شرایط تحصیل اتباع خارجی در دانشگاه‌های ایران
پذیرش اتباع غیرایرانی ورودی آزمون‌های سراسری و دوره‌های بدون آزمون (پذیرش صرفا براساس سوابق تحصیلی)، در مقاطع تحصیلی کاردانی، کارشناسی و دکتری حرفه‌ای ملزم به دارا بودن مدرک دیپلم از مدارس جمهوری اسلامی ایران و نیز مدارس بین‌المللی در داخل ایران است.
اتباع غیرایرانی متقاضی تحصیل در دانشگاه‌های ایران باید علاوه‌بر شرایط عمومی و اختصاصی در کنکور باید یک سری ضوابط و ملزمات دیگر برای تحصیل داشته باشند.
فقط «اتباع غیر ایرانی مقیم جمهوری اسلامی ایران» و دارای «اقامت قانونی»، مجاز به ثبت‌نام و یا شرکت در آزمون سراسری، دانشگاه آزاد اسلامی و بدون آزمون مؤسسات آموزش عالی بوده و در صورت شرکت اتباع غیر ایرانی مقیم سایر کشورها، پذیرش آنان «لغو» می‌شود.
همه متقاضیان تحصیل دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی در رشته‌ها، مقاطع و دوره‌های مختلف تحصیلی مشمول شرایط و ضوابط مصوب دانشجویان بین‌المللی (غیرایرانی) هستند.
حداکثر مدت تحصیل مجاز در مقاطع کارشناسی پیوسته برای آن دسته از متقاضیان تحصیل که در چهارچوب ضوابط و مقررات سازمان سنجش آموزش کشور در دوره‌های دانشگاه پیام نور پذیرفته شده‌اند، ۵ سال و در صورت افزایش سنوات، تمدید نیم سال تحصیلی به مدت دو نیم سال طبق تصمیم‌گیری کمیسیون موارد خاص دانشگاه پیام نور خواهد بود.
متقاضیان تحصیل غیر ایرانی، مجاز به انتخاب رشته در مناطق غیرمجاز تردد و اسکان اتباع غیر ایرانی مندرج در درگاه اطلاع‌رسانی سازمان سنجش آموزش کشور نمی‌باشند و در صورت قبولی در کد رشته مناطق غیرمجاز، قبولی و پذیرش آنان در آزمون ورودی همان سال «لغو» می‌شود و دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از پذیرش این دسته از متقاضیان معذور خواهند بود.
متقاضیان تحصیل غیرایرانی پذیرفته شده در مناطق غیرمجاز، می‌توانند براساس کسب حدنصاب نمره علمی، در اولین کد رشته تحصیلی منطقه مجاز، طبق کارنامه قبولی و کاربرگ انتخاب رشته‌های تحصیلی آزمون سراسری، ادامه تحصیل دهند.
دانشگاه‌های محل پذیرش اولیه که جزو مناطق غیرمجاز محسوب می‌شوند، ملزم به ارجاع پذیرفته شده غیرایرانی طی مکاتبه مستقیم به سازمان سنجش آموزش کشور هستند.
متقاضیان در هر یک از رشته‌های تحصیلی می‌بایست واجد شرایط مقررات و ضوابط پذیرش بوده و محل تحصیل خود را با توجه به ضوابط مربوط انتخاب می‌کردند، در غیر این صورت قبولی آنان لغو شده و از ثبت‌نام و ادامه تحصیل آنان ممانعت به عمل می‌آید.
راهنمای ثبت‌نام و شرکت در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ در صورت مغایرت شرایط پذیرش و ثبت‌نام متقاضیان تحصیل با مقررات و ضوابط شیوه نامه در هر مرحله از ثبت‌نام و تحصیل با تأیید و تشخیص «اداره کل امور دانشجویان غیرایرانی»، از ادامه پذیرش و تحصیل متقاضی جلوگیری به عمل می‌آید.
پذیرش متقاضیان تحصیل در رشته‌هایی که منجر به ایجاد تعهداتی برای جمهوری اسلامی ایران شود (از جمله تعهدات استخدامی) و رشته‌های خاص و غیرمجاز مندرج در درگاه اطلاع‌رسانی سازمان سنجش آموزش کشور، ممنوع است.
جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گونه تعهدی درخصوص صدور مجوز اقامت برای خانواده متقاضیان تحصیل به استثناء همسر و فرزندان دانشجویان ندارد. متقاضیان غیرایرانی همانند پذیرفته شدگان ایرانی تابع ضوابط و مقررات آموزشی و دانشجویی مؤسسه آموزش عالی محل قبولی خود خواهند بود.
همه متقاضیان تحصیل پذیرفته شده آزمون سراسری دوره روزانه (در تمامی رشته‌ها و مقاطع تحصیلی غیرپزشکی) موظف به پرداخت شهریه تحصیلی طبق مصوبات هیئت امنای دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری حداکثر تا ۸۰ درصد شهریه دوره نوبت دوم (شبانه) و در گروه پزشکی براساس مصوبات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند.
پذیرش اتباع غیرایرانی ورودی آزمون‌های سراسری و دوره‌های بدون آزمون (پذیرش صرفا براساس سوابق تحصیلی)، در مقاطع تحصیلی کاردانی، کارشناسی و دکتری حرفه‌ای ملزم به دارا بودن مدرک دیپلم از مدارس جمهوری اسلامی ایران و نیز مدارس بین‌المللی در داخل ایران است.
تمامی مدارک دیپلم صادره از سوی مدارس جمهوری اسلامی ایران متقاضیان تحصیل باید مورد تأیید وزارت آموزش و پرورش قرار گیرد. متقاضیان غیرایرانی پذیرفته شده در مرحله اول ثبت‌نام در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، ملزم به ارائه یکی از مدارک اقامتی معتبر گذرنامه دارای حداقل شش ماه مجوز اقامت، دفترچه پناهندگی سیاسی صادره از سوی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، کارت هویت ویژه اتباع غیرایرانی دارای اعتبار در همان سال براساس اعلام اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور و آخرین کارت آمایش معتبر براساس اعلام اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور هستند.
پذیرش و ثبت‌نام اولیه متقاضیان تحصیل فرزندان طلاب مرکز جامعه‌المصطفی(ص) العالمیه براساس گذرنامه و اقامت صادره آن مرکز بلامانع بوده و ثبت‌نام قطعی و ادامه تحصیل آنان منوط به اخذ گذرنامه و روادید تحصیلی و اقامت قانونی است.
متقاضیان غیرایرانی در هر مقطع تحصیلی فقط یک‌بار مجاز به تحصیل بوده و تکرار مقطع تحصیلی در روزانه، شبانه، پیام نور، فراگیر پیام نور، جامع علمی- کاربردی، بدون آزمون و دانشگاه آزاد اسلامی و سایر مؤسسات آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران ممنوع است و چنانچه درحین تحصیل متقاضیان تحصیل ورودی آزمون‌های سراسری محرز شود که دانشجو دارای یک مدرک کاردانی، کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و یا دکتری بوده و با گواهی مدرک مقطع تحصیلی قبلی مجدداً با شرکت در آزمون مربوطه در مقطع تحصیلی تکراری پذیرفته شده است، از تحصیل ایشان ممانعت به عمل آمده و اخراج می‌شود.
دانشگاه محل تحصیل در این خصوص ملزم به اخذ تعهد از دانشجو در مرحله پذیرش و ثبت‌نام اولیه است.
تحصیل متقاضیان در مؤسسات آموزش عالی و یا مراکز جامعه المصطفی(ص) و مرکزآموزش عالی اهل‌بیت(ع) به صورت همزمان ممنوع است. دانشجویان غیر ایرانی به دلیل تابعیت غیر ایرانی مشمول قانون نظام وظیفه نمی‌باشند.
دانشجویان غیرایرانی شهریه‌پرداز که از طریق کنکور سراسری وارد دانشگاه می‌شوند، پس از اخذ تابعیت ایرانی مشمول آموزش رایگان (معاف از پرداخت شهریه) می‌باشند. سهمیه قبولی این افراد براساس محل اخذ دیپلم/پیش دانشگاهی در زمان ورود به دانشگاه، خواهد بود.
این دانشجویان پس از فراغت از تحصیل ملزم به طی تعهدات طرح نیروی انسانی مشابه دانش‌آموختگان ایرانی وفق ضوابط مربوطه و گذراندن تعهدات آموزش رایگان، متناسب با طول دوره بهره مندی از آموزش رایگان به عنوان دانش آموخته ایرانی، خواهند بود.
در صورتی که دانشجویان مذکور، تمایل به استمرار آموزش به‌صورت شهریه‌پرداز داشته باشند، معاف از تعهدات آموزش رایگان می‌باشند. تعهدات نیروی انسانی این افراد، مشابه دانش آموختگان ایرانی منطبق با ضوابط مربوطه، است.
دانشجویان غیرایرانی بورسیه، که بدون شرکت در آزمون سراسری با توجه به برخورداری از امتیاز بورسیه در دانشگاه پذیرفته شده‌اند، پس از تغییر تابعیت ایرانی، ملزم به اتمام تحصیلات با پرداخت شهریه همانند دانشجویان پردیس خودگردان می‌باشند.
این دانشجویان پس از فراغت از تحصیل ملزم به طی تعهدات طرح نیروی انسانی مشابه دانش آموختگان ایرانی وفق ضوابط مربوطه و ملزم به ایفای تعهدات آموزش رایگان متناسب با طول دوره بهره‌مندی از بورسیه، خواهند بود.
دانشجویان غیرایرانی که به صورت آزاد، بدون شرکت در کنکور سراسری و با پرداخت شهریه، توسط دانشگاه‌ها به عنوان دانشجوی پردیس خودگردان پذیرفته شده‌اند، پس از اخذ تابعیت ایرانی، ملزم به اتمام تحصیلات با پرداخت شهریه همانند دانشجویان پردیس خودگردان می‌باشند.
این دانشجویان پس از فراغت از تحصیل، ملزم به طی تعهدات طرح نیروی انسانی مشابه دانش آموختگان ایرانی منطبق با ضوابط مربوطه خواهند بود و مشمول تعهد آموزش رایگان نمی‌باشند.
دانش آموختگانی که پس از فراغت از تحصیل و قبل از دریافت مدارک و دانشنامه، تغییر تابعیت می‌دهند، ملزم به طی تعهدات طرح نیروی انسانی مشابه دانش آموختگان ایرانی برمبنای ضوابط مربوطه خواهند بود و با توجه به اینکه دانشجویان بندهای ۱ و ۳ فوق تمامی طول دوره تحصیل را شهریه پرداخته‌اند، مشمول تعهدات آموزش رایگان نمی‌باشند و صرفا دانشجویان بند ۲ فوق‌الذکر (بورسیه) متناسب با طول دوره تحصیل مشمول تعهد آموزش رایگان می‌باشند.
مقررات و ضوابط مربوط به دانشجویان غیرایرانی گروه غیرپزشکی که درحین تحصیل تابعیت ایرانی را احراز می‌نمایند، به شرح زیر است:
درخصوص دانش‌آموختگان غیرایرانی که دانشنامه خود را از محل تحصیل دریافت و پس از آن تابعیت ایرانی را اخذ نموده‌اند، امکان صدور دانشنامه المثنی با مشخصات تابعیت ایرانی آنها وجود نداشته و تنها مراتب تغییر تابعیت در پرونده تحصیلی این دانش‌آموختگان درج می‌شود.
درخصوص دانش آموختگان غیرایرانی که دوره تحصیل خود را با هویت گذرنامه غیرایرانی به اتمام رسانده و قبل از آن که مدرک دانشگاهی خود را اخذ نمایند به تابعیت ایران درآمده، صدور مدرک تحصیلی با مشخصات هویتی و تابعیت ایرانی آنها بلامانع بوده و با توجه به اخذ تابعیت ایرانی پس از اتمام تحصیل مشمول آموزش رایگان نیز نخواهند بود.
درخصوص دانش آموختگانی که دوره تحصیل خود را با مدارک هویتی گذرنامه غیرایرانی شروع نموده و در طول دوره تحصیل و پیش از اتمام تحصیل خود تابعیت ایرانی اخذ نموده‌اند، مدرک تحصیلی براساس مشخصات هویتی و تابعیت ایرانی آنها صادر خواهد شد و از زمان اخذ تابعیت ایرانی همانند سایر دانش آموختگان ایرانی، مشمول قوانین و مقررات آموزش رایگان خواهند بود.
دانشجویان غیرایرانی که در دوره تحصیلی تابعیت ایرانی را احراز می‌نمایند، مشمول تمامی قوانین و مقررات آموزشی و دانشجویی همانند دانشجویان ایرانی بوده و نحوه پرداخت شهریه تحصیل آنان این‌گونه است، دانشجویان ورودی آزمون سراسری دوره روزانه و پذیرش بورسیه، مشابه دانشجویان ایرانی به‌صورت آموزش رایگان از تاریخ اخذ شناسنامه ادامه تحصیل می‌دهند.
به نقل از ایسنا؛ دانشجویان ورودی آزمون سراسری دوره شبانه طبق شهریه مصوب دوره پذیرفته شده، ادامه تحصیل می‌دهند. دانشجویان پذیرش آزاد (غیربورسیه) طبق شهریه مصوب هیئت امناء دانشگاه هنگام پذیرش اولیه، ادامه تحصیل می‌دهند.