میکروالکترونیکهاست که همه اینها به روسیه کمک میکند تا پایگاه صنعت دفاعی خود را حفظ کند». در مقابل، روسیه به چین فناوریهای نظامی مانند زیردریایی، موشک و دیگر تجهیزات ارائه داده است. همچنین آمریکا میگوید که ایران در حال ارسال صدها موشک بالستیک کوتاهبرد به روسیه بوده است.
این افشاگریها، نمونههایی از روابط رو به رشد نظامی- صنعتی میان چین، ایران، کرهشمالی و روسیه است. آنها با یک نفرت مشترک از نظام تحت رهبری آمریکا متحد شدهاند و مشتاق به تعمیق روابط اقتصادی و صنعتی- نظامی خود هستند. یک مقام ارشد دولت آمریکا میگوید، روابط آنها به نوعی «تعامل راهبردی» تبدیل شده است.
برای درک عمق همکاریهای کنونی، به سه مبادله توجه کنید: تبادل فناوری نظامی و دانش فنی، تهدید بلندمدتتری برای امنیت غرب و توانایی آن در بازدارندگی دشمنان بهشمار میرود. گفته میشود که کرهشمالی و ایران صدها موشک از جمله بیش از ۲۰۰ موشک بالستیک کوتاهبرد فاتح-۳۶۰ را به روسیه منتقل کردهاند. آنها پیشتر، میلیونها گلوله توپ و هزاران پهپاد تهاجمی ارسال کرده بودند، حمایت صنعتی به همان اندازه مهم بوده است. اگرچه چین سلاحی ارسال نکرده اما به گفته معاون وزیر امور خارجه آمریکا، ذخایر عظیم قطعات دارای کاربرد دوگانه چینی «مستقیماً در زرادخانه روسیه بهکار گرفته شدهاند». چین ۹۰درصد از واردات میکروالکترونیک روسیه و ۷۰درصد از ابزارهای ماشینی آن را تأمین میکند. این ورودیها به روسیه امکان دادهاند تا موشکهای کروز و پهپادها را بهطور مداوم تولید
کند.
تبادل فنآوری هم، به همان اندازه مهم و البته کمتر شناختهشده است؛ مبادله مغزها. جنگهای اوکراین و خاورمیانه فرصتهای فراوانی برای مبادله دانش فنی ایجاد کردهاند. اوکراین به عنوان «آزمایشگاهی برای دانش و یادگیری» ایران عمل میکند. ایران در زمان واقعی از کارایی تسلیحات خود در برابر دفاعهای غربی آگاهی پیدا میکند، در حالی که روسیه از مشاوران ایرانی یاد میگیرد که چگونه حملات هوائی با ترکیبی از پهپادها و موشکها را انجام دهد. بر اساس گزارش مرکز مطالعات منع گسترش جیمز مارتین، روسیه اطلاعاتی را درباره اختلال در کنترل پهپادها و سیگنالهای GPS با ایران به اشتراک میگذارد و همچنین تجهیزات غربی را که به دست آورده است به جمهوری اسلامی ارسال میکند تا احتمالاً برای بررسیهای فنی مورد استفاده قرار گیرد.
جریانهای فناوری به طور فزایندهای فراتر از این ترتیبات موقت و در چارچوب تعاملهای بلندمدت گسترش یافتهاند. همکاری چین و روسیه، که زمانی به دلیل بیاعتمادی متقابل محدود بود، در حوزههایی مانند زیردریاییها، هوانوردی و موشکها به سرعت پیش میرود. بر اساس گزارش بازوی تحقیقاتی نیروی هوائی آمریکا، روسیه مایل است به چین در ساخت سامانههای هشدار و دفاع موشکی کمک کند. آنها معتقدند که اکنون بین مسکو و پکن همکاریهای قابلتوجهی نیز در فضا وجود دارد. این همکاریها تنها به چین محدود نمیشود. روسیه به برنامه فضائی ایران کمک میکند که به طور گسترده به عنوان پوششی برای توسعه موشکهای بالستیک قارهپیما در نظر گرفته
میشود.
این چهارگانه با وجود محدودیتهایش، از هماکنون در حال فراهم آوردن دردسرهایی برای غرب است و به نظر میرسد که این دردسر تشدید هم خواهد شد. نیروهای مسلح آمریکا، که برای مقابله با یک جنگ بزرگ سازماندهی شدهاند، اکنون به گرفتن تصمیمات دشوار و پذیرش ریسکهای تجاری بر سر منابع محدود خود مجبور شدهاند.
این مسئله بهوضوح در کمبود گلولههای توپ 155 میلیمتری در سال گذشته نمایان شد؛ زمانی که در ژانویه آمریکا از ذخایر اضطراری خود در اسرائیل برداشت کرد تا آنها را به اوکراین ارسال کند اما در ماه اکتبر مجبور شد مسیر خود را تغییر دهد و گلولههایی را که برای اوکراین در نظر گرفته شده بود به اسرائیل منتقل کند. به همین ترتیب، هر موشک ضدهوائی که توسط کشتیهای غربی به سوی پهپادهای حوثیها در دریای سرخ شلیک میشود، به این معنی است که یک موشک کمتر برای دفاع از تایوان موجود است. البته اوضاع میتواند بسیار بدتر باشد: این چهار کشور هنوز در زمینه تسلیحات هستهای با هم هماهنگی نداشتهاند و یا کارزارهای نظامی مشترک انجام ندادهاند. خطرات ناشی از همسویی هرچه بیشتر این چهارگانه، نیاز به بزرگنمایی زیاد یا پیشبینیهای دور در آینده ندارد تا موجب نگرانی شود. همین حالا نیز آنها به اندازه کافی نگرانکننده
هستند.