اخبار ویژه
چشم‌اندازی برای احیای برجام وجود ندارد
رسانه آمریکایی می‌گوید مسائل داخلی آمریکا و بی‌اعتمادی ایران در اثر بدعهدی واشنگتن، موانع بزرگ بر سر راه احیای برجام و مذاکرات مربوط به آن است.
وبسایت رادیو فردا نوشت: مسعود پزشکیان با همراهی جواد ظریف که او را به‌عنوان مشاور سیاست خارجی خود برگزیده بود، در تبلیغات انتخاباتی وعدۀ گفت‌وگوی سازنده با جهان و تلاش برای رفع تحریم‌های برآمده از برنامۀ هستهای را داد. حالا در کمتر از یک هفته از زمان پیروزی پزشکیان، جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید، در پاسخ به خبرنگاران با قاطعیت می‌گوید آمدن رئيس‌جمهور جدید در تهران تغییری در رویکرد واشینگتن در قبال ایران ایجاد نمی‌کند. این اظهارات کربی بعد از آن مطرح می‌شود که جواد ظریف پس از پیروزی پزشکیان خواستار «به رسمیت شناختن نقش ایران در جهان» شد و در حساب توئیتری خود همچنین نوشت «جهان باید به ما گوش دهد و با ما تعامل داشته باشد».
اما احتمالاً کمتر کسی از اظهارات کربی متعجب شده باشد. دولت
جو بایدن به ماه‌های پایانی خود نزدیک می‌شود و در آبان‌ماه انتخابات دیگری در ایالات متحده برگزار می‌شود و شاید از ابتدای سال آیندۀ میلادی فرد دیگری به جای رئيس‌جمهور کنونی آمریکا در کاخ سفید مستقر شود. دونالد ترامپ، رقیب اصلی بایدن و رئيس‌جمهور پیشین آمریکا، همان کسی است که سال ۲۰۱۸ تصمیم گرفت ایالات متحده را از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ قدرت‌های جهانی با ایران خارج کند و بعد از آن دیگر چیزی از برجام جز یک اسم باقی نمانده است.
هرچند حضور پزشکیان و ظریف دریچه‌ای از امیدواری را برای بازیگرانی گشوده که خواستار حل‌وفصل دیپلماتیک پروندۀ هستهای ایران هستند، اما مسائل داخلی به‌ویژه در آمریکا مانع از آن می‌شود که دولت جو بایدن بار دیگر در فاصلۀ چند ماه مانده تا زمان برگزاری انتخابات، خود را در معرض چنین ریسک خطرناکی قرار دهد.
از سوی دیگر، جو بایدن همین حالا هم با فشار بی‌سابقه‌ای از سوی هم‌حزبی‌هایش برای کناره‌گیری از نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری روبه‌رو است و هیچ‌کس به صورت دقیق نمی‌داند که در نهایت رقیب ترامپ در انتخابات آبان‌ماه جو بایدن خواهد بود یا فرد دیگری از دموکراتها مقابلش خواهد ایستاد. در نتیجه، و در شرایطی که دولت بایدن چهار سال را با همین وضعیت سر کرده، مزیت چندانی نمی‌بیند که در فاصلۀ چند ماه مانده تا انتخابات، خود را وارد چالشی کند که هزینه‌های قطعی آن به‌مراتب بیشتر از آورده‌های احتمالی آن است.
در حکومت ایران هم کمتر کسی از ایدۀ احیای برجام و گفت‌وگوها در این زمینه در مقطع زمانی فعلی استقبال می‌کند. ظریف در دولتی که
جو بایدن معاون رئيس‌جمهور بود، با ایالات متحده به تفاهمی رسید که در آن زمان «توافقی تاریخی» خوانده می‌شد. اما همان‌طور که ترامپ وعده داده بود، عمر برجام با کنار رفتن اوباما و معاونش بایدن به پایان رسید و در سال ۲۰۱۸ رئيس‌جمهور وقت آمریکا از این توافق خارج شد. در شرایطی که بر اساس نظرسنجی‌ها دونالد ترامپ از بخت قابل‌توجهی برای بازگشت به کاخ سفید برخوردار است، طبیعی است که در تهران هم کسی این خطر را به جان نخرد که با دولتی توافق کند که مشخص نیست تا چند ماه دیگر همچنان در قدرت باقی خواهد ماند یا نه. ضمن اینکه تجربۀ خروج ترامپ از برجام نشان داد که تکرار چنین رخدادی را نمی‌توان از نظر دور نگاه داشت.
در نتیجه، صرف‌نظر از اینکه سرانجام چه کسی در انتخابات آمریکا به پیروزی می‌رسد، مقام‌های جمهوری اسلامی و حتی دولت پزشکیان که خودش از «تعامل سازنده» با جهان سخن می‌گوید، احتمالاً ترجیح می‌دهند منتظر نتیجۀ انتخابات بمانند و سپس تصمیم بگیرند؛ هرچند تضمینی وجود ندارد که در نهایت مذاکره‌ای صورت بگیرد و باید در نظر داشت که صِرف بیان خواسته‌ها به‌معنای توان محقق کردن آنها نیست و ممکن است در نهایت خبری از توافق نباشد. اما آن‌چه روشن است اینکه خطر دوام نیاوردن توافق با دولتی که مشخص نیست عمر آن چقدر به درازا بینجامد، بسیار بیشتر از آن است که تهران هم بخواهد به‌دنبال آغاز سریع گفت‌وگوها و احیای برجام باشد.
حقوق پایمال‌شده ایران که هیچ اما حالی به دموکراتها بدهید(!)
روزنامه اصلاح‌طلب می‌گوید: آقای پزشکیان می‌تواند در انتخابات آمریکا نقش ایفا کند.
دنیای اقتصاد با گزینش و بازنشر بخشهایی از تحلیل نشریه آمریکایی «پروجکت سیندیکیت»، به نقل از همان نشریه نوشت: «پس از تجربه نزدیک به مرگ دونالد ترامپ در ایالت پنسیلوانیا، وی معاونی را برای خود انتخاب کرد که ایده‌‌‌ها را جدی می‌گیرد. جی دی ونس تا به امروز و در طول زندگی سیاسی نسبتاً کوتاه خود، مواضع مختلفی را اتخاذ کرده است؛ سناتور ونس حتی پیش از این بارها به ترامپ حمله کرده و انتقادات تندی را در مورد او مطرح کرده بود. دموکراتها به طور طبیعی از این ناهماهنگی‌‌‌ها نهایت استفاده را خواهند برد و جمهوری‌خواهان نیز بهطور پیش‌بینی‌‌‌شده علیه کامالا هریس، معاون رئیس‌‌‌جمهور، به دلیل ناکامی او در هدایت «جو بایدن» در مسیر درست، وارد عمل خواهند شد.
اما هر دو طرف زمانی که مجبور شوند مواضع خود را در مورد بزرگ‌ترین چالش‌‌‌های سیاست خارجی آمریکا روشن کنند، با «لحظه‌‌‌های حقیقت» خود روبه‌رو خواهند شد. این موضوع زمانی آشکار خواهد شد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در نشست مشترک کنگره در ۲۴ ژوئیه سخنرانی کند. اگرچه ونس در برخی موارد با ترامپ تفاوت دارد، ولی هر دو از طرفداران قوی مواضع تندروانه نتانیاهو هستند؛ به‌ویژه اصرار او مبنی بر اینکه اسرائیل باید به جنگ خود علیه حماس تا زمانی که این گروه حذف شود، ادامه دهد. بایدن و هریس برای پاسخگویی به سخنرانی نتانیاهو بدون اینکه حزب آنها بهای سیاسی در صندوق‌های رأی بپردازد، کار سختی خواهند داشت. در حالی که ترامپ بخشهایی از جامعه یهودی را که معمولاً به دموکراتها رأی می‌دهند، جذب خواهد کرد، نظرسنجی‌‌‌های گالوپ نشان می‌دهد که میلیون‌‌‌ها آمریکایی دیگر -نه فقط مسلمانان، بلکه بسیاری از یهودیان- با مواضع افراطی نتانیاهو مخالف هستند. با این حال بسیاری از این گروه از شکست دولت بایدن در مذاکره برای آتش‌بس در غزه وحشت دارند. اگرچه آنها به ترامپ رأی نخواهند داد، اما ممکن است در نهایت از رأی دادن خودداری کنند که می‌تواند تفاوت را در ایالت‌‌‌های مردد ایجاد کند.
اما مسعود پزشکیان، رئیس‌‌‌جمهور جدید ایران نیز می‌تواند تغییری قاطع در بازگرداندن این رأیدهندگان بیگانه شده از صندوق رأی به ستون دموکرات ایجاد کند. ایرانیان در انتخابات اخیر به پزشکیان 69 ساله یک پیروزی قاطع رأی دادند. پزشکیان از زمان پیروزی خود مراقب بوده است تا مأموریت انتخاباتی خود را به شیوه‌‌‌ای پیچیده تفسیر کند. او صرفاً تأکید کرده است که در قانون اساسی حق کرامت همه ایرانیان برای تعیین معنای زندگی‌‌‌شان به‌رسمیت شناخته شده است. او همچنین «پیام به دنیای جدید» را به زبان انگلیسی در نشریه تهران تایمز، انتشار داد که در آن اعلام می‌کند از تلاش‌‌‌های صادقانه برای کاهش تنش استقبال خواهد کرد و حسن نیت را با حسن نیت متقابل پاسخ می‌دهد. این نشان‌دهنده تمایل به کاهش خطر جنگ هستهای با باز کردن مسیر برای بازدید بازرسان بین‌المللی از تاسیسات هستهای ایران در ازای بازگشایی بازارهای جهانی به روی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایران است. این پیشنهاد دقیقاً همان چیزی است که دولت بایدن برای ارائه پاسخی معتبر به سخنرانی نتانیاهو در کنگره به آن نیاز دارد. برخلاف تشویق‌‌‌هایی که آمریکایی‌‌‌ها از ترامپ و ونس خواهند شنید، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه در موقعیتی قرار خواهد گرفت که رویکرد جدیدی برای صلح در خاورمیانه اعلام کند.
مطمئناً، بایدن و هریس نباید ابراز اطمینان کنند که مذاکرات مقدماتی با پزشکیان در نهایت به توافقی منجر می‌شود که خطر تشدید جنگ هستهای بین اسرائیل و ایران را به شدت کاهش می‌دهد. این تنها در صورتی می‌تواند اتفاق بیفتد که تیم هریس بتواند در انتخابات نوامبر پیروز شود و پزشکیان بتواند بر مقاومت مخالفان خود غلبه کند. با وجود این، آیا منطقی نیست که آمریکایی‌‌‌ها به جای اینکه به ترامپ و ونس اجازه دهند این فرصت را از دست بدهند، به دولت فرصت دستیابی به این پیشرفت را بدهند؟ هریس باید این سؤال را برای رأیدهندگان مطرح کند. اما آنها تنها در صورتی قادر به انجام این کار خواهند بود که بلینکن با ایران ارتباط برقرار کند و به پزشکیان بپیوندد و اعلام کند که کشورهایشان در حال بررسی مسیر جدیدی برای صلح در خاورمیانه هستند».
درباره این تحلیل نشریه آمریکایی که مورد استقبال روزنامه اصلاح‌طلب و غربگرا قرار گرفته، اولاً باید گفت دموکراتها در جنگ‌آفرینی و جنایت، تحریم‌های گسترده و خرابکاری و ترور، هیچ کم از جمهوری‌خواهان ندارند و از جنگ‌های نیابتی سوریه و عراق (داعش) تا قتل‌عام بیش از 40 هزار شهروند فلسطینی در ده ماه اخیر زیر سر خود آنها بوده است.
ثانیاً دولت بایدن اگر سر سوزنی تفاوت نگاه جدی با دولت ترامپ داشت چهار سال قبل می‌توانست با یک امضا به برجام برگردد همچنان که برخی دیگر از تعهدات و توافقات بین‌المللی دیگر را هم که در دولت ترامپ تعلیق شده بود، احیا و اعاده کرد. اما برنامه خباثت‌آلود دولت بایدن این بود که با وجود ابراز تاسف درباره خروج ترامپ از توافق برجام، این عهد شکنی را جبران کند بلکه همان را ابزار فشار و باج‌خواهی بیشتر از دولت روحانی قرار دهد و بدون این که لغو تحریم‌ها را تأیید و تضمین کند، تأیید برجام پلاس توسط دولت روحانی (واگذاری امتیازات جدید در حوزه اقتدار نظامی و نفوذ منطقه‌ای) را مطالبه کند.
خلاصه تحلیل نشریه آمریکایی که روزنامه غربگرا را ذوق مرگ کرده این است که آقای پزشکیان از حقوق ایران کوتاه بیاید و امتیازات دندان‌گیری به دولت بایدن (بیش از امتیازاتی که در برجام به دموکرات‌های دولت اوباما داده شد)بدهد، تا او بتواند در انتخابات آمریکا پیروز شود.حتماً سؤال می‌کنید: پس تکلیف حقوق پایمال شده ایران و امتیازاتی که دولت بایدن باید بدهد چه می‌شود؟! پاسخ این است که بایدن نمی‌تواند در آستانه انتخابات، امتیازی به ایران بدهد و از سوی ترامپ ملامت شود، او فقط باید امتیاز بگیرد!
پنج موفقیت اقتصادی مهم میراث دولت سیزدهم برای دولت جدید
مقایسه متغیرهای اقتصادی در زمان تغییر دولت در سال ۱۴۰۰ و مقطع کنونی نشان می‌دهد صادرات نفت ایران به بالاترین میزان در ۶ سال گذشته رسید. همچنین نرخ رشد نقدینگی از 42/8درصد به ۲۴درصد کاهش یافت و رشد اقتصادی متوسط ۵درصد در مقایسه با رشد متوسط زیر یک در دهه ۹۰ محقق شد. از سوی امنیت سرمایه‌گذاری به بهترین وضعیت از زمستان ۹۶ تاکنون رسیده، نرخ تورم تولیدکننده از ۱۰۳درصد در بهار ۱۴۰۰ به ۲۳درصد در بهار ۱۴۰۳ کاهش یافته، شاخص امنیت سرمایه‌گذاری به بهترین وضعیت از زمستان ۹۶ تاکنون رسیده و رکورد ۲۰ساله ترانزیت ایران در سال ۱۴۰۲ شکسته شده است.
به گزارش روزنامه ایران، دولت سیزدهم با ثبات‌بخشی نسبی به اقتصاد، شرایط بهینه‌ای را برای سیاستگذاری در دولت چهاردهم فراهم آورد است. بر اساس گزارش منتشرشده از فایننشال‌تایمز، صادرات نفت ایران به بالاترین میزان در ۶ سال گذشته رسیده و ۳۵میلیارد دلار درآمد برای ایران داشته است. تهران در ۳ ماه اول سال‌جاری میلادی بهطور متوسط روزانه یک‌میلیون و ۵۶۰هزار بشکه نفت صادر کرده که عمده آن به چین بوده است که این رقم بالاترین میزان از سه‌ماهه سوم سال ۲۰۱۸ به این‌سو به‌شمار می‌رود. علاوه‌بر این، فرناندو فریرا از گروه انرژی مؤسسه آمریکایی راپیدان نیز در این‌باره گفته است: ایران هنر دور زدن تحریم‌ها را پیدا کرده و صادرات آن به دو میلیون بشکه نزدیک شده است.
باوجود اینکه ایران در اوایل سال‌هایی که مورد تحریم‌های ظالمانه آمریکا قرار گرفته بود، وضعیت نامناسبی در زمینه تولید و صادرات نفت را تجربه کرد و تعلل دولت منجر به کاهش شدید فروش نفت شد، اما در سه سال اخیر میزان صادرات نفت ایران سرعت گرفت و این روز‌ها به عنوان سومین تولیدکننده نفت در بین کشور‌های عضو اوپک، وضعیت صادرات خود را نیز بهبود بخشیده به طوری که این موضوع با واکنش‌های بسیاری از سمت کشور‌های دیگر همراه بوده است.
دستاورد بعدی، کاهش رشد نقدینگی از 42/8درصد به ۲۴درصد است. در سال گذشته دولت سیزدهم موفق شد به اهداف سیاستی خود در روند کل‌های پولی دست یابد؛ سیاستگذار پولی کشور در ابتدای سال 1402 نرخ رشد نقدینگی 25درصد را به عنوان هدف‌گذاری خود اعلام کرد و با تحقق نرخ رشد نقدینگی 24/3درصدی در پایان اسفندماه سال گذشته، آثار سیاست‌های پولی فعال بانک مرکزی نمایان شد. همچنین نرخ رشد پایه پولی نیز از 45درصد در فروردین 1402 به 29/4درصد در اسفندماه کاهش یافت. روند نزولی نرخ رشد نقدینگی به همراه همگرایی روند کاهشی بلندمدت نرخ رشد پایه پولی بیانگر ثبات نسبی در بازار پول است که نتیجه سیاست‌های تثبیت اقتصادی است.
از سوی دیگر شاخص رشد اقتصادی طی دهه 90 به صورت متوسط صفر بوده و به عبارتی از دهه 90 به عنوان دهه از دست‌رفته اقتصاد ایران یاد می‌شود. بر اساس اعلام مرکز آمار، رشد اقتصادی کشور در سال 1401، 4/8درصد بوده و رشد اقتصادی بدون نفت از ۴درصد سال ۱۴۰۰ به 4/5درصد در سال ۱۴۰۱ افزایش یافت. همچنین بر اساس رشد بخش‌های مختلف اقتصاد کشور در زمستان 1401، رشد بخش صنعت دورقمی شده و به 11/9درصد رسیده که این رقم از سال ۱۳۹۶ بی‌سابقه بوده است.
همچنین امنیت سرمایه‌گذاری از منظر فعالان اقتصادی به بهترین وضعیت از ابتدای سنجش این شاخص (زمستان ۹۶) تاکنون رسیده که مهم‌ترین عامل آن «ثبات اقتصاد کلان» بوده و مهم‌ترین مؤلفه در بهبود ثبات اقتصاد کلان و ارتقای امنیت سرمایه‌گذاری «ثبات نرخ ارز» است.
و نهایتاً با برنامه‌های ضدتورمی دولت سیزدهم، نرخ تورم از 55درصد در فروردین‌ماه 1402 به 30/9درصد در فروردین 1403 کاهش یافت. همچنین مجموعه اقدامات اقتصادی دولت سیزدهم در مسیر مهار تورم به همراه ثبات ارزی منجر به افت قابل‌توجه نرخ تورم تولیدکننده در سال 1402 شد. همچنین ثبات ارزی ایجادشده به همراه مهار رشد نقدینگی منجر به کاهش نرخ تورم تولیدکننده از 42/4درصد در اسفندماه ۱۴۰۱ به 23/8درصد در فروردین‌ماه 1403 شد.