فصل زنده شدن طبیعت و دل‌ها(یادداشت روز)
حلول ماه مبارک رمضان، عید بندگی و ایام مغتنم زنده شدن دل‌هاست. ایامی که همه بندگان بیش از همیشه در معرض عام رحمت الهی قرار می‌گیرند. اکنون که با حلول ماه مبارک رمضان در آستانه فرارسیدن بهار طبیعت هستیم، می‌توان با اندکی تامل، به شباهت‌ها و مشترکات فراوان و شگفت‌انگیز بهار دل‌ها و بهار طبیعت رسید.
ماه رمضان که ماه نزول قرآن و ماه بارش رحمت و مغفرت الهی است، برای مؤمنان عیدی مبارک بوده و لذتی وصف‌ناپذیر دارد چراکه فرصت حضور در میهمانی خدا را پیدا می‌کنند. این ماه پر از معنویت را بهار دل‌ها می‌دانند زیرا همچون بهار که درختان خفته و مرده را بیدار و زنده می‌کند، ماه رمضان دل‌های خفته و غفلت‌زده را بیدار و احیا می‌کند.
با آمدن بهار طبیعت، نه‌تنها درختان استوار بلکه هر گیاه کوچک و بزرگی و هر کوی و برزنی با وزیدن نسیم بهاری از نعمات و نفحات روحبخش طبیعت بهره‌مند و سبز می‌شوند همان‌طور که با آمدن ماه رمضان و وزیدن انوار و نسیم رحمت الهی نه‌تنها مؤمنان بلکه همه انسان‌ها و حتی گناهکاران از برکات این نسیم بیدار‌کننده و بار عام خداوند بهره‌مند می‌شوند البته به شرط آنکه خود را در معرض و مسیر این نسیم جان بخش قرار دهند.
در قرآن کریم چندین بار به موضوع تجدید حیاتی که برای زمین رخ می‌دهد، اشاره شده است. از جمله در آیات 5 و 6 سوره حج می‌فرماید: «زمین را جامد و افسرده و بی‌روح و بی‌جنبش می‌بینی اما همین که آب باران را بر آن نازل کنیم به جنبش و حرکت در می‌آید و فزونی می‌گیرد و انواع گیاهان سرور افزا می‌رویاند. این از آن جهت است که خداوند حق است و نظام زنده کردن مرده‌ها در قبضه قدرت اوست و اوست که بر هر چیز تواناست.»
در آیه 50 سوره روم نیز به زنده شدن زمین در فصل بهار اشاره می‌کند: «پس به آثار رحمت خدا بنگر که چگونه زمین را پس از مرگش زنده می‌گرداند. در حقیقت، هم اوست که قطعاً زنده‌کننده مردگان است و اوست که بر هر چیزی تواناست.»
و مگر غیر از این است که تجلی قدرت خدا در بهار طبیعت، از محکم‌ترین نشانه‌ها برای اثبات وجود پروردگاری قادر و مدبر و از نشانه‌های حقانیت روز قیامت و زنده شدن پس از مرگ است؟
آنچه در استقبال از نوروز در فصل بهار از خدای مقلب‌القلوب می‌خواهیم برای تغییر حالمان به بهترین حال را به بهترین وجه در بهار رمضان می‌یابیم و چه حالی بهتر از حال عبادت و بندگی در ماه رمضان؟
در آستانه بهار و رسیدن نوروز، سنت خانه تکانی در بین ایرانی‌ها به طور جدی مورد توجه قرار می‌گیرد و غبار و زشتی‌ها و کثیفی‌ها جای خود را به تمیزی و زیبایی می‌دهند، همان‌طور که با رسیدن بهار رمضان، غبار و زنگار از قلب‌ها زدوده می‌شود و در دلمان خانه تکانی می‌کنیم تا پذیرای انوار الهی باشیم.
در ماه رمضان همواره مؤمنان و روزه‌داران به تجربه گرسنگی و تشنگی و درک زندگی سخت فقرا توجه داده شده‌اند تا در پی آن اغنیا به کمک فقرا بروند و از آنها دست‌گیری کنند. در بهار طبیعت و رسیدن نوروز هم یکی از فرهنگ‌های صحیح و مورد تاکید، توجه به فقرا و دست‌گیری از افتادگان است. بر اساس فرهنگ ایرانی و اسلامی ما این دور از جوانمردی و انسانیت است که در نوروز که اغنیا مشغول تهیه آذوقه و لباس و... هستند، از فقرا و نیازمندان غفلت شود. این فرهنگ غنی است که نوروز و ماه رمضان را به فصل همدلی و مواسات و کمک به نیازمندان تبدیل کرده است. هزاران و میلیون‌ها بسته غذایی و البسه و مایحتاج زندگی در این ایام از کمک‌های مردمی بین نیازمندان توزیع می‌شود و البته امسال با همزمانی نوروز و ماه رمضان وظیفه خیران و مردم نیکوکار کشورمان بیش از پیش سنگین‌تر می‌شود و حتماً این بار هم سربلندی ملت نوع دوست را در این آزمون شاهد خواهیم بود.
سفارش به فقیران و نیازمندان همان‌طور که گفته شد از موارد موکد در آیات و روایات است که از جمله در خصوص توجه به آن در ماه رمضان از سوی پیامبر اکرم(ص) در یکی از خطبه‌های جمعه پایان ماه شعبان در کنار دیگر توصیه‌ها و دستورات مهم ایشان به ما رسیده است. آنجا که می‌فرمایند: «ای مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به سوی شما رو کرده است. ماهی که نزد خدا، بهترین ماه‌هاست و روزهایش بهترین روزها و شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعت‌هایش بهترین ساعت‌هاست. ماهی که در آن شما را به مهمانی خدا دعوت کرده‌اند و شما در آن از اهل کرامت خدا شده اید. نفس‌های شما در آن ثواب تسبیح و ذکر خدا دارد و خواب شما ثواب عبادت.
اعمال شما در آن پذیرفته است و دعاهای شما مستجاب، پس، از پروردگار خویش با نیت‌های راستین و دل‌های پاک، بخواهید که توفیق روزه این ماه و تلاوت قرآن در آن را به شما عنایت فرماید.
پس شقی و بدبخت، آن کسی است که در این ماه بزرگ، از آمرزش خدا بی‌بهره شود. در این ماه با گرسنگی و تشنگی خود، گرسنگی و تشنگی روز قیامت را بیاد‌آورید. به فقیران و درماندگان کمک و یاری کنید.
به پیران و کهن‌سالان احترام و به کودکانتان ملاطفت و مهربانی نموده و با خویشاوندان رفت‌و‌آمد داشته باشید. زبان خود را از گفتار ناشایست نگاه دارید. دیدگان خود را از دیدن ناروا و حرام بپوشانید و گوش‌های خود را از شنیدن آنچه نادرست است، باز دارید. با یتیمان مردم مهربانی کنید تا بعد از شما با یتیمان شما مهربانی کنند. از گناهان خود به سوی خدا توبه و بازگشت کنید.
در اوقات نماز، دست‌های خود را به دعا بردارید، زیرا که وقت نماز بهترین ساعت‌هاست و در این اوقات، حق‌تعالی با رحمت، به بندگانش می‌نگرد و اگر با او مناجات کنند، پاسخ‌شان دهد و چنانچه او را ندا کنند لبیک‌شان گوید و اگر از او بخواهند عطا کند و چون او را بخوانند مستجاب‌شان گرداند.
ای مردم! جان‌هایتان در گرو اعمال شماست. پس با طلب آمرزش از خدا، آنها را از گرو، خارج کنید. پشت شما از بار گناهان سنگین است، پس با طولانی کردن سجده‌ها، آن را سبک گردانید و بدانید که حق‌تعالی به عزت خود سوگند یاد کرده است که نمازگزاران و سجده‌کنندگان در این ماه را عذاب نکند و در روز قیامت آنها را از آتش دوزخ در امان دارد.
ای مردم! هرکه از شما روزه‌دار مؤمنی را در این ماه افطار دهد، نزد خدا پاداش بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته‌اش را خواهد داشت. با افطار دادن روزه‌داران، از آتش جهنم به پرهیزید اگرچه به نصف دانه خرما و یا به یک جرعه آب باشد.» (کتاب اقبال الاعمال، ج1، ص2، سید بن طاووس)
ماه رمضان امسال یک ویژگی دیگر هم دارد و آن هم شرایط سخت و ناگوار برادران و خواهران و کودکان مظلوم غزه است. عزیزانی که در محاصره شدید رژیم سفاک صهیونیستی و قحطی آب و غذا به استقبال ماه رمضان رفته‌اند. این ماه رمضان در لحظات گرسنگی و تشنگی باید به یاد این مظلومان مقتدر هم بود و برای آنها به‌طور ویژه دعا کرد تا به‌زودی با نابودی رژیم جعلی صهیونیستی و آزادی کامل سرزمین مقدس فلسطین نجات یابند.
این همزمانی بهار معنویت و بهار طبیعت را به فال نیک می‌گیریم و دعا می‌کنیم برای رسیدن و ظهور بهار حقیقی؛ آنچنان‌که در زیارتنامه امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) که از سيد بن طاووس نقل شده، می‌خوانیم: «السلَامُ عَلَى رَبِيعِ الْأَنَامِ وَ نَضْرَّهًْ الْأَيّام» یعنی «سلام بر بهار مردمان و خرمی روزگاران».
آنجا که در قرآن کریم خداوند می‌فرماید: «بدانيد كه خدا زمين را پس از مرگش زنده مىگرداند» (آیه 17، سوره حدید)، می‌توان از ظاهر آیه به بهار مادی و طبیعی برداشت کرد، یعنی حیات دوباره پس از مرگ و خواب زمستانی، اما وقتی به روایات ذیل این آیه و آیات مشابه مراجعه کنیم، درمی‌یابیم ائمه علیهم‌السلام این آیه را به ظهور امام زمان
(عجل الله تعالی فرجه الشریف) تفسیر کرده‌اند.
عباس شمسعلی