سرویس اقتصادی:

 

به گزارش کیهان، عبدالناصر همتی در رأس تیم اقتصادی دولت چهاردهم به عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی معرفی شده است. همتی پیش از این ریاست بانک مرکزی، بیمه مرکزی و مدیرعاملی بانک ملی را تحربه کرده است.

وی دانش‌آموخته دکترای اقتصاد از دانشگاه تهران است. هرچند همتی به عنوان یک مدیر اقتصادی شناخته می‌شود اما حدود یک دهه در اوایل انقلاب مدیرکل خبر سازمان صداوسیما و از سال 1368 تا سال 1373 نیز معاون سیاسی این سازمان بوده است.

دوره‌ پرتلاطم نوسانات ارزی در سه سال پایانی دولت روحانی، مهم‌ترین دلیل شهرت همتی است که ریاست بانک مرکزی را برعهده داشت. مردادماه سال 97 و پس از بالاگرفتن انتقادات از عملکرد ولی‌الله سیف در بانک مرکزی، وی با وعده کاهش تورم و جلوگیری از رشد نرخ ارز روی کار آمد.

مهم‌ترین انتقاد به وی اینجاست که قیمت دلار در ابتدای دوره‌اش 8500 تومان بود اما در پایان مسئولیت 34ماهه همتی با جهش 223 درصدی، به 27 هزار و 500 تومان رسید.

همتی در دوره سه ساله دولت شهید رئیسی با حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی به تصمیمات دولت سیزدهم واکنش نشان می‌داد و تلاش می‌کرد از خود چهره‌ای منتقد نشان دهد. 

اکنون در شرایطی که اقتصاد ایران نیازمند اصلاحات جدی و تصمیم‌گیری‌های سخت است، همتی به عنوان نامزد تصدی وزارت اقتصاد معرفی شده تا نمایندگان ملت برای صلاحیت وی تصمیم‌گیری کنند.

 تاکید همتی بر هماهنگی بین تیم اقتصادی دولت

با اعلام اسم همتی به عنوان گزینه اصلی وزارت اقتصاد، موافقان و مخالفان به بررسی عملکرد او پرداختند. به گزارش ایسنا، «هادی قوامی» سخنگوی کمیسیون برنامه‌وبودجه با بیان اینکه همتی را پدر بیمه خصوصی می‌دانند، چون تلاش کرد بیمه خصوصی شکل پیدا کند، گفت: برنامه جامعی را آقای همتی برای کنترل ترازنامه بانک‌ها داشت و افزایش تورم به خروج ترامپ از برجام مربوط است.

نماینده مردم اسفراین، اظهار کرد: برنامه همتی هم برای کنترل تورم و هم برای رونق تولید است. شاخص برنامه هفتم تورم تک رقمی است. لذا جهت‌گیری وزیر اقتصاد این است که بتواند تورم را کنترل کند. در کابینه‌ای که پزشکیان به‌دلیل محدودیت‌های فراجناحی دارد، سه وزیر از دولت رئیسی است و وقتی به نسبت، کارنامه همتی را نگاه می‌کنید، به‌دلیل سابقه اجرائی هم در بیمه و هم در بانک‌ها، ریسک حضور کسی که تجربه‌اش کم است را به حداقل می‌رساند.

«محمد باقری»، نماینده مردم بناب در مجلس هم درباره وزیر پیشنهادی اقتصاد گفت: عبدالناصر همتی از سوابق اجرائی مطلوبی برای اداره وزارت امور اقتصادی و دارایی برخوردار است.

به گفته او هم‌اکنون مشکل اساسی کشور عدم توجه جدی به سرمایه‌گذاری است که لازم است وزارت امور اقتصادی و دارایی و سایر بخش‌های مربوطه دست به دست هم دهند تا سرمایه‌گذاری در کشور رونق گیرد؛ چرا که اگر بخواهیم به رشد هشت درصدی برسیم و رفاه و آسایش مردم تامین شود، باید به دنبال این باشیم که جذب سرمایه‌گذار هم داخلی و هم خارجی، در اولویت برنامه‌های این وزارتخانه قرار گیرد.

وی افزود: همتی در یکی از کمیسیون‌های مجلس گفت که نباید بگوییم چون تحریم هستیم هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم. ما باید تلاش خود را انجام دهیم، کارآمدی و بهره‌وری را بالا ببریم. او تاکید کرد تنها کسی هستم که برای وزیر شدن پایم را در اتاق هیچ‌کس نگذاشتم و به هیچ ستادی نرفتم. با آقای پزشکیان مسائل اقتصادی را مرور کردیم، شرایط را گفتم و رئیس‌جمهور این اعتماد را به بنده کردند.

 ناهماهنگی در تیم اقتصادی دولت

از طرفی منتقدان می‌گویند کارنامه همتی خود گویای بسیاری از واقعیت‌ها درباره اوست. بیژن عبدی، اقتصاددان در گفت‌وگو با «نود اقتصادی» در این خصوص اظهار کرد: عملکرد آقای همتی در بانک مرکزی نیاز به هیچ توجیه و تفسیری ندارد. ایشان دلار را نزدیک هشت هزار تومان تحویل گرفته و نزدیک به ۳۰ هزار تومان تحویل دولت آقای رئیسی داد.

وی ادامه داد: حجم نقدینگی و پایه پولی در دوره ایشان چند برابر شد. درخصوص افزایش قیمت بنزین در سال ۹۸ ایشان اطلاعات غلطی به افکار عمومی دادند. قبلا هم سخنانی از ایشان منتشر شده بود که نشان می‌دهد ایشان برای حل مشکل ناترازی بنزین به شوک درمانی معتقد است.

این اقتصاددان درخصوص ناهماهنگی تیم اقتصادی دولت چهاردهم، افزود: آقای میدری که برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انتخاب شده‌اند درست در نقطه مقابل آقای همتی هستند و به توزیع عادلانه منابع اعتقاد دارند. همین انتخاب توامان آقایان همتی و میدری نشان‌دهنده ناهماهنگی در تیم اقتصادی دولت چهاردهم است.

مرتضی افقه، استاد اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز هم درخصوص تیم اقتصادی دولت چهاردهم اظهار کرد: درباره انتخاب آقای همتی برای وزارت امور اقتصادی و دارایی نگرانم چون وزارتخانه‌های اقتصادی جای افراد با گرایش‌های سیاسی نیست. آقای همتی از سال ۱۴۰۰ که وارد رقابت‌های انتخاباتی شدند، در شبکه‌های اجتماعی مشغول اظهار نظرهای سیاسی هستند و وجهه سیاسی پررنگی پیدا کرده‌اند.

وی بیان کرد: بهتر است آقای پزشکیان دست از انتخاب افراد امتحان پس داده بردارد و کسانی را انتخاب کند که جوان بوده و ایده‌های جدید داشته باشند. امثال همتی هرچه در چنته داشتند قبلا رو کرده‌اند و چیز جدیدی برای گفتن ندارند. به نظرم همتی به هیچ‌وجه فرد مناسبی برای وزارت اقتصاد نیست.

 بالاترین نرخ رشد نقدینگی پس از انقلاب 

یکی مهم‌ترین ابزارها و نتایج سیاست‌گذار پولی مدیریت حدود رشد نقدینگی است. به گزارش خبرگزاری فارس، زمانی که همتی به سمت رئیس کلی بانک مرکزی رسید نرخ رشد نقدینگی در 12 ماه منتهی به مرداد ماه 1397 در سطح 20 و نیم درصد قرار داشت اما وقتی در خرداد ماه 1400 از جایگاه بانک مرکزی خارج شد، نرخ رشد نقدینگی در 12 ماه منتهی به خرداد ماه 1400 به عدد 39 و چهار دهم درصد رسیده بود. 

بررسی نرخ رشد سالانه نقدینگی نشان می‌دهد از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون بالاترین نرخ رشد نقدینگی مربوط به سال 1399 می‌شود. در این سال که عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی بوده است، نرخ رشد نقدینگی در پایان آن سال به 40 و شش دهم درصد رسیده است. این میزان رشد نقدینگی سالانه در سال 1399 در 45 سال اخیر نظیر نداشته است.

از منظر حجم نقدینگی هم در مرداد ماه 1397 حجم نقدینگی معادل 1646 هزار و 690 میلیارد تومان بود که این رقم در خرداد ماه 1400 به سه هزار و 705 هزار و 400 میلیارد تومان رسید. به عبارت دیگر در مدت دو سال و 10 ماه ریاست همتی بر بانک مرکزی حجم نقدینگی 125 درصد افزایش یافت.

رشد نقدینگی در دوران دولت سیزدهم روند کاهنده به خود گرفت به ‌طوری که در سال پایان سال 1402 رشد نقدینگی به 24 و سه دهم درصد رسید.

 رکورد تورم شکسته شد

به گزارش خبرگزاری دانشجو، آمار‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد نرخ تورم سالانه در شهریور ۱۴۰۰ یعنی درست در شروع به کار دولت سیزدهم به 59 و سه دهم درصد رسید. تورمی که کشور در تمام سال‌های پس از انقلاب تاکنون نظیر آن را به خود ندیده است.

 نکته جالب اینکه رکوردشکنی تورم در دوره مدیریت همتی در حالی رخ داد که در آن دوران سیاست تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی همچنان اجرا می‌شد تا جایی که در پنج ماه نخست سال ۱۴۰۰، بالغ بر هشت میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص داده شد اما باز هم تورم سالانه در آستانه ۶۰ درصد و تورم نقطه به نقطه به ۶۵ درصد رسید. 

همه این رکورد‌ها در حالی رقم خورد که مقامات دولت قبل و از جمله شخص همتی در پاییز سال ۹۷ آمار تورم بانک مرکزی را از دید مردم سانسور کرده بودند.

 تجربه‌ای بی‌سابقه در افزایش قیمت دلار

قیمت دلار در بازار غیررسمی هم یکی از شاخصه‌هایی است که باوجود اینکه رسمیت ندارد، اما برای شناسایی افزایش قیمت‌ها در طی یک دوره زمانی مورد تحلیل قرار می‌گیرد. رئیس سابق بانک مرکزی در گذشته اعلام کرده بود که قیمت دلار در دولت سیزدهم ۹۵ درصد رشد داشته است و نشان‌دهنده وضعیت مناسبی نیست.

قابل ذکر است که در دوره ریاست همتی بر بانک مرکزی نرخ دلار بیش از ۲۵۰ درصد افزایش یافته است. ضمن اینکه میزان رشد قیمت ارز در ۸ سال دولت روحانی نزدیک به ۱۰۰۰ درصد افزایش داشته است.

 رای کمیسیون اقتصاد به همتی

بر اساس رأی‌گیری انجام شده از ۲۲ نفر عضو حاضر در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، عبدالناصر همتی وزیر پیشنهادی اموراقتصادی و دارایی ۱۶ رای از ۲۲ رای اعضای کمیسیون را کسب کرد. گزارش کمیسیون اقتصادی درباره ایشان به هیئت‌رئیسه ارسال می‌شود تا در صحن علنی مجلس قرائت شود. امروز یکشنبه هم طبق برنامه اعلام شده، باید همتی و موافقان و مخالفان او در مجلس دیدگاه‌های خود را بیان کنند.

حال باید منتظر ماند و دید که در روز رای اعتماد، نمایندگان مجلس درباره همتی چه تصمیمی خواهند گرفت و آیا کارنامه او مبنای تصمیم خواهد بود یا مناسبات دیگری وزیر اقتصاد دولت چهاردهم را تعیین خواهد کرد.