نگاهی به مهم‌ترین خبرها و دستاوردهای حوزه اجتماعی در سال 1402
مهدی برازنده
موضوعات و اخبار حوزه اجتماعی گستردگی فراوانی داشته و همواره اتفاقات مهم و اثرگذاری در این حوزه به ثبت می‌رسد، از مباحث مربوط به سلامت و بهداشت و درمان و زنان و خانواده گرفته تا موضوعات قضائی و انتظامی و حوزه‌های مهمی چون آموزش و پرورش و میراث فرهنگی و البته موضوعات مربوط به حوزه شهر و مدیریت شهری و حوادث و رخدادهای طبیعی و محیط زیستی، همگی زیرشاخه حوزه اجتماعی به‌شمار می‌روند. در سال 1402 شاهد اتفاقات بزرگ و اثرگذاری در حوزه اجتماعی بودیم و در گزارش زیر قصد داریم تا برخی از مهم‌ترین اخبار و اتفاقات این حوزه را مرور کنیم، تا ضمن یادآوری آنچه در 1402 گذشت، چشم‌اندازی به آینده و سال جاری داشته باشیم.
سلامت
- یکی از بزرگ‌ترین اتفاقاتی که به واسطه وزارت بهداشت و البته همراهی مردم کشورمان در حوزه سلامت به ثبت رسید و برکات زیادی به همراه داشت، اجرای طرح پویش ملی سلامت با غربالگری 46 میلیون نفر بود. در این پویش سراسری، میزان فشار خون و دیابت 46 میلیون نفر از افراد بالای 18 سال کشورمان به مدت چند هفته اندازه‌گیری و غربالگری شد.
- در اواخر سال 1402 درمان کودکان زیر هفت سال در مراکز درمانی دولتی رایگان شد و این طرح از اسفندماه پارسال به اجرا درآمد تا بخشی از هزینه خانوارهای دارای فرزند زیر هفت سال کاهش پیدا کند.
- سال گذشته طرح «پزشک خانواده» در 195 شهر به اجرا درآمد و گام بزرگی در راستای طرح پزشک خانواده که سال‌ها در انتظار اجرای آن بودیم برداشته شد. هرچند امید می‌رود که این طرح در سال جاری گسترده‌تر و در سطحی بزرگ‌تر در کشورمان اجرا شود.
- در روزهای پایانی سال بود که با تقدیر سازمان جهانی بهداشت اعلام شد؛ طرح «سلامت خانواده» به نام ایران ثبت جهانی شده است.
- در سال 1402 بیش از 12 میلیون نفر به صورت رایگان تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفتند و دولت سیزدهم با این اقدام، حرکت مؤثر دیگری در حوزه سلامت به ثبت رساند.
- برای کاهش هزینه‌های سلامت مردم، وزیر بهداشت در مردادماه پارسال، از رایگان شدن تمام خدمات بستری و سرپایی سه دهک اول جامعه در مراکز و بیمارستان‌های دولتی خبر داد تا از این طریق علاوه بر رایگان شدن هزینه‌های درمان کودکان زیر 7 سال، این خدمت نیز به خانواده‌ها ارائه شود.
- علاوه بر موارد فوق، در سال 1402 از چندین داروی ایرانی از جمله داروی ضد سرطان سیکلوفسفاماید رونمایی شد و در حوزه تولید واکسن هم گام‌های خوبی مثل گذشته برداشته شد.
- ورود یک میلیون و 500 هزار گردشگر سلامت برای دریافت خدمات پزشکی و درآمدزایی هنگفت از این خدمات از نقاط مهم کارنامه حوزه سلامت در سال 1402 است.
حوزه قضائی
در حوزه قضائی شاهد اتفاقات مهمی بودیم که می‌توان به برخی از آنها اشاره کرد:
- دادگاه رسیدگی به جنایات سازمان منافقین و بیش از 100 تن از اعضای این گروهک برگزار شد.
- قوه قضائیه با همکاری دولت و دستگاه‌های امنیتی توانست اموال بابک زنجانی را به کشور بازگرداند و بدهی کلان این فرد را پس از سال‌ها وصول کند.
- قوه قضائیه عزم جدی در بازپس‌گیری اراضی تغییر کاربری داده شده نشان داد از جمله تخریب 64 ویلای غیرقانونی در نوشهر.
- برخورد بدون تبعیض با فساد به‌ویژه در رسیدگی به پرونده فرزندان معاون اول قوه قضائیه نیز از دیگر موارد قابل توجه در کارنامه یکساله قوه قضائیه بود.
انتظامی
- در حوزه انتظامی، شاهد فعالیت‌های فراوانی در حوزه‌های مختلف مرتبط با زندگی مردم بودیم. از صدور گذرنامه زیارتی ارزان‌قیمت و فوری بودیم.
همچنین در سال 1402 بیش از 70 شهید فراجا در بخش‌های مختلف انتظامی برای حفظ امنیت و آرامش مردم تقدیم شدند.
- اقدامات مؤثر و بزرگی نیز در برخورد قاچاق کالا و ارز توسط پلیس امنیت اقتصادی صورت گرفت.
آموزش و پرورش
- در سال 1402 پس از کش و قوس‌های فراوان، طرح رتبه‌بندی معلمان تکمیل و اجرا شد.
- سال گذشته، بعد از اجرای طرح رتبه‌بندی و موج بازنشستگی معلمان، شاهد کمبود معلم در کلاس‌های درس بودیم که با برگزاری آزمون استخدامی و به‌کارگیری نیروهای بازنشسته و خرید خدمات این مشکل برطرف شد.
- امید است در سال جاری، با آزمون استخدامی آموزگاری که اسفندماه 1402 برگزار شد و پیش‌بینی آزمون جذب دبیر در امسال، مدیریت بهتری از نظر حضور معلمان در کلاس‌های درس برای مهرماه سال 1403 شاهد باشیم.
- یکی دیگر از اتفاقات مثبت و اثرگذار در حوزه آموزش و پرورش در سال 1402، این بود که پس از سال‌ها توقف، شاهد توزیع شیر در مدارس بودیم و انتظار می‌رود که این طرح در سال جاری نیز با نظم و گستره بیشتری ادامه داشته باشد.
شهری
در حوزه شهری می‌توان در کنار اقدامات مختلف در مدیریت شهرهای مختلف، نگاهی به اقدامات مدیریت پایتخت به عنوان بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر کشور داشت.
- مدیریت شهری تهران در سال گذشته بودجه سال 1403 را به‌طور قابل توجهی افزایش داد و 150 هزار میلیارد تومان برای امسال بسته شد؛ البته ناگفته نماند که نیمی از این بودجه مانند سال گذشته به بخش توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی ازجمله مترو و اتوبوس اختصاص یافته است که می‌تواند نویدبخش حل بخش عمده‌ای از مشکلات این بخش مهم باشد.
- در سال 1402 بیش از 100 پویش امید و افتخار برگزار شد و طرح‌ها و افتتاح‌های کلان و خوبی مثل افتتاح ایستگاه‌های مترو، تقاطع‌های غیرهمسطح، گسترش فضای سبز، میوه و تره‌بار، نهضت آسفالت‌ریزی، ورود اتوبوس‌های جدید و... را شامل می‌شوند.
- سال گذشته شاهد افزایش صدور پروانه ساخت‌وساز در بافت فرسوده بودیم و بخش‌هایی که در بخش فرسوده قرار گرفته‌اند، می‌توانند از مواهب این اتفاق بهره‌مند شوند.
- یکی از اتفاقات ملموس و مثبت در شهر تهران این بود که یک میلیون و 520 هزار تُن آسفالت در معابر پایتخت ریخته شد تا رکورد آسفالت‌ریزی از ابتدا تاکنون در تهران شکسته شود.
- تعداد ایستگاه‌های افتتاح‌شده مترو در سال ۱۴۰۲ بالاتر از میانگین ۲۵ سال گذشته بود و شاهد افتتاح چندین ایستگاه مترو در خطوط مختلف، خصوصا در خط 6 مترو تهران بودیم و البته کلنگ‌زنی خط 8 مترو هم انجام شد.
- علاوه بر اینها، تفاهم‌نامه خوبی بین شهرداری تهران و چند شرکت چینی انجام شد که علاوه‌بر قرارداد خرید بیش از هزار واگن مترو، بر اساس این قراردادها در بخش برقی‌سازی حمل‌ونقل می‌توان به قرارداد خرید دو هزار و 500 دستگاه اتوبوس برقی، 27 هزار و 500 دستگاه تاکسی، ۱۰ هزار دستگاه ون و ۱۵۰هزار دستگاه موتور کار اشاره کرد که تا نیمه نخست سال 1403 وارد کشور خواهند شد، مزیت این وسایل نقلیه آن است که همگی برقی هستند و طبعاً تاثیر خوبی در کاهش آلودگی هوای تهران خواهند داشت. در کنار این قرارداد خرید دو هزار و 500 اتوبوس هم از شرکت‌های دخلی منعقد شده است. امید است با اقدامات انجام شده شاهد کاهش آلودگی هوا در کلانشهر تهران باشیم.
میراث فرهنگی و گردشگری
- در سال 1402 بیش از پنج میلیون گردشگر خارجی وارد کشور شدند و شاهد رشد 42 درصدی ورود گردشگران بودیم. این موضوع با توجه به تلاش دشمنان در راستای ایران‌هراسی و فتنه سال 1401 اتفاقی خوب و قابل توجه به حساب می‌آید.
- سال گذشته ویزای بسیاری از کشورها برای تسهیل سفر گردشگران به کشورمان لغو شد. کمااینکه به گفته عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در بهمن‌ماه 1402، در آخرین تصمیمی که دولت اتخاذ کرد، لغو ویزا یکطرفه با ۳۳ کشور به تصویب رسید که با همکاری وزارت امور خارجه این مصوبه از ۱۵ بهمن‌ماه برای ۲۸ کشور دنیا اجرائی شد.
- از دیگر اتفاقات سال 1402 در حوزه میراث فرهنگی، می‌توان به این اشاره کرد که پارسال، همراه با بازگشت رئیس‌جمهور از نیویورک، بیش از سه هزار لوح تاریخی پس از 85 سال به کشور بازگشت و سرمایه میراثی کشورمان به خاک کشورمان بازگشت.
- علاوه بر این، در ثبت جهانی میراث ناملموس دو رتبه در دنیا صعود کردیم و توانستیم در میان ۱۸۲ کشور عضو کنوانسیون پاسداری از میراث ناملموس به رتبه پنجم دنیا صعود کنیم.