سرویس خارجی-

بایدن مردی که به نوشته «تایم» نزدیک به نیم‌قرن طول کشید تا به قله سیاست آمریکا صعود کند، به طرز رقت انگیزی سقوط کرد. رئیس‌جمهور 81 ساله آمریکا که پیش از این مدعی بود نه تنها آمریکا بلکه توانایی اداره جهان را دارد، شامگاه یکشنبه به وقت ایران تحت فشارهای سنگین هم حزبی‌هایش از صحنه رقابت‌های ریاست جمهوری آمریکا-و دنیای سیاست- کنار کشید. او برای ماندن در قدرت تمام تلاشش را کرد ولی حریف زوال عقل و فشارهای دوستانش نشد. چهل ‌و ششمین رئیس‌جمهور آمریکا با گاف‌های بی‌شمار، گم شدن‌های لحظه‌ای و دست دادن با افراد تخیلی طی یک سال گذشته حسابی به کانون توجه رسانه‌های دنیا تبدیل شده بود.

او بارها به صهیونیست بودنش افتخارکرده و طی جنگ غزه با حمایت‌های همه‌جانبه سیاسی و تسلیحاتی و مالی از رژیم اسرائیل به شریک جرم اصلی این رژیم در نسل‌کشی مردم فلسطین تبدیل شد. دیروز نتانیاهو و در آستانه سفر به آمریکا با یاد‌آوری حمایت‌های بایدن از این رژیم گفت: «من از او به خاطر کارهایی که برای اسرائیل کرده، تشکر می‌کنم.» وزیر جنگ اسرائیل نیز با صدور پیامی از حمایت‌های بی‌دریغ بایدن از رژیم اسرائیل تشکر کرد. 

طی چند ماه گذشته نخبگان، دانشگاهیان و افکار عمومی آمریکا به شدت معترض حمایت‌های بایدن از رژیم صهیونیستی بودند با این وجود بایدن همچنان به حمایت‌های خود از نتانیاهو ادامه داد و عملاً به شریک جرم نتانیاهو در نسل کشی بیش از 40 هزار فلسطینی تبدیل شد. 

بایدن در بیانیه کناره‌گیری‌اش اعلام کرد: «بزرگ‌ترین افتخار زندگی من این بوده است که به‌عنوان رئیس‌جمهور شما خدمت کنم و در حالی که قصد داشتم دوباره کاندیدا شوم، معتقدم که به نفع حزب و کشور است که از این کار منصرف شوم و تنها بر انجام وظایفم به‌عنوان رئیس‌جمهور در باقیمانده دوره‌ام تمرکز کنم. این هفته با مردم در مورد تصمیمم بیشتر صحبت خواهم کرد.» 

انشقاق در حزب دموکرات

به دنبال کنار رفتن بایدن بسیاری از سران دموکرات از این اقدام وی حمایت کردند اما مسئله اینجاست که چه کسی جایگزین بایدن برای رقابت با ترامپ می‌شود؟ بایدن خود از معاونش یعنی «کاملا هریس» حمایت کرد. اما سران حزب دموکرات معلوم نیست که از هریس حمایت کنند. باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا ضمن استقبال از کنار کشیدن بایدن، از «هریس» تشکر کرد ولی حمایت نکرد. «نانسی پلوسی»، رئیس سابق مجلس نمایندگان آمریکا هم از اقدام بایدن بدون حمایت از هریس حمایت کرده است. در نقطه مقابل اما «بیل کلینتون» رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا و «هیلاری کلینتون» همسر او، حمایت خود را از «کاملا هریس» اعلام کردند.

علی رغم افزایش حمایت‌ها از هریس اما در درون حزب دموکرات مشخص نیست که هریس گزینه نهائی باشد. تاکنون 8 گزینه اصلی به جز هریس برای جانشینی بایدن برای نامزدی در انتخابات اعلام شده است که عبارتند از: گاوین نیوسام، فرماندار کالیفرنیا، گرچن ویتمر، فرماندار میشیگان، جاش شاپیرو، فرماندار پنسیلوانیا، جی بی‌پریتزکر، فرماندار ایلینوی، وس مور، فرماندار مریلند، اندی بشیر، فرماندار کنتاکی، امی کلوبوچار، سناتور دموکرات و پیت بوتیجیج، وزیر حمل‌ونقل.

گزارش‌ها حاکی است دموکرات‌ها در شرایطی که کمتر از 4 ماه تا انتخابات زمان باقی نمانده است گرفتار بلاتکلیفی عجیبی شده‌اند و باید هرچه سریع‌تر کاندیدای خود را انتخاب کنند. 

مدعیان اصلاحات عزادار شدند

بایدن در دوران قدرت، هواداران خود را در آمریکا داشت اما نکته عجیب آن بود که او در همین ایران خودمان نیز، هوادار داشت. طوری که وقتی سال 2020 به قدرت رسید، بیش از دموکرات‌های در آمریکا ذوق کردند. حالا و با تمام شدن او، حتما عزا گرفته‌اند. باور نمی‌کنید؟! بیایید رسانه‌های آن روزهای این طیف را مرور کنیم:

تصویری بزرگ و تمام‌قد از «جو بایدن» با لبخندی بر لب که بالای آن بزرگ نوشته شده بود «بازگشت به برجام؛ عبور از براندازی»؛ این تصویر صفحه اول روزنامه غربگرای سازندگی در جریان رقابت‌های انتخاباتی سال 2020 آمریکا بود. گردانندگان روزنامه سازندگی نمی‌توانستند خوشحالی خود را از پیشتازی بایدن در نظرسنجی‌ها و احتمال پیروزی او در انتخابات آمریکا پنهان کنند. 

این وصف حال همه جریان غربگرای داخل ایران و رسانه‌های وابسته به آنها طی انتخابات 2020 آمریکا و پیروزی جو بایدن در آن بود؛ آنها از ریاست جمهوری بایدن در آمریکا ذوق کرده بودند! روزنامه دنیای اقتصاد تصویری بزرگ از بایدن را با چهره‌ای مصمم به عنوان عکس یک در صفحه اول خود منتشر کرده و با تیتری بزرگ کنارش نوشته بود: «ارمغان بایدن برای نفت ایران» از نظر آنها با پیروزی بایدن تحریم‌های نفتی ایران لغو می‌شد و نفت ایران به بازار جهانی بازمی‌گشت!»

روزنامه شرق تصویری خندان با مشتی گره‌کرده از بایدن را برای بزرگ‌ترین عکس صفحه اول خود انتخاب کرده و پیروزی بایدن را در پایین عکس با این اظهارات محمدجواد ظریف پوشش داده بود: «مشخص است بین بایدن و ترامپ تفاوت است» ظریف اما مثل همیشه اشتباه می‌کرد؛ بین بایدن و ترامپ تقریبا هیچ تفاوتی نبود به خصوص در تقابل با ایران. 

این گزاره البته بیش از آنکه ادعای ما باشد، اعتراف تحلیلگران آمریکایی است. 26 ژوئن 2024 (6 تیر 1403) پیتر برگن تحلیل‌گر آمریکایی در یادداشتی برای سی‌ان‌ان با عنوان «اشتراکات بایدن و ترامپ ممکن است شما را شگفت‌زده کند» نوشت: «شاید تصور کنید که جو بایدن و دونالد ترامپ در بسیاری از مسائل بین‌المللی دیدگاه‌های متفاوتی دارند. حقیقت آن است که این دو نامزد در سیاست داخلی مرزبندی‌های آشکاری دارند، اما اگر کمی دقیق‌تر شوید، می‌بینید که در اصول کلی سیاست خارجی، تجارت و حتی مقولۀ بحث‌برانگیزی مثل امور مرزی و مهاجرت، اشتراکات شگفت‌انگیزی دارند.» او پس از نزدیک به 4 سال ریاست جمهوری بایدن با جزئیات به مقایسه سیاست‌های او با ترامپ در مسائلی مثل «چین»، «افغانستان»، «اسرائیل و فلسطین»، «ایران و عربستان»، «اوکراین و ناتو» و... پرداخته و نتیجه گرفته بود: «بایدن و ترامپ از نظر سبک مدیریتی و خلق‌و‌خو تفاوت‌های چشمگیری دارند، اما این نکته شایان توجه و حائز اهمیت است که این دو سیاستمدار سال‌خورده، در بسیاری از مسائل کلیدیِ سیاست خارجی، مواضع مشابه و مشترکی دارند؛ حتی اگر اذعان به این شباهت‌ها برای طرفداران سیاسی‌شان ناخوشایند باشد.»

واقعیت هم همین بود. برخلاف تیتر خوش‌خیالانه روزنامه سازندگی که نوشته بود «بازگشت به برجام، عبور از براندازی» جو بایدن میراث ترامپ در خروج از برجام را حفظ کرد. او که در روز سوگند خوردنش برای ریاست‌جمهوری آمریکا بلافاصله با امضای چند فرمان اجرائی آمریکا را به توافق پاریس و سازمان بهداشت جهان برگرداند؛ نه تنها هرگز حاضر نشد یک فرمان اجرائی برای بازگشت به توافق ایران(برجام) امضا کند بلکه مانند ترامپ برای بازگشت به برجام شروط فرابرجامی گذاشت. دولت بایدن در پاییز 1401 از یکی از خشونت‌بارترین آشوب‌ها برای براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران نیز حمایتی همه‌جانبه داشت تا مشخص شود گردانندگان روزنامه سازندگی در دنیای فانتزی و خیالی خود؛ رؤیاهای‌شان را به خبر تبدیل می‌کنند چون بایدن نه به برجام بازگشت و نه از براندازی عبور کرد.

ریاست‌جمهوری بایدن برای نفت ایران نیز برخلاف انتظار روزنامه «دنیای اقتصاد» ارمغانی نداشت. نه تنها تحریم‌های نفتی لغو و یا حتی تعلیق نشد بلکه دولت بایدن به اجرای سختگیرانه‌تر فشار حداکثری ترامپ بر ایران ادامه داد. آنها علاوه‌بر اعمال 600 تحریم جدید؛ 50 نفتکش حامل نفت ایران را نیز شناسایی و متوقف کردند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا 19 جولای 2024 (29 تیر 1403) در حاشیه همایش امنیتی اسپن گفت: «ما فشار بر ایران در سراسر جهان را به حداکثر رسانده‌ایم. ما بیش از ۶۰۰ تحریم علیه افراد و نهادهای ایرانی اعمال کرده‌ایم. هیچ‌یک از این تحریم‌ها هم لغو نشده‌اند.» فقط تلاش و همت دولت سیزدهم بود که توانست علی‌رغم اعمال تحریم‌های شدید و بدون برجام و FATF فروش نفت ایران را از 200 هزار بشکه در روز در دولت حسن روحانی به 2 میلیون 200 هزار بشکه در روز برساند.

همین‌ها باعث شد که یکی از مدعیان اصلاحات در سرمقاله‌اش برای روزنامه غربگرای «آرمان ملی» بنویسد: آقای بایدن! قرار این نبود» کسی که غرب‌گرایان ایرانی برای حضورش در کاخ سفید رؤیاپردازی می‌کردند؛ حالا مجبور به کناره‌گیری از نامزدی ریاست‌جمهوری آمریکا شده است. کسانی که آن روز با آمدنش ذوق کرده بودند حالا احتمالا زانوی غم بغل گرفته و عزادار شده‌اند به خصوص که در همه نظرسنجی‌های انتخابات آمریکا دونالد ترامپ تقریبا پیشتاز است.

مهم‌ترین دلیل برای کناره‌گیری بایدن ناتوانی ذهنی و مغزی او در اداره امور ریاست‌جمهوری عنوان شده است. اگر جبر تاریخ برای برگزاری انتخابات آمریکا در سال 2024 نبود؛ دولت در واشنگتن با همین ناتوان ذهنی به کار خود ادامه می‌داد چون آمریکا را رؤسای جمهور نمی‌گردانند بلکه حلقه‌های بسته ثروت و قدرت سیاست‌ها را تعیین می‌کند. «بایدن یا ترامپ فرقی ندارد» اما این نکته ساده را غربگرایان ایرانی سال‌هاست که نمی‌فهمند.