بانک مرکزی از رشد چهار و نیم درصدی اقتصاد کشور با نفت و سه و نیم درصدی بدون نفت در ۹ ماه نخست سال جاری خبر داد.

به گزارش بانک مرکزی، بر اساس محاسبات مقدماتی اداره حساب‌های اقتصادی این بانک، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه (به قیمت‌های ثابت سال 1395) در سه ماهه سوم سال 1402 به رقم 3972 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به سه ماهه سوم سال 1401، رشد چهار و سه دهم درصدی را نشان می‌دهد. همچنین رشد اقتصادی بدون نفت طی دوره مذکور معادل 3.3 درصد بوده است.

بررسی وضعیت سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی (به قیمت‌های ثابت سال 1395) مبین آن است که در سه ماهه سوم سال 1402 «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» از رشد چهار و 9 دهم درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل برخوردار شده؛ به‌طوری که در دوره مزبور، رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در دو زیربخش اصلی «ماشین‌آلات» و «ساختمان» به ترتیب معادل هفت و دو دهم و 3.3 درصد بوده است.

در مجموع عملکرد تولید ناخالص داخلی کشور در نه‌ماهه سال 1402 «با احتساب نفت» و «بدون احتساب نفت» به قیمت‌های ثابت سال 1395 به ترتیب به 12083 و 10968هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش چهار و نیم و سه و نیم درصدی همراه بوده است. تحقق رشد اقتصادی چهار و نیم درصدی در 9 ‌ماهه 1402 در امتداد رشد اقتصادی چهار درصدی سال 1401 حکایت از تداوم روند رو به بهبود فعالیت‌های اقتصادی در کشور دارد.

مؤلفه‌های رشد اقتصادی در 3 ماهه سوم سال 1402

بررسی عملکرد رشد اقتصادی بر حسب گروه فعالیت‌های اقتصادی (به قیمت‌های ثابت سال 1395) نشان می‌دهد، رشد تولید ناخالص داخلی در سه ماهه سوم سال 1402 حاصل تحقق رشد مثبت ارزش افزوده در تمامی گروه‌های اصلی بوده است. لازم به توضیح است در دوره مزبور، رشد محقق شده گروه‌های «نفت و گاز»، «صنایع و معادن»، «خدمات» و «کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری» نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب معادل 14 و نیم، چهار و یک دهم، سه و شش دهم و شش دهم درصد است.

بررسی عملکرد رشد اقتصادی بر حسب گروه فعالیت‌های اقتصادی در 9 ‌ماهه سال 1402 نشان می‌دهد، رشد ارزش افزوده گروه‌های «خدمات»، «نفت و گاز»، «صنایع و معادن» و «کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری» نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب معادل چهار، 16 و سه دهم، سه و 9 دهم و هفت دهم درصد بود که به ترتیب از سهمی معادل 2.2، سه و یک دهم، 9 دهم و یک دهم واحد درصد در رشد اقتصادی 9 ‌ماهه سال 1402 داشته است. در دوره مزبور ارزش افزوده بخش «صنعت» به قیمت‌های ثابت سال 1395 از افزایش چهار و دو دهم درصدی نسبت به 9 ماهه سال 1401 برخوردار بود؛ به‌طور مشخص در این بخش رشد شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی 100 نفر کارکن و بیشتر ‏‏‏‏- با اختصاص سهم حدود 70 درصد از ارزش افزوده بخش صنعت‏‏‏‏- نسبت به 9 ‌ماهه سال 1401 معادل 3.5 سه و نیم درصد بود. 

بررسی عملکرد رشد شاخص مزبور به تفکیک رشته فعالیت‌های صنعتی (بر حسب کدهای ISIC دو رقمی) نشان می‌دهد که در نه‌ماهه سال 1402 از مجموع 24 گروه اصلی، 19 گروه (با ضریب اهمیت 66.8 در‏صدی از شاخص کل) از رشد مثبت تولید برخوردار بوده‌اند؛ از جمله صنایعی که بیشترین سهم را در رشد محقق شده این دوره داشته‌اند می‌توان به «صنایع تولید فلزات اساسی»، «صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر»، «صنایع تولید مواد غذایی» و «صنایع تولید محصولات کانی غیرفلزی» اشاره کرد.

بررسی تولید ناخالص داخلی برحسب اقلام هزینه نهائی در نه‌ماهه سال 1402 نشان می‌دهد، «هزینه‌های مصرف نهائی بخش خصوصی» و «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» به قیمت‌های ثابت سال 1395 به ترتیب از نرخ‌رشد چهار و دو دهم و چهار و نیم درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل برخوردار بوده‌اند که رشد محقق شده «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» در دوره مزبور عمدتاً متاثر از رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در دو زیربخش «ماشین‌آلات» و «ساختمان» به ترتیب معادل هفت و یک دهم و دو و 9 دهم درصد بوده است. همچنین لازم به اشاره است که «هزینه‌های مصرف نهائی بخش دولتی» در 9 ‌ماهه سال 1402 نسبت به دوره مشابه سال قبل، کاهش یک و شش دهم درصدی را تجربه کرده است.