چه بسا یکی از منشأهای بزرگ نفاق در جامعه کینه‌هایی است که در دل‌ها وجود دارد. به خاطر این است که می‌بینی ظاهرشان با باطنشان فرق می‌کند. لذا گاهی انسان می‌بیند شخصی که با من اظهار دشمنی می‌کرد، اظهار مودت می‌کند، بعد می‌بینید با مختصر فاصله‌ای صحنه عوض می‌شود و اظهار دشمنی می‌کند. منشأ همان کینه است. در روایات داریم که عداوت و دشمنی ریشه‌دار موجب نفاق می‌شود.(1)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- اخلاق ربانی، آیت‌الله شیخ مجتبی تهرانی(ره)، ج 5، ص 196