به گزارش کیهان، روز گذشته آیین رونمایی از عرضه اولین اوراق مرابحه ارزی کشور در مرکز مبادله ایران برگزار شد. این اوراق برای اجرای پروژه‌های جمع‌آوری گازهای همراه نفت در میادین نفتی جنوب کشور انجام می‌شود.
به گفته مدیرعامل مرکز مبادله ایران، حداقل سرمایه برای ورود به این اوراق یک میلیون یورو است. هر ورقه ۱۰۰۰ یورو و در هر خرید باید حداقل ۱۰۰۰ ورقه خریداری شود. این اوراق در مرحله اول به میزان ۱۰۰ میلیون یورو عرضه شده و دو ماه دیگر نیز ۱۰۰ میلیون یوروی دیگر پذیره‌نویسی می‌شود. او البته یادآور شد که خرید این اوراق از محل منابع رفع تعهد ارز صادراتی ممنوع است.
اوراق ارزی روش و فرصتی برای تأمین مالی پروژه‌های بزرگ کشور با استفاده از منابع ارزی در اختیار بخش خصوصی است که تاکنون مغفول مانده بود. در این روش، یک پروژه مشخص و پذیره‌نویسی می‌شود و سرمایه‌گذاران با ارزهای خود این اوراق را می‌خرند و سود ارزی دریافت می‌کنند.
یک تیر و چند نشان
این روش تأمین مالی برای همه بازیگران اقتصادی دخیل در آن یک برد به حساب می‌آید. برای صاحبان ارز پرسود است چرا که هم ارز خود را حفظ می‌کنند و هم سود ارزی می‌برند. پذیره‌نویس هم راضی است چون با ارزهای باکیفیت و در دسترس، در کوتاه‌ترین زمان می‌توان پروژه خود را تأمین مالی کند. بانک‌ها که بار عمده تأمین مالی کشور را بر عهده ‌دارند، دیگر ضلع این ماجرا هستند که به دلیل کاهش فشار تأمین مالی از دوش خود و امکان هدایت منابع به بخش‌های دیگر منفعت دارند. در نهایت دولت هم از پیشرفت امور سرمایه‌گذاری و رشد تولید بدون فشار به منابع ارزی ذی‌قیمت خود راضی است و این رضایت در روزگار تحریم و محدودیت‌های موجود دوچندان می‌شود.
این ارزها در حالت عادی یا در گوشه‌ای کنز می‌شود و فقط چشم‌انتظار جهش‌های ارزی می‌نشیند و یا از طریق رفت و برگشت در بازارهای دارایی و سفته‌بازی به دنبال سودهای مقطعی است که در هر حال به زیان اقتصاد کشور و یکی از ریشه‌های نابسامانی و محرک قیمت در بازارهای مختلف است.
حمایت از محیط زیست و رونق تولید
از طرفی مزیت‌های جانبی این پروژه‌ها نباید از چشم دور بماند. مثلاً در مورد اخیر یعنی ابرپروژه جمع‌آوری گازهای فلر، از یک طرف منابع گازی ارزشمند کشور هدر می‌رود و از طرفی نفس محیط زیست از آلودگی سوختن این گازها بند می‌آید، ولی با سرمایه‌گذاری در زمینه تجمیع این گازها، علاوه‌بر حفاظت از محیط زیست و افزایش تولید گاز، اشتغال و رشد اقتصادی نیز حاصل می‌شود.
خوشبختانه رشد اقتصادی تقریباً صفر در دهه 90 به رشدهای اقتصادی بالای چهار درصد در دو سال اخیر بدل شده و ادامه این روند با رونق سرمایه‌گذاری ممکن خواهد شد که تنوع‌بخشی به رویه‌‌های تأمین مالی تولید مثل همین اوراق مرابحه ارزی، بسترساز رونق سرمایه‌گذاری و رشد تولید در سال‌های پیش رو است.
البته این اولین‌بار نیست که چنین اوراقی منتشر می‌شود. در سالیان گذشته هم موارد مشابهی اتفاق افتاد که به دلیل خلف وعده دولت وقت در بازپرداخت سود ارزی با بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران همراه شد، اما به نظر می‌رسد این بار هم پذیره‌نویس و هم نهاد واسط و نهاد ناظر همگی متفق‌القول می‌گویند این بار دولت به وعده خود در بازپرداخت اصل و سود سرمایه‌گذاری ارزی پایبند است.
تنگ شدن عرصه بر بازار غیررسمی
همان‌طور که ذکر شد میزبان انتشار این اوراق، مرکز مبادله ارز و طلای ایران است. یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران در دهه‌های گذشته، نبود بازار رسمی ارز و طلا و عدم اشراف حاکمیت بر مبادلات این حوزه بوده و همین ضعف حاکمیتی زمینه سفته‌بازی در این بازارها و خط‌دهی به سایر بازارهای دارایی را فراهم نموده است. بانک مرکزی با راه‌اندازی مرکز مبادله ایران قصد دارد به‌مرور، معاملات رسمی ارز و طلای کشور را به سمت این مرکز هدایت کرده و سهم و حجم بازار غیررسمی را کاهش دهد.
علی سعیدی، مدیرعامل مرکز مبادله ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره اهداف راه‌اندازی این مرکز توضیح داد: فعالیت‌های این مرکز مبتنی بر دو دارایی مالی ارز و طلا است و از جایی که نوسانات قیمتی این دو دارایی تعداد بسیار زیادی از مردم جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ثبات قیمتی در این بازارها ضروری است و باید تحت نظر مدیران اقتصادی کشور باشد.
مرجعیت نرخ
وی با اشاره به اهمیت موضوع مرجعیت رسمی در بازار‌های مالی تصریح کرد: در بازار ارز و طلا تاکنون مرجعیت رسمی برای اعلام قیمت نداشته‌ایم، اما با ایجاد مرکز مبادله ارز و طلای ایران تلاش می‌کنیم مرجعیت معاملات و مبادلات ارزی و اعلام قیمت رسمی به این مرکز منتقل شود.
مدیرعامل مرکز مبادله ایران با اشاره به اینکه ایجاد اعتماد در بازار ارز وظیفه مرکز مبادله است، گفت: فعالان اقتصادی نیازهای ارزی خود را و مردم نیازهای مصرفی و واقعی خود را به صورت رسمی از مرکز مبادله ارز و طلای ایران دریافت می‌کنند و این‌ها مقدمه ایجاد یک بازار قانونمند و رسمی است که مرجع اصلی مبادلات رسمی و قیمت رسمی ارز کشور باشد.
پاسخ به همه نیازهای ارزی واقعی
سعیدی همچنین یکی از مشکلات بازار ارز را انواع کلاهبرداری‌ها مانند دریافت اسکناس ارز تقلبی دانست که با را‌ه‌اندازی این مرکز این مشکل برطرف می‌شود.
او تصریح کرد: مردم نیازهایی دارند که برای آن ناچار به مراجعه به بازار غیررسمی هستند که مخاطرات خود را دارد، اما اگر ما همه نیازهای مشروع را در این مرکز پاسخ بدهیم، بازار غیررسمی خشک خواهد شد.
این مسئول درباره افزایش سهولت دسترسی مردم به ارز مورد نیاز مانند ارز مسافرتی، پزشکی، مأموریت و... هم یادآور شد: ما با توسعه سامانه‌ها شرایطی را فراهم می‌کنیم که مردم ارز خود را پس از تأیید دستگاه مربوطه از طریق شبکه بانکی دریافت کنند.
تأمین منابع ارزی مطمئن برای پروژه‌های توسعه‌ای
رئیس‌کل بانک مرکزی در آیین رونمایی از عرضه اولین اوراق مرابحه ارزی کشور در مرکز مبادله ایران گفت: هدف از عرضه این اوراق تأمین منابع ارزی مطمئن برای پروژه‌های توسعه‌ای کشور است و سعی می‌کنیم این منابع در راستای رشد و توسعه کشور مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
محمدرضا فرزین گفت: اوراق مرابحه ارزی که برای اولین‌بار در مرکز مبادله عرضه شده، بدون آثار تورمی برای اقتصاد، تأمین مالی پروژه‌ها توسعه را هدف‌گذاری کرده است و این اوراق ابزار مطمئنی است که سرمایه‌گذاران بتوانند در پروژه‌های تولیدی کشور مشارکت کنند و نرخ سود شش درصد نیز نرخ جذابی برای آنان خواهد بود.
پول ایران در قطر قفل نشده
رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین در حاشیه این مراسم در جمع خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که آیا شش میلیارد دلار پول‌های ایران در قطر قفل شده است؟ گفت: پول‌های ایران به هیچ وجه قفل نیست و وضعیت و روند ورود شش میلیارد دلار به کشور کاملاً عادی است و در حال انجام اقدامات مربوطه هستیم.
فرزین درباره برخی گمانه‌زنی‌ها درخصوص افزایش قیمت دلار تا پایان سال، گفت: این ارقام را از شما می‌شنوم ولی باید به حرف‌های ما گوش دهید نه این نرخ‌های اعلامی.
دفاع از تثبیت
او درباره اینکه سیاست‌های ارزی این بانک در بلندمدت خطرآفرین نیست و احتمال بروز اتفاقات مشابه در دولت‌های قبل وجود ندارد؟ اعلام کرد: به هیچ عنوان این موضوع صحیح نیست و سیاستی که ما اجرا می‌کنیم، سیاستی است که منجر به تثبیت شده است. اطمینان داریم ادامه این سیاست‌ها منجر به تثبیت در بازارهای مالی می‌شود.
رئیس‌کل بانک مرکزی درباره دروغ‌پردازی برخی رسانه‌ها درباره تحمیل شدن ناترازی مؤسسه اعتباری نور به بانک ملی و بانک مرکزی هم با تأکید بر اینکه هیچ‌گونه ناترازی از مؤسسه اعتباری سابق نور به بانک ملی منتقل نمی‌شود، تصریح کرد: 33 هزار میلیارد تومان سپرده‌های مردمی در مؤسسه اعتباری سابق نور به بانک ملی منتقل شده است و بانک مرکزی نیز مطالبات خود را از طریق دارایی‌های این مؤسسه تسویه می‌کند.