فلسفه دو برابری دیه مرد (شبهه ها و پاسخ ها)
چرا دیه زن نصف دیه مرد است؟
خلأ ناشى از فقدان یک مرد در خانواده بهمراتب بیش از خلأ ناشى از یک زن است. بر اساس مطالعات فقهى و تاریخى، دیه بهمنظور جبران خساراتى است که از ناحیه مجرم بر شخص قربانى یا خانواده او وارد میشود و از آنجا که جامعه مطلوب دینى که اسلام در پى تحقق آن است، عمده فعالیتهاى اقتصادى را بر دوش مرد گذاشته است و مهمترین وظیفه زن را اداره کانون خانواده قرار داده، طبیعى است که آثارى که بر یک مرد مترتب مىشود از نظر اقتصادى بر وجود یک زن مترتب نیست، لذا فقدان او از صحنه اجتماع و خانواده، از نظر اقتصادی خسارت بیشترى را متوجه خانواده مىکند، بنابراین، باید دیهاى مناسب وضعیت او پرداخت شود.
علاوه بر آن، نفقه فرزندان نیز بهعهده مرد است نه زن، لذا با رفتن مرد و مرگ او تعدادى فرزند واجب النفقه از او باقى مىمانند که بایستى بهنحوى این خلأ نیز پر شود. بنابراین باید قاعدتاً دیه مرد بیش از دیه یک زن باشد و این مطلب ربطى به جوهره زن و مرد و یا برتری مرد بر زن ندارد، بلکه بهلحاظ عوارض خارجى مرگ آنها و اثرات آن در خانواده است. بنابر این مىتوان چنین نتیجه گرفت که مسئله دیه ملاک ارزیابى ارزش مرد و زن نیست که تفاوت آن موجب اعتراض شود. از طرفى وظایف اقتصادى مرد در خانواده هم بهنحوى ایجاب مىکند که تفاوتهایى در اینگونه موارد (دیه) که ارتباط مستقیم با اقتصاد خانواده دارد، مشاهده شود و این عین صواب است.