سرویس خارجی-

فشارهای هرچند اندک دولت ترکیه به «اینستاگرام» برای رعایت استانداردها و قوانین داخلی این کشور دیری نپایید که این رسانه اجتماعیِ همرسانیِ عکس و فیلم را به اطاعت واداشت!

فضائی که «مجازی» خوانده می‌شود در تمام کشورهای جهان تابع قوانینی است؛ درست مثل فضای حقیقی. به خاطر نوپدید بودن محیط سایبر و رشد بسیار سریع و گستره آن برخی دولت‌ها در قانونمند کردن آن کمی عقب مانده‌اند اما کم‌کم تمام ساحات آن را به زیر نظارت قانون می‌بَرَند – حال اینکه قوانین چه میزان خردمندانه و عادلانه باشند، مسئله‌ای دیگر است، اما بر سر ضرورتِ قانونمند بودن این محیط و تن دادن صاحبان پلتفرم‌ها به قانون هیچ اختلافی-تاکید می‌شود- هیچ اختلافی وجود ندارد. جدیدترین نمونه در این حوزه، در کشور ترکیه و بر سر اینستاگرام اتفاق افتاد.

اما ماجرای ترکیه و پلتفرم اینستاگرام چطور شروع شد؟ ۱۲ مرداد بود که در پی محکومیت خط مشی شبکه اجتماعی اینستاگرام از سوی یکی از مقامات دولت ترکیه به دلیل «ممانعت فعالانه» از انتشار پیام‌های تسلیت شهروندان ترکیه برای شهادت «اسماعیل هنیه»، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، این شبکه اجتماعی را در این کشور از دسترس خارج شد. یک مقام ناظر بدون ارائه جزئیات در این باره گفت: در ۲ اوت (۱۲ مرداد) دسترسی به وبگاه instagram.com به تصمیم نهاد فناوری اطلاعات و ارتباطات ترکیه مسدود شد.

در همین راستا، «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه، اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی را به دلیل ممانعت از انتقاد از رژیم صهیونیستی، به «فاشیسم دیجیتالی» متهم کرده بود. اردوغان گفته بود که «آن‌ها حتی یک جمله ساده در انتقاد از رژیم صهیونیستی را توهین می‌دانند. ما با فاشیسم دیجیتالی رو‌به‌رو هستیم.»

حدود یک هفته بعد یعنی شامگاه شنبه، ۲۰ مرداد بود که خبر بعدی از راه رسید: «دولت ترکیه اعلام کرد که دسترسی به شبکه اجتماعی اینستاگرام را پس از موافقت این شرکت جهت همکاری با مقامات برای رفع نگرانی‌های دولت، رفع فیلتر کرده است.» «عبدالقادر اورال اوغلو»، وزیر حمل‌ونقل و زیرساخت ترکیه، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «در پی مذاکرات ما با مقامات اینستاگرام و پس از وعده آن‌ها مبنی بر همکاری در رفع نیازهای ما در مورد مشکلات مربوط به سانسور اعمال شده بر برخی از کاربران، محدودیت دسترسی را رفع کردیم... دستاوردهای قابل توجهی در افزایش امنیت در محیط دیجیتال در ترکیه، انطباق قانونی، حفاظت از حقوق کاربران و توسعه مکانیزم بازرسی منصفانه به دست آمده است.» آن‌طور که ایسنا نوشته است، او همچنین افزود: «متا، شرکت مادر اینستاگرام موافقت کرده است که از قوانین ترکیه پیروی کند و از حذف کارآمد پست‌ها و محتوا در صورتی که حاوی عناصری از جنایات خاص یا تبلیغات تروریسم باشد، اطمینان حاصل کند.» قابل توجه آن جریانات فکری که به خاطر برخی مطامع سیاسی حاضرند، فضای مجازی بدون هیچ محدودیتِ قانونی «رها» باشد تا به قول رهبر انقلاب «به قتلگاه نوجوانان و جوانان» بدل شود!