هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان در آخرین نشست خبری سال 1402 که صبح شنبه

26 اسفند برگزار شد، طی سخنانی با تبریک فرارسیدن ماه مبارک رمضان اظهار داشت: در این مدت تا 17 اسفند طبق روال قانونی باید گزارش‌ها و شکایات داوطلبان و مردم را مورد بررسی قرار می‌دادیم تا در بررسی صحت انتخابات این گزارش‌های را لحاظ کنیم.

وی اعلام کرد: تاکنون انتخابات در 52 حوزه انتخابیه مورد تأیید قرار گرفته است. از استان اردبیل حوزه انتخابیه شهر اردبیل، بیله‌سوار خلخال گرمی و مشکین‌شهر مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفت. استان ایلام حوزه انتخابیه ایلام، مهران، سیروان، دهلران و آبدانان مورد تأیید قرار گرفت.

سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: در استان خراسان جنوبی حوزه بیرجند، فردوس، قائنات و نهبندان مورد تأیید قرار گرفت، همچنین استان خراسان رضوی حوزه‌های انتخابیه مشهد تربت‌جام، تربت‌حیدریه، چناران، خواف، درگز، سبزوار، فریمان، قوچان، کاشمر، گناباد و نیشابور مورد تأیید قرار گرفتند.

طحان‌نظیف افزود: خراسان شمالی حوزه‌های انتخابیه بجنورد، اسفراین و شیروان، استان زنجان حوزه انتخابیه  زنجان، ابهر، خدابنده و ماهنشان، استان قزوین حوزه‌های انتخابیه قزوین، بوئین‌زهرا و تاکستان، استان قم حوزه قم، استان کردستان حوزه انتخابیه سنندج، بیجار، سقز، قروه و مریوان، استان لرستان حوزه‌های انتخابیه خرم‌آباد، الیگودرز، بروجرد، پلدختر، دلفان، دورود و کوهدشت و استان مرکزی حوزه‌های انتخابیه اراک، تفرش، خمین، ساوه، شازند و محلات مورد تأیید قرار گرفتند.

وی تصریح کرد: لایحه ساماندهی و نظارت بر تجارت مرزی در مراحل قبل با اشکالات و ابهامات قرار گرفته بود که در نهایت با اصلاحات مجلس مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفت.

سخنگوی شورای نگهبان اضافه کرد: طرح اصلاح قانون تأسیس و اداره مدارس غیردولتی در مرحله قبل با ابهامات و اشکالات مواجه شده بود که این مصوبه نیز با اصلاحات مجلس مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفت.

طحان‌نظیف تصریح کرد: طرح ساماندهی کارکنان دولت دیگر مصوبه مورد بررسی در شورای نگهبان بود که نسبت به این طرح در مراحل قبل هم ما در شورای نگهبان از نظر شرعی و قانون اساسی و هم هیئت نظارت ایرادات متعددی داشتیم که البته ایرادات و ابهامات ما نسبت به این مصوبه رفع شده است اما با نامه‌ای که از هیئت عالی نظارت دریافت کردیم ایرادات این هیئت همچنان باقی است که ما این مسئله را به مجلس ابلاغ کردیم و امیدواریم ایرادات هیئت نظارت نیز در مراحل بعدی توسط مجلس اصلاح شود.

وی ادامه داد: لایحه بودجه سال 1403 کل کشور دیگر مصوبه مورد بررسی بود که در مرحله قبل ایراداتی به این مصوبه داشتیم، البته با اصلاحات مجلس برخی ایرادات همچنان باقی است و با توجه به اصرار مجلس به مصوبه خود این لایحه به مجمع تشخیص ارسال شد.

سخنگوی شورای نگهبان گفت: لایحه برنامه هفتم توسعه نیز همانند لایحه بودجه سال 1403 رفت‌وبرگشت‌هایی را بین مجلس و شورا داشت و بسیاری از ایرادات برطرف شد اما همچنان برخی ایرادات به‌قوت خود باقی است‌ که‌ جزئیات این ایرادات به ‌شکل مجزا در اختیار رسانه‌ها قرار خواهد گرفت.

طحان‌نظیف درباره گزارش تخلفات انتخاباتی گفت: انتخابات در کمال سلامت برگزار شد و ما با مشکل خاصی روبه‌رو نبودیم، البته گزارش‌هایی دریافت کردیم درباره تخلفات که برخی گزارش‌ها ممکن است مستندات کافی را نداشته باشد که طبیعتاً پیگیری نیز نخواهد شد اما در برخی حوزه‌ها اختلاف آرا نزدیک بود یا گزارش‌های مستندی به دست ما رسیده است که به این حوزه‌ها بازرس‌هایی برای بررسی کامل‌تر ارسال شده‌اند و بازرسان این اختیار را داشتند که در حوزه‌هایی که آرا نزدیک بود آرا را بازشماری کنند. ما به‌مرور نتایج بررسی‌ها را اعلام خواهیم کرد.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار تسنیم درباره ارزیابی این‌ شورا نسبت به برگزاری انتخابات الکترونیک در 4 حوزه انتخابیه گفت: ما در روز انتخابات ارزیابی‌هایی را نسبت به برگزاری انتخابات الکترونیک در 4 حوزه انتخابیه داشتیم که رضایت نسبی در این خصوص به‌دست آمد.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین درباره احتمال برگزاری انتخابات الکترونیک در حوزه‌هایی که به مرحله دوم کشیده شده‌اند، عنوان کرد: برنامه ما در شورای نگهبان این است که در صورت فراهم شدن شرایط و هماهنگی با مسئولان اجرائی، انتخابات دور دوم را در حوزه‌های بیشتری برگزار کنیم. در رابطه با حوزه انتخابیه تهران نیز تلاش ما این است که این انتخابات نیز به ‌شکل الکترونیکی برگزار شود.

طحان‌نظیف در پاسخ به پرسشی درباره تاثیر تنوع کاندیداها در میزان مشارکت در انتخابات خاطرنشان کرد: در همه ادوار انتخابات تنوع کاندیداها و نامزدها را داشته‌ایم؛ طبیعتاً حضور و تنوع سلایق مختلف مهم است. البته عوامل مختلفی در مشارکت مؤثر هستند و وزن این عوامل هم مؤثر است ولی تنوع داوطلبان هم به اندازه خود مهم و اثر بخش است.

وی در پاسخ به سؤالی دیگری درباره توصیه‌های رهبری به منتخبان مجلس درباره کنار گذاشتن اختلافات و تلخ نکردن کام مردم عنوان کرد: همان‌طور که رهبری فرمودند حضور مردم یک جهاد بود و این موضوع باید مورد نظر همه به ویژه منتخبان باشد. منتخبان باید به وعده‌ها و قول‌هایی که دادند عمل کنند و خود را نماینده همه مردم بدانند. همان‌طور که مردم به‌صورت جهادی در انتخابات حضور یافتند ان‌شاءالله منتخبان هم به‌صورت جهادی مشکلات مردم را برطرف کنند.

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه این نشست خبری در پاسخ به سؤالی درباره پاسخگو بودن قانون جدید انتخابات گفت: نظام انتخاباتی ما همچنان به اصلاحات نیاز دارد و رسانه‌ها نقش مؤثری برای نزدیک کردن این نظام به یک نظام انتخاباتی مطلوب دارند.

طحان‌نظیف درباره طرح ادعاهایی از سوی برخی از جمله تعدادی از نمایندگان مجلس درباره وقوع تخلفات انتخاباتی یاد‌آور شد: فرآیند انتخابات فرآیندی است که در آن برد و باخت وجود دارد و طبیعتاً مباحثی در این زمینه مطرح می‌شود؛ بر اساس فرآیند قانونی، مجری انتخابات وزارت کشور است و بررسی صحت انتخابات برعهده شورای نگهبان است. اقدامات لازم برای بررسی صحت انتخابات در حال انجام است. بر اساس اصلاحیه قانون 5 مدرک جهت رای دادن به رسمیت شناخته شده است که در کنار شناسنامه مدارکی از جمله کارت ملی، کارت نظام وظیفه، گواهینامه و گذرنامه مورد تایید است که این مدارک باید در شعب اخذ رای با فرد رای‌دهنده تطبیق داده شود. اگر در این زمینه تخلفی وجود داشته باشد بررسی می‌شود.

وی همچنین درباره ایرادات شورای نگهبان به طرح شفافیت گفت: نسبت به طرح شفافیت مهم‌ترین ایراد شورای نگهبان این است که در این طرح استثنائاتی ذکر شده بود که ما سازوکاری که برای تشخیص این استثنائات پیش‌بینی شده بود را مورد ایراد قرار دادیم.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به اینکه آیا نماینده‌ای که ادعایی کرده است در یکی از حوزه‌های انتخابیه بدون اطلاع افراد از کد ملی آنها برای رای دادن استفاده شده است، سند و مدرکی درباره ادعای خود به شورای نگهبان ارائه کرده است؟ تاکید کرد: خیر. چیزی برای ما ارسال نشده است. با یک عکس یا فیلم که معلوم نیست کی و کجا است، نمی‌توان انتخابات را در حوزه‌ها زیر سؤال برد.

طحان‌نظیف در پاسخ به پرسشی درباره تکلیف لایحه بودجه با وجود ایرادات شورای نگهبان و مجمع گفت: بخشی از ایرادات شورا و هیئت عالی نظارت رفع شد و بخشی نیز با اصرار مجلس به مجمع ارجاع شد که جلسات مجمع نیز برگزار شده‌ است و احساس می‌کنم که طی روزهای باقی مانده تا پایان سال فرآیند ابلاغ بخش اول بودجه طی شود. درباره جداول نیز دولت باید نهایتاً تا پایان اردیبهشت جداول را به مجلس ارائه دهد و در این مدت نیز بر اساس جداول سال 1402 عمل می‌کند.

وی در پاسخ به سؤالی درباره ادعای یکی از روزنامه‌ها مبنی بر اینکه می‌توانستند میزان مشارکت را بیشتر اعلام کنند اما این کار را نکردند، گفت: این‌گونه نیست. چرا که از ابتدای انقلاب تاکنون تقریبا میانگین هرساله سه انتخابات داشتیم که همه اینها در صحت کامل برگزار شدند. باید بگویم که انتخابات همواره در نهایت صحت و اتقان برگزار شده و نتایج آن نیز در گذشته و امروز به‌صورت دقیق اعلام شده و در آینده نیز ان‌شاءالله این‌گونه خواهد بود.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا آمار تخلفات انتخاباتی نسبت به قبل تفاوتی داشته‌ است؟ گفت: مثل همه ادوار گزارش‌های و شکایاتی داشتیم و در حال بررسی هستیم و همان‌طور که گفتم تاکنون با موضوع خاصی مواجه نبودیم.

طحان‌نظیف در ادامه این نشست خبری در پاسخ به این سؤال که  صلاحیت منتخبان تا پیش از تایید اعتبارنامه توسط مجلس در چه صورتی از سوی شورای نگهبان رد می‌شود؟ اظهار کرد: اصل بر این است که افرادی که به تازگی توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شدند، همچنان صلاحیت داشته باشند اما اگر مواردی وجود داشته باشد، بر اساس قانون عمل می‌شود.

وی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره ابهام نسبت به فعالیت نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا خبرگان رهبری که صلاحیت آنها برای دور بعد تایید نشده است، گفت: شورای نگهبان بررسی صلاحیت را برای انتخابات دور بعد انجام می‌دهد و نسبت به دوره فعلی منعی ندارد.

عضو حقوقدان شورای نگهبان درباره آخرین مراحل بررسی لایحه عفاف و حجاب اظهار کرد: آخرین مصوبه‌ای که از مجلس دریافت کردیم این لایحه بوده است که در نوبت رسیدگی است.

طحان‌نظیف در پاسخ به پرسشی درباره میزان مشارکت در انتخابات 11 اسفند و اینکه آیا قرار است شورای نگهبان در این زمینه آسیب‌شناسی انجام دهد؟ عنوان کرد: در این دوره تلاش خود را انجام دادیم تا فرآیند انتخابات روان‌تر و با تسهیل بیشتری برای مردم انجام شود و برای ادوار آینده نیز باید فکر کنیم و برای تسهیل شرایط برای مردم اقداماتی را انجام دهیم.

وی ادامه داد: از قبل از انتخابات عده‌ای بر طبل دلسردی و ناامیدی و سیاه‌نمایی می‌کوبیدند و علنا می‌گفتند که انتخابات اثر گذار نیست اما شاهد بودیم که مردم آمدند و حضور مؤثری داشتند. امیدوارم کسانی که مردم را از صندوق رای دلسرد می‌کردند به این نکته توجه کنند که هر تغییر از صندوق رای انجام می‌شود.

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه درباره زمان برگزاری مرحله دوم انتخابات گفت: در این زمینه پیشنهاداتی از سوی وزارت کشور مطرح شده است و پس از جمع‌بندی اعلام می‌شود.

طحان‌نظیف همچنین درباره سرنوشت مصوبه مجلس در برنامه هفتم مبنی بر کاهش مدت سربازی اعلام کرد: نسبت به این حکم در مرحله قبل ابهاماتی داشتیم که پس از رفع ابهام مجلس اصل این حکم خلاف موازین قانون اساسی و شرع شناخته نشد.

وی در پاسخ به پرسشی درباره انتشار اسنادی درباره فرزند رئیس‌ مجلس در ایام بررسی صلاحیت‌ها و اینکه آیا شورای نگهبان مانند اقدامی که در خصوص آقای علی لاریجانی انجام داد، این موضوع را بررسی کرد؟ تاکید کرد: هر انتخابات شرایط خود را دارد و تاکنون نیز هیچ‌کس به صرف وضعیت خانواده رد صلاحیت نشده است.

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه این نشست خبری  در  پاسخ به پرسشی درباره نامه‌های مکرر روحانی و عدم پاسخ به او درباره دلایل عدم احراز صلاحیت عنوان کرد: اعلام کردیم که اولویت با کسانی است که اعتراض کردند و پس از فارغ شدن از برگزاری انتخابات، نامه ایشان پاسخ داده شد. بر اساس اطلاعی که از فقهای شورای نگهبان کسب کردم تاکنون طی دو نامه رسمی شامل مستندات قانونی عدم احراز صلاحیت و دیگری دلایل عدم احراز صلاحیت به ایشان اعلام شده است.

طحان‌نظیف افزود: به‌جز این موارد، به‌صورت شفاهی نیز در دو مورد یکی نماینده ایشان در آن مقطع در شورای نگهبان حاضر شد و در مقطع دیگر نیز یکی از اعضای شورای نگهبان به‌صورت تلفنی با ایشان صحبت کردند و مراتب را به اطلاع ایشان رساندند و به‌نظر می‌رسد با اقداماتی که انجام شده است فراتر و بیشتر از چیزی که در قانون پیش‌بینی شده، نسبت به ایشان اقدامات انجام شده است.

وی در پاسخ به پرسشی درباره نظارت شورای نگهبان بر رفتار منتخبان مجلس متذکر شد: شورای نگهبان مرجع نظارت بر رفتار نمایندگان نیست و این کار برعهده هیئتی با این عنوان در داخل مجلس است و ما مرجع نظارت بر انتخابات هستیم؛ در این مدت منتخبین مانند مردم عادی هستند و اگر تخلفی داشته باشند قوه قضائیه می‌تواند پیگیری کند. در خصوص موارد سالب صلاحیت، قانون پیش‌بینی‌هایی داشته‌ است و تا پیش از صدور اعتبار نامه بر اساس قانون اگر موردی وجود داشته باشد شورای نگهبان می‌تواند رسیدگی کنند.

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه آخرین نشست خبری خود در سال 1402 در  پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا از میان طرح‌ها و لوایح مورد بررسی در شورای نگهبان موردی مغایر با اصل 50 قانون اساسی شناخته شده‌ است؟ گفت: موضوع اصل 50 حفاظت از محیط زیست است را شاید بتوان در عرصه اجرا و عمل پیگیری کرد و ما در شورای نگهبان خیلی کم با این موضوع مواجه باشیم. در یکی از موارد در یکی از بندهای ماده 43 طرح تامین مالی تولید و زیرساخت فرآیندی جهت تشکیل یک هیئت برای اظهار نظر درباره بهره‌برداری و حفاظت از جنگل‌های خارج طرح‌های جنگلداری در خصوص تعیین تکلیف درختان شکسته، افتاده، ریشه‌کن شده یا آفت‌زده پیش‌بینی شده بود که به این دلیل که سازوکارهای نظارت در این هیئت پیش‌بینی نشده بود شورای نگهبان این مصوبه را مغایر نظام اداری صحیح دانست.

طحان‌نظیف، همچنین درباره تعداد طرح‌ها و لوایح بررسی شده در شورای نگهبان طی سال 1402 نیز عنوان کرد: از ابتدای سال تاکنون 45 مصوبه را از مجلس دریافت کردیم که شامل 23 لایحه و 22 طرح بوده‌ است که 9 مصوبه در مرحله اول به تایید رسیده، 20 مصوبه پس از رفع ایرادات شورای نگهبان به تأیید رسیده و 16 مصوبه هم جهت رفع ایرادات شورای نگهبان به مجلس برگردانده شده است. همچنین امسال 24 اساسنامه را از دولت دریافت کردیم که 13 اساسنامه تایید شده، 3 اساسنامه مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفته و 8 اساسنامه نیز در دستور کار این شورا قرار دارد.

وی افزود: نسبت به نامه‌های ارسالی از دیوان عدالت اداری باید بگویم که امسال 38 نامه از سوی فقهای شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفته که 28 مورد خلاف موازین شرع شناخته نشده و 11 نامه برخلاف موازین شرع تشخیص داده شده است. امسال در شورای نگهبان در کنار جلساتی که برای انتخابات داشته‌ایم، 159 جلسه  برای بررسی مصوبات داشتیم.