مهدی برازنده

رئیس انجمن آلزایمر ایران تازه‌ترین اطلاعات پژوهشی، درمانی و پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر را تشریح و توصیه‌هایی در این رابطه ارائه کرد.

مغز یکی از مهم‌ترین اعضای بدن انسان و در واقع مرکز فرماندهی بدن از طریق کنترل سیستم عصبی است. از این رو سلامت مرکز تفکر، تعقل و نظارت بر عملکرد انسان حائز اهمیت است. در سال 2014 بنیاد جهانی نورولوژی، 22 جولای (یکم مردادماه) را با هدف افزایش آگاهی عمومی و ارتقای حمایت از سلامت «روز جهانی مغز» مغز نامگذاری کرد. به همین مناسبت و از آنجایی که یکی از شایع‌ترین عوارض مرتبط با مغز انسان بیماری «آلزایمر» است، سعی داریم در این گزارش آخرین مطالب و پژوهش‌های مرتبط با حوزه آلزایمر را بررسی کنیم.آلزایمر یا بیماری فراموشی، یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که در اثر آن به تدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود. البته با بالا رفتن سن، اندکی فراموش‌کار شدن در افراد طبیعی است، اما در بیماری آلزایمر این اختلال حافظه به تدریج پیشرفت می‌کند.

رئیس انجمن آلزایمر ایران، سال گذشته اعلام کرده بود که بیش از یک میلیون نفر در کشور به آلزایمر مبتلا هستند، همچنین سن ابتلا به آلزایمر (دمانس و زوال عقل) در کشور پایین آمده و تشخیص زودهنگام و انجام آزمایش‌های مرتبط، می‌تواند روند پیشروی ابتلا به این بیماری را کاهش دهد.

برای بررسی بیشتر پژوهش‌ها و یافته‌های مربوط به آلزایمر با دکتر معصومه صالحی، رئیس انجمن آلزایمر ایران به گفت‌و‌گو نشستیم که در زیر می‌خوانید.

 روش‌های درمانی آلزایمر 

فقط برخی علائم آن را متوقف می‌کنند

صالحی در ابتدا در پاسخ به این سؤال که روش‌های درمانی بیماری آلزایمر عمدتاً کدام روش‌ها هستند، به کیهان اظهار داشت: در حال حاضر، درمان‌های موجود برای بیماری آلزایمر فقط به طور موقت، علائم از دست دادن حافظه و اختلال در تفکر و استدلال را بهبود می‌بخشند. این درمان‌ها عملکرد مواد شیمیایی در مغز را که حامل اطلاعات از یک سلول به سلول دیگر هستند افزایش می‌دهد.

وی افزود: متخصصان در مورد درمان‌هایی که بیماری را کاملا متوقف یا مانع پیشرفت می‌شوند، با احتیاط صحبت می‌کنند ولی نسبت به ممانعت از پیشروی این بیماری امیدوار هستند. با این حال و به طور کلی پژوهشگران حوزه آلزایمر نسبت به گذشته دارای درک بیشتری از تغییرات این بیمار در مغز هستند.

رئیس انجمن آلزایمر ادامه داد: ناگفته نماند که درمان بیماری آلزایمر در آینده می‌تواند شامل تعدادی دارو باشد، مانند درمان بسیاری از سرطان‌ها یا بیماری ایدز که از طریق دارودرمانی انجام می‌شود. همچنین در حال حاضر بعضی از پژوهش‌های حوزه آلزایمر روی پلاک‌های آمیلوئید، سیستم ایمنی و جلوگیری از تخریب سلول‌ها کار می‌کنند و برای این پژوهش از یکی از درمان‌های سرطان استفاده می‌شود.

صالحی درباره پژوهش‌های اخیر حوزه آلزایمر گفت: پژوهش‌های حوزه آلزایمر روی پیشگیری از تولید بتا آمیلوید توسط بعضی از آنزیم‌ها، جلوگیری از تشکیل تاو، کاهش تورم سلول‌های مغز، تاثیر انسولین بر عملکرد سلول‌های مغز و ارتباط قلب و سر متمرکز شده‌اند.

لزوم انجام تحقیقات بیشتر 

در زمینه مراقبت و کیفیت زندگی

وی در پاسخ به این سؤال که چه میزان از پژوهش‌های محققان کشورمان مرتبط با حوزه آلزایمر و دمانس است، افزود: اکنون درصد پایینی از پژوهشگران کشورمان بر روی دمانس و آلزایمر کار می‌کنند. 

بنابراین توصیه می‌شود که این محققان بر طرح سؤال‌های پژوهشی دیگری که دیگران تاکنون مطرح نکرده‌اند کار کنند و راه‌های رفته پژوهش‌های قبلی را تکرار نکنند. مثلا محققان کشورمان در حوزه آلزایمر می‌توانند در زمینه مراقبت و کیفیت زندگی تحقیقات و پژوهش‌های بیشتری انجام دهند.

اصلی‌ترین راه‌های پیشگیری 

از ابتلا به آلزایمر و فراموشی

رئیس انجمن آلزایمر در مورد اصلی‌ترین راه‌های علمی پیشگیری از ابتلا به آلزایمر گفت: اصلی‌ترین راه پیشگیری از ابتلا به آلزایمر، داشتن سبک زندگی سالم یعنی انجام ورزش مستمر، تغذیه سالم و مصرف سبزیجات تازه، سبزی، میوه جات، مرغ و ماهی، حداقل مصرف گوشت قرمز، حبوبات، انجام کارهای فکری، تعامل اجتماعی، ترک سیگار و دیگر دخانیات و ضمنا انجام آزمایش شنوایی است.

صالحی همچنین در مورد تفاوت بیماری آلزایمر و دمانس اظهار داشت: دمانس به معنای علامت است و ممکن است در نتیجه افسردگی، کم کاری و پرکاری تیروئید، کمبود ویتامین‌های ب 12 و ویتامین د، بیماری‌های عفونی و مصرف یک‌سری داروهای خاص ایجاد شود. 

اگر دمانس زودتر تشخیص داده شود، روند درمان نیز زودتر طی می‌شود. 60 تا 70 درصد دمانس‌ها را بیماری آلزایمر تشکیل می‌دهد و باید توجه داشت که آلزایمر درمان پذیر نیست، اما یک سال تشخیص زودهنگام می‌تواند تا 5 سال مشکلات مربوط به آلزایمر را به عقب بیندازد.

وی در انتها برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر توصیه کرد: می‌توان با به چالش کشیدن مغز، حل کردن جدول، فعالیت‌های بدنی و ذهنی جدید، رسیدگی به تغذیه و مصرف سبزیجات، یادگیری زبان و حرفه‌های جدید، شرکت در گروه‌های دوستی و تفریحی، از ابتلا به آلزایمر جلوگیری کرد.