یک کارشناس ارشد انرژی گفت: صادرات گاز طبیعی درآمد بیشتری نسبت به صادرات متانول برای کل اقتصاد کشور دارد. تبدیل گاز برای ما به متانول ارزش افزوده‌ای ندارد و طبق برنامه هفتم پالایشگاه و پتروشیمی‌ها باید در زنجیره ارزش خود سرمایه‌گذاری کنند.

«حبیب‌الله ظفریان» کارشناس ارشد انرژی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری مهر با اشاره به اینکه توسعه زنجیره پتروشیمی مبتنی بر خوراک گازی بوده است، گفت: متاسفانه ما برای توسعه زنجیره ارزش، استفاده از خوراک مایع را توسعه ندادیم که این مسئله مربوط به سیاست‌هایی است که پس از اکتشاف پارس جنوبی اتخاذ شد.

وی ادامه داد: پس از اکتشاف پارس جنوبی پیش‌بینی مبنی بر تولید گاز مازاد صورت گرفت به همین دلیل صنایع مبتنی بر گاز توسعه پیدا کرد. بر همین اساس پتروشیمی‌های گازی از جمله پتروشیمی‌های متانولی و اوره آمونیاک که خوراک گازی دارند افزایش پیدا کرد.

این کارشناس انرژی خاطر نشان کرد: زنجیره‌ای که گاز دارد، یک زنجیره محدود است و محصولاتی که تولید می‌کند ارزش افزوده چندانی ندارند. در حالی‌که زنجیره خوراک مایع یا نفت خام هم محصولات متنوع‌تری را تولید و هم ارزش افزوده محصولات تولیدی بیشتر است.

ظفریان با اشاره به اینکه توسعه صنعتی که با رویکرد خوراک گاز اکنون مشکلاتی را به همراه دارد، خاطر نشان کرد: به دلیل اینکه محصولات پتروشیمی که از خوراک گاز استفاده می‌کنند ارزش افزوده بالایی ندارند و در کنار آن هم اکنون ناترازی گاز وجود دارد، در اولین اقدام برای توسعه زنجیره ارزش خوراک گاز به خوراک مایع تغییر کند. در این شرایط زمینه توسعه پترو پالایشگاه‌ها بسیار مهم است یعنی واحد‌هایی که بتوانند هم نفت خام داشته باشند هم پالایش را انجام دهند و به صورت مجتمع‌های یکپارچه تکمیل زنجیره نفت خام را داشته باشند تا به محصول نهائی تبدیل شود.

این کارشناس ارشد انرژی اضافه کرد: برای توسعه زنجیره ارزش تغییر رویکرد توسعه خوراک گاز به خوراک مایع است و در کنار آن پتروشیمی‌هایی که اکنون از خوراک گاز مصرف می‌کنند، زنجیره‌شان را به محصولات با ارزش افزوده بالاتر تکمیل و توسعه دهند زیرا بخشی از گاز را به متانول تبدیل می‌کنند. ظفریان توضیح داد: اگر گاز طبیعی را صادر کنیم هر متر مکعب تقریباً ۳۰ سنت می‌شود اما صادرات متانول درآمدی که برای کل اقتصاد کشور دارد کمتر از ۳۰ سنت است. زیرا تبدیل گاز برای ما به متانول ارزش افزوده‌ای ندارد به طوری که حتی خام‌فروشی ارزش افزوده مالی بیشتری برای کشور به همراه دارد.

وی ادامه داد: برای اینکه از متانول ارزش افزوده بیشتری دریافت کنیم، ابتدا باید زنجیره آن را تکمیل کنیم و بخشی را به محصولات پایین دستی و بخشی ادامه دهنده این زنجیره باشند که نیازمند سرمایه‌گذاری است. متاسفانه مشکلی که در توسعه صنعت پتروشیمی وجود دارد آن است که سودی که در این واحد‌ها به دست می‌آید بین سهامداران توزیع می‌شود.

ظفریان در خاتمه با اشاره به اینکه در برنامه هفتم توسعه تدابیر مناسبی در این زمینه اتخاذ شده است، اضافه کرد: در برنامه هفتم توسعه تبصره ذیل ماده ۴۵ این تکلیف را به پالایشگاه و پتروشیمی‌ها کرده که به ازای خوراکی که دریافت می‌کنند مکلف هستند که ۴۰ درصد از سود سالانه خود را در زنجیره ارزش سرمایه‌گذاری کنند.

به گفته این کارشناس، منفعت پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها در این است که به سمت واحد‌های تکمیلی زنجیره ارزش حرکت کنند و براساس تاکید برنامه هفتم نیز هیچ راهی جز این ندارند که از محل سود واحد‌ها زنجیره ارزش را تکمیل کنیم.