در جلسه نظارت ستادی معاونت علمی مطرح شد
۱۵ دستور رئیسی درباره رسیدگی به نخبگان و فعالیت‌های دانش‌بنیان
اهتمام و پیگیری حل اختلاف‌نظرهای احتمالی میان شرکت‌های دانش‌بنیان، بخش خصوصی و دستگاه‌های اجرائی، تسریع و تسهیل صدور روادید برای رفت و آمد نخبگان شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در کشور، فراهم کردن زمینه برای ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بورس و...، دستورات و توصیه‌های مهم رئیس‌جمهور به مدیران ارشد معاونت علمی و فناوری بود.
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، در جریان نظارت ستادی از معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان که در خانه نوآوری و فناوری ایران (iHiT) برگزار شد ضمن بازدید از نمایشگاه دستاوردهای شرکت‌های نوآور و دانش‌بنیان از سامانه شاخص‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز بازدید کرد.
در این سامانه شامل اطلاعات کلان تمام شاخص‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در همه استان‌ها در بخش‌های مختلف مرجعیت علمی و فناوری، دانش‌بنیان و خلاق، توسعه زیست‌بوم فناوری، توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و تعاملات بین‌المللی علم و فناوری گردآوری شده است.
بر اساس بخشی از اطلاعات این سامانه از مجموع 9599 شرکت فعال دانش‌بنیان 516 هزار میلیارد تومان فروش محصول به ثبت رسیده که ارزش پروژه‌های بار اول 71 میلیون دلار بوده است.
همچنین بر اساس اطلاعات این سامانه هزار و 313 شرکت دانش‌بنیان در حوزه تجارت خارجی فعال هستند و صادرات دانش‌بنیان کشور در سال جاری نیز رشدی 3 برابری داشته است.
رئیس‌جمهور در جریان بازدید از این سامانه با تاکید بر اهمیت نقش معاونت علمی و فناوری در ایجاد اشتغال برای قشر تحصیلکرده جامعه به عنوان یکی از اولویت‌های مهم کشور گفت: خوشبختانه رشد قابل توجه شرکت‌های دانش‌بنیان زمینه و ظرفیت بسیار خوبی برای ایجاد اشتغال در کشور فراهم کرده است که معاونت علمی و فناوری با بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها می‌تواند نقش مهمی در رفع مشکل بیکاری در فارغ‌التحصیلان ایفا کند.
رئیسی همچنین ضرورت توجه ویژه به ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان در معاونت علمی و فناوری با هدف تکمیل زنجیره ارزش را مورد تاکید قرار داد و افزود: در صورت تحقق این هدف جایگاه صندوق نوآوری و شکوفایی از صندوق حمایتی به صندوقی برای سرمایه‌گذاری در حوزه علم و فناوری ارتقا خواهد یافت.
بازدید رئیسی از خانه نوآوری و فناوری ایران (iHiT)
در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران
خانه‌های نوآوری و فناوری (iHiT) علاوه بر تهران، در کشورهای کنیا، سوریه، چین، روسیه، ازبکستان، ترکیه و عراق نیز دایر و فعال هستند و شعبه مرکزی iHiT که هاب این مراکز می‌باشد زیر نظر معاونت علمی و فناوری در تهران دایر شده است.
بیش از 689 شرکت در فضائی به وسعت 3 هزار و 500 متر مربع، بیش از 2 هزار کالای نوآورانه و دانش‌بنیان را در بخش‌های بخش دام و طیور، خوراک و تغذیه، ماشین‌آلات کشاورزی، بخش حمل‌ونقل، آب و انرژی، ساختار شهر هوشمند، ساختمان و خانه هوشمند، برق و الکترونیک، مواد پیشرفته و پلیمر، تجهیزات آزمایشگاهی، ماشین‌الات الکترونیک، دارو و سلامت، تجهیزات پزشکی، گیم و انیمیشن، صنایع خلاق و صنایع دستی در این مرکز به نمایش گذاشته‌اند.
خانه نوآوری و فناوری iHiT با هدف؛
1- ارتقای زیرساخت‌های سخت‌افزاری، تجاری‌سازی و صادرات فناوری‌های دانش‌بنیان از قبیل شوروم کالاها و دستاوردهای دانش‌بنیان، تامین فضای کار اختصاصی، فضای کار اشتراکی و اتاق‌های جلسات، 2- ارائه خدمات نرم‌افزاری شامل تحقیقات بازار، بازاریابی، اخذ استانداردها و مجوزهای فروش،
3- حمایت از توسعه بازار خارجی شرکت‌های دانش‌بنیان در کنار توسعه بازار داخلی و 4- به کارگیری و تعامل مؤثر با کارگزاران صادراتی، شرکت‌های مدیریت و صادرات راه‌اندازی شده و تسهیل فرآیند صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان، شتاب‌دهی توسعه بازار بین‌المللی شرکت‌های دانش‌بنیان و معرفی توانمندی دانش‌بنیان داخلی در بازارهای بین‌المللی از جمله ماموریت‌های اصلی آن است.
در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران در رتبه 15 تولید علم، رتبه 5 نانوتکنولوژی، رتبه 8 علوم شناختی، رتبه 10 تکنولوژی، رتبه 18 هوش مصنوعی و رتبه 13 سلول‌های بنیادی در جهان قرار دارد. تعداد کل شرکت‌های دانش‌بنیان فعال کشور 9هزار و 599 شرکت است که در سال 1401 تعداد این شرکت‌ها 8 هزار و 260 و در سال 1400 برابر با 6 هزار و 632 واحد بوده است. 4 هزار و 397 شرکت نیز درخواست خود را برای ثبت به عنوان شرکت دانش‌بنیان ارائه کرده‌اند.
تعداد اشتغال ایجاد شده در این شرکت‌ها در سال 1402 برابر با 328 هزار و 479 نفر است که این تعداد در سال 1401 و سال 1400 به ترتیب 263 هزار و 643 و 212 هزار و 129 نفر بوده است.
ارزش صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان نیز امسال تاکنون به رقم 1890 میلیون دلار رسیده که این رقم در سال گذشته 850 و در سال 1400 برابر با 603 میلیارد دلار بوده است.
ضرورت کمک به توانمندسازی بخش خصوصی
و حمایتگری و تسهیلگری فعالیت‌های دانش‌بنیان
آیت‌الله رئیسی در هفدهمین مقصد از جلسات نظارت ستادی بر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرائی در جمع مدیران معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان حضور یافت و ضمن بازدید از خانه نوآوری و فناوری ایران (iHiT) و نیز سامانه شاخص‌های راهبردی این معاونت، گزارش عملکرد و اقدامات بخش‌های مختلف این معاونت را استماع و نکات و توصیه‌های کاربردی مهمی را در راستای ارتقای کارآمدی و بهبود عملکرد این مجموعه مطرح کرد.
وی با تشکر از همه تلاش‌ها و اقدامات صورت‌گرفته در این معاونت در دوره فعلی و دوره‌های پیشین، با بیان اینکه کارهای بسیار ارزشمندی در این معاونت انجام شده، اما کارهای بسیاری نیز باید انجام شود، گفت: نگاه معاونت علمی باید در وهله اول به تامین نیازهای کشور و توأمان به وضعیت کشورهای اطراف، منطقه و عرصه جهانی باشد تا از قافله علمی دنیا عقب نمانیم.
رئیس‌جمهور شناسایی نخبگان و فراهم کردن شرایط رشد و پیشرفت آنها را از ماموریت‌های اساسی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برشمرد و اظهار داشت: در شناسایی این سرمایه عظیم انسانی، صرفا به این اکتفا نکنید که نخبگان به شما مراجعه کنند، بلکه شما افراد برخوردار از اندیشه، ابتکار و خلاقیت را در محافل علمی شناسایی کرده و آنها را برای فعالیت در بخش‌های دولتی و خصوصی و تبدیل ایده‌هایشان به کار و ثروت دعوت کنید.
رئیسی با تاکید بر ضرورت توانمندسازی بخش خصوصی و جایگاه حمایت، هدایت و نظارتی دولت در قبال این بخش، توسعه فناوری در کشور را نیازمند تدوین نقشه راهی دانست که معاونت علمی و فناوری باید در طراحی این نقشه راه براساس برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت نیازهای اساسی کشور را شناسایی کرده و متناسب با امکانات و بودجه موجود، اولویت‌بندی انجام و جهت رفع آنها اقدام یا راهکار ارائه کند.
وی در ادامه بر ضرورت همپوشانی و هم‌افزایی صندوق‌های متعدد و مختلف موجود در کشور در زمینه حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان تاکید کرد و درباره نیاز مطرح شده برای گسترش تشکیلاتی معاونت علمی و فناوری هم گفت: اگر معتقدید که مجموعه معاونت نیاز به افزایش تعداد نیروی انسانی دارد، باید این ملاحظه جدی را نظر بگیرید که معاونت علمی قرار است یک مجموعه ستادی چابک در نقش هدایت، حمایت و نظارت و رصد و پایش فعالیت‌های علمی و دانش‌بنیان کشور باشد و لذا شما باید ابتدا شغل تعریف کنید و سپس شاغل جذب کنید و دیگر اینکه نباید بسط و گسترش بخش اداری مدیران شما را درگیر مسائل سازمانی و اداری کرده و از مسئولیت اصلی حمایتگری و تسهیلگری فعالیت‌های دانش‌بنیان غافل کند.
رئیس‌جمهور ارتقای بهره‌وری را نیز از مسئولیت‌های اصلی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری برشمرد و افزود: معاونت علمی در جایگاه شتاب‌دهندگی به دستگاه‌های مختلف کشور و همچنین ایجاد و توسعه زنجیره فعالیت‌های دانش‌بنیان، نقش مهمی در کمک به رفع موانع ارتقای بهره‌وری در دستگاه‌های مختلف دارد.
رئیسی همچنین با تاکید بر وظیفه معاونت علمی و فناوری در نظارت و حمایت از فعالیت بنگاه‌های دانش‌بنیان و جلوگیری از تبدیل شدن بخش‌های دولتی به رقیب این بنگاه‌ها، اظهار داشت: جلسه بعدی شورای‌عالی فناوری تا پیش از پایان سال برگزار شود تا دستور کار معاونت علمی برای ایجاد هماهنگی در ماموریت بخش‌ها و دستگاه‌های مختلف اجرائی با فعالیت‌های دانش‌بنیان کشور در مسیر توسعه و تسهیل بیش از پیش فعالیت‌های فناورانه به تصویب برسد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در جمع مدیران ارشد معاونت علمی و فناوری بر ضرورت فراهم آوردن زمینه اشتغال برای فارغ‌التحصیلان به عنوان یکی از مهم‌ترین وظایف این معاونت با احصای دقیق آمار نیروهای آماده به کار فارغ‌التحصیل و تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان مورد نیاز برای اشتغال آنها تاکید کرد و افزود: با توجه به ظرفیت بسیار بالای موجود در حوزه علم و فناوری کشور، هدف‌گذاری در زمینه ایجاد اشتغال باید به گونه‌ای باشد که علاوه‌بر رفع کامل مشکل بیکاری فارغ‌التحصیلان، زمینه برای بازگشت نخبگان در خارج کشور نیز فراهم شود.
«اهتمام و پیگیری حل اختلاف‌نظرهای احتمالی میان شرکت‌های دانش‌بنیان، بخش خصوصی و دستگاه‌های اجرائی»، «تسریع و تسهیل صدور روادید برای رفت و آمد نخبگان شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در کشور»، «فراهم کردن زمینه برای ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بورس»، «بازاریابی و بازارسازی داخلی و خارجی برای محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان»، «حساسیت ویژه نسبت به واردات بی‌رویه و جلوگیری از ورود محصولات تولید مشابه شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی»، «تسریع در رفع موانع اداری و کاهش مدت زمان جذب نخبگان»، «توجه به تنوع‌گرایی بر اساس اولویت‌های ملی» و «بررسی و ارزیابی دقیق تاثیر سیاست‌های اقتصادی، پولی و بانکی در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان» از دیگر دستورات و توصیه‌های مهم رئیس‌جمهور به مدیران ارشد معاونت علمی و فناوری بود.
رئیسی ضمن تقدیر از برپایی نمایشگاه دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در خانه نوآوری و فناوری، بر ضرورت استمرار روایت پیشرفت با هدف شناخت هر چه بیشتر نسل آینده از پیشرفت‌ها و دستاوردهای کشور تاکید کرد.
وی همچنین با تاکید بر اهمیت مسئولیت‌پذیری و خطرپذیری سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی، تضمین وثایق این شرکت‌ها برای دریافت تسهیلات را از جمله اقدامات خوب و بسیار مثبت این صندوق در این راستا عنوان کرد.
تأکید رئیس‌جمهور بر تقویت رصد
و نظارت بر بازار عمده و خرده‌فروشی
آیت‌الله رئیسی در جلسه هیئت دولت، با تاکید بر حل مشکلات حوزه دارو و نظارت بر حسن اجرای طرح «دارویار»، از رئیس سازمان برنامه و بودجه خواست با همکاری و هماهنگی مسئولان مربوط موضوع مطالبات داروخانه‌ها را حل و فصل و گزارش آن را ارائه کند.
وی همچنین با اشاره به گزارش رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از مشکلات حوزه آب و هوا و ریزگردها در برخی استان‌ها، با تاکید بر اهمیت سلامت مردم و حفاظت از محیط زیست برای دولت، دستگاه‌های مسئول به‌ویژه سازمان حفاظت محیط زیست را مکلف کرد، اقدامات عملی و مؤثر خود را برای رفع این مشکلات و بالا بردن شاخص سلامت کشور شتاب دهند.
رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به انتصاب قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در حوزه بازرگانی تصریح کرد: انتظار این است، رصد و نظارت بر بازار به نحوی افزایش یافته و تغییر کند که تقویت نظارت بر بازار عمده‌فروشی و خرده‌فروشی برای مردم ملموس باشد.
تلاش بیشتر بخش اطلاع‌رسانی دولت و روابط عمومی دستگاه‌های اجرائی برای تبیین مؤثر اقدامات و تلاش‌های دولت و ارتباط مستقیم و رودرروی مسئولان با اقشار مختلف مردم برای تشریح عملکرد دولت و رفع گره‌های ذهنی آحاد جامعه از دیگر تاکیدات رئیس‌جمهور در جلسه هیئت دولت بود.