حمید ترابپور- سرویس ورزشی

پرونده بازی‌های آسیایی ‌هانگژو با مراسم اختتامیه باشکوهی در این شهر خاص و زیبا بسته شد؛ مسابقاتی که برای چینی‌ها فرصت نمایش توانمندی‌هایشان در برگزاری مسابقات بزرگ بود. آنها طی دو دهه اخیر به دفعات با میزبانی مسابقات مختلف نشان داده‌اند که حداقل در قاره کهن حرف اول را می‌زنند؛ هم در ورزش و هم در نحوه برگزاری چنین رویدادهایی.

«چین امروز» مزد زحمات چند دهه‌ای خود در زمینه اهمیت دادن به ورزش و توجه به زیرساخت‌های ورزشی را می‌گیرد. بدون اغراق باید نوشت که چین کنونی در زمینه ورزش می‌تواند برای بسیاری از کشورهای صاحب ورزش در قاره سبز و آمریکا الگو قرار بگیرد و ایضا برای کشورهایی مثل ایران خودمان که به دلیل بی‌توجهی‌های به مقوله ورزش امروز فاصله زیادی با مدعیان اصلی دارد و اگرچه در میادین بزرگ مثل همین بازی‌های آسیایی موفقیتی گذرا را کسب می‌کنیم و یا در بخش‌هایی مثل تنیس روی میز حماسه خلق می‌کنیم و بالاتر از همین چین با برنامه و همیشه مدعی قرار می‌گیریم، آن پیروزی نه به سبب کار حساب شده و برنامه‌ریزی دقیق بلکه محصول توانمندی‌ها و استعدادهای جوانان‌مان است. با این مقدمه به مرور اتفاقات بازی‌های آسیایی و عملکرد ورزشکاران کشورمان در این رقابت‌های می‌پردازیم:

کاروان ورزشی کشورمان در نوزدهمین دوره بازی‌های آسیایی با کسب 13 مدال طلا، 21 نقره و 20 برنز به کار خود پایان داد. 3 طلای روز پایانی بازی‌ها سبب شد تا بدترین رتبه برایمان رقم نخورد و و با 4 پله صعود نسبت به روز قبل و یک پله سقوط نسبت به دوره قبل یعنی جاکارتا در جایگاه هفتم قرار بگیریم.

اینکه جایگاه هفتمی در‌ هانگژو می‌تواند متر و معیار درستی برای سنجش سطح ورزش ما باشد سؤال مهمی است؛ همان‌طور که رتبه‌مان در بازی‌های دوره قبلی گویای واقعیات ورزش ما نبود این‌بار نیز نمی‌توانیم مدال‌های نجات‌بخش کشتی و شگفتی شطرنج‌بازهایمان که در دو روز پایانی سبب شد بدترین جایگاه نصیب‌مان نشود را نادیده بگیریم و بگوییم خوب عمل کرده‌ایم. بدیهی است که تا وقتی بدون کار و برنامه‌ریزی همچون شاگرد تنبلی که شب امتحان به دنبال نمرات ناپلئونی می‌رود عمل کنیم و چرتکه در دست برای بالا و پایین رفتن جایگاه‌مان مدال‌ها را بشماریم، مشخص است که این ورزش پایه‌های محکمی ندارد. یک روز شگفتی می‌شود و بالا می‌رود و یک روز هم ورزشکاران‌مان با افت مواجه می‌شوند و سقوط می‌کنیم.

نمایش ورزش، فرهنگ و جامعه در ‌هانگژو

بازی‌های آسیایی ‌هانگژو باز هم به ما نشان داد که ورزش نداریم و این نداشتن ورزش نه به دلیل نداشتن استعداد است که محصول سوءمدیریت‌ها و نگاه نادرست به مقوله ورزش است. چین میزبان نوزدهمین دوره، به شکلی باشکوه مسابقات را برگزار کرد. آنها جدا از نمایش توانمندی‌های خود در بحث میزبانی و زیرساخت‌های قدرتمندشان، از ورزش پلی به فرهنگ زدند و از کارکردهای فرهنگی و اجتماعی ورزش به بهترین نحو بهره بردند؛ جائی‌که مدیریت مسابقات را به نوجوانان و جوانان خود سپردند. آنها ساختار شهری خود را هم به بهترین مدل ممکن به نمایش گذاشتند. در ‌هانگژو حتی یک‌بار هم ندیدیم که به سبب یک ناهماهنگی در برگزاری مسابقه‌ای خلل ایجاد شود. برقی قطع شود، تماشاگری بی‌احترامی ببیند، ورزشکار یا مربی‌ای سرگردان شود و... برای مثال باید به سیستم حمل‌ونقلی که به خبرنگاران اختصاص داده شده بود ‌اشاره کنیم. این سیستم که مثل ساعت کار می‌کرد به تنهایی می‌تواند برای کل ورزش ما که همین الان نمی‌دانیم مهم‌ترین بازی لیگ برتر فوتبال آن یعنی شهرآورد استقلال و پرسپولیس چه زمانی برگزار خواهد شد الگو باشد. 

 اولین شگفتی را یک خانم رقم زد

در بازی‌های آسیایی‌ هانگژو و در میان مدال‌هایی که انتظار آنها را می‌کشیدیم چند مدال ارزشمند و دور از انتظار سبب شد تا نگاهها متوجه چند رشته مهجور اما توانمند شود. در رشته ووشو که پرتعداد در این رقابت‌های حاضر شده بود 7 مدال کسب کردیم که دو مدال طلای خوشرنگ آنها به کسب جایگاه هفتمی ایران کمک کرد. البته ووشو طی سال‌های اخیر همواره رشته‌ای مدال آور بوده است.

در کوراش هم 5 مدال کسب کردیم که 1 طلا و 3 نقره و 1 برنز سهم آنها بود. اما اولین شگفتی کاروان ایران را یک خانم رقم زد. فرانک پرتوآذر در مسابقات کراس کانتری دوچرخه‌سواری کوهستان با زمان یک ساعت و ۴۲ دقیقه و ۴۴ ثانیه به مدال برنز رسید، در حالی که هونگ فنگ لی چینی با یک ساعت و ۳۰ دقیقه و ۵۹ ثانیه (۱۲ دقیقه کمتر از پرتوآذر) قهرمانی را از آن خود کرد. این مدال نشان داد که دوچرخه‌سواری به خصوص در بخش بانوان جای کار و برنامه‌ریزی دارد.

در تیراندازی با آنکه پرتعداد بودیم اما تنها یک مدال برنز سهم‌مان بود. در این رشته حتی جواد فروغی قهرمان المپیک توکیو توفیقی نداشت تا مشخص شود حال تیراندازی ما خوب نیست. فدراسیون تیراندازی در این رویدادها نمره قبولی نگرفت و مشخص شد که در آنجا به کارهای کارشناسی و نگاه فنی نیاز بیشتری احساس می‌شود. در شمشمیربازی سهم‌مان تنها دو مدال برنز بود و در تکواندو آن‌گونه که انتظار می‌رفت ظاهر نشدیم؛ تکواندویی که همواره امید به طلا‌آوری آن در مسابقات المپیک و آسیایی داشته ایم بدون مدال طلا و با 3 نقره و 5 برنز ‌هانگژو را ترک کرد.

روزهای بد وزنه‌برداری ایران

وزنه‌برداران کشورمان در بخش مردان و زنان در ‌هانگژو روی تخته رفتند اما جز یک مدال نقره که توسط علی داوودی فوق سنگین وزن ایران کسب شد دیگران نه تنها موفقیتی نداشتند بلکه به رکورهای قبلی خود نیز نزدیک نشدند. عملکرد وزنه‌برداران در‌ هانگژو نشان داد که حال این رشته هم خوب نیست. البته این مهم که در رشته‌ای رکوردی چون وزنه‌برداری برای آواربرداری گذشته نیاز به زمان است را نادیده نمی‌گیریم اما انتظار از کادر جدید مدیریتی این رشته که جملگی از قهرمانان اسبق و آشنا به چم و خم این رشته هستند انتظار می‌رفت که نشانه‌هایی از تغییر و پیشرفت را نشان دهند که این‌گونه نشد. علی داوودی و آیت شریفی در شب پایانی این مسابقات و در رقابت با گور میناسیان غول ارمنستانی حرفی برای گفتن نداشتند اما داوودی به سبب عملکرد بهترش نسبت به رستم جانگابایف از ازبکستان که با رکورد مجموع ۴۲۳ کیلوگرم به مدال برنز دست یافت، نقره‌ای شد و نکته جالب این رقابت، سرمربیگری سعیدعلی حسینی سرمربی سابق تیم کشورمان در قامت نفر اول کادر فنی ازبک‌ها بود.

فوتبال؛ همان که منتظرش بودیم

تیم فوتبال امید کشورمان در ‌هانگژو با کلی حاشیه و حرف و حدیث و بی‌نظمی حذف شد تا مشخص شود آن تیم نه از ساختار فنی مناسبی برخوردار بود و نه مدیریت درستی را بالای سر خود می‌دید. حضور فردی به نام فرقانی در نقش سرپرست تیم و چند نفر دیگر اطراف آن محل بحث بود. تیم امیدی که در‌ هانگژو دیدیم تنها برای حذف شدن آمده بود تا برگ زرینی دیگر(!) برای فدراسیون فوتبال ورق بخورد.

شگفتی‌سازانی که امیدوارمان کردند

در‌ هانگژو چند رشته ورزشی سورپرایزمان کردند. همان شگفتی‌سازان واقعی که نشان دادند می‌توان در اوج بی‌توجهی‌ها و مشکلات و به رغم همه تنگناها می‌توان توان و شایستگی یک جوان ایرانی را به رخ قاره کهن کشید. تنیس روی میز ایران با دو مدال برنز به کار خود پایان داد اما غلبه بر ژاپن همیشه مدعی برای ما کمتر از مدال طلا نبود. تیم دو نفره برادران عالمیان با برتری مقابل تیم قدرتمند ژاپن ضمن صعود به نیمه نهایی بازی‌های آسیایی، اولین مدال دوبل تاریخ را برای ایران مسجل کرد.

شگفتی دیگر در شطرنجی رقم خود که دو مدعی شماره 2 و 4 دنیا یعنی چین و هند را پشت سر گذاشت و به مدال طلا رسید. شطرنجی که فدراسیون آن هنوز رئیس ‌ندارد و با سرپرست اداره می‌شود! یک مدال در ژیمناستیک برای ما غیرمنتظره بود. رشته‌ای که آن هم ماههاست در بلاتکلیفی و جنگ و جدل به‌سر می‌برد و فدراسیون آن رئیس ‌ندارد. در این رشته تیم ملی ژیمناستیک کشورمان برای نخستین مرتبه در بازی‌های آسیایی‌ هانگژو چین توانست به حسرت ۸۰ ساله این رشته ورزشی پایان دهد و با کسب یک مدال نقره توسط مهدی الفتی در پرش خرک طلسم‌شکنی کند.

وقتی در پایان این رقابت، بیرون سالن محل برگزاری مسابقات دقایقی با محمدرضا خیرخواه سرمربی تیم ملی گفت‌و‌گو کردم اشک‌های او همه چیز را تحت تاثیر قرار داد. در لابلای حرف‌هایش بارها اعلام کرد که این مدال از دل همه بی‌توجهی‌ها به دست آمده است. گلایه‌های او از بی‌توجهی به ژیمناستیک دردآور بود.

در سنگ‌نوردی جوان قدرتمند ایرانی خوش درخشید. رضا علیپور دارنده مدال طلای بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا پس از عبور از سد وردیک لئوناردو، رکورددار ‌اندونزیایی ماده سرعت جهان در فینال با نماینده چین روبه‌رو شد که در این رقابت نیز نماینده ایران با اقتدار ششمین مدال طلای کاروان ورزشی ایران را به گردن آویخت. علیپور در فینال مسابقات سنگ‌نوردی بازی‌های آسیایی با رکورد ۵.۳۰۲ ثانیه توانست زمان بهتری را در رقابت با جین بائو لونگ از چین به ثبت برساند و مدال طلا را از آن خود کند.

در اسکیت که برای حضور آنها در بازی‌ها ابهاماتی وجود داشت یک مدال نقره سهم‌مان شد که با آنکه ارزش این مدال را از نظر پنهان نمی‌کنیم اما چنین موفقیتی هرگز نمی‌تواند مشکلات فدراسیون اسکیت و شکل و شیوه اداره آن را پوشش دهد. اعزام سوارکاران و شناگران و شیرجه روهای ایرانی به ‌هانگژو هم کم‌ ابهام در پس خود نداشت و فاصله عجیب آنها با مدعیان این پرسش را پیش رویمان قرار داد که کدام اتاق فکری به چنین اعزام‌هایی رای داده است؛ بخصوص وقتی یادمان می‌آمد که شعار مسئولان قبل از آغاز بازی‌ها اعزام کاروان کیفی بوده است.

قایقرانی ایران در ‌هانگژو با 2 نقره و 3 برنز به کار خود پایان داد. در مسابقات رویینگ دونفره سنگین‌وزن زنان بازی‌های آسیایی ‌هانگژو، تیم ایران با ترکیب مهسا جاور و زینب نوروزی موفق به کسب مدال نقره این رقابت‌ها شد که مدالی باارزش بود. در کانو و کایاک 3 مدال برنز گرفتیم.

کاراته با طلای سجاد گنج‌زاده و 2 مدال برنز دختران کارش را تمام کرد. کاراته‌ای که می‌توانست بهتر عمل کند اما غفلت‌های لحظه‌ای مدعیان تیم ما و ضعف‌هایی که در بخش‌هایی از کار فنی تیم دیده می‌شد سبب شد تا درخشان‌تر ظاهر نشویم. با این حال به کاراته ایران در ‌هانگژو نمی‌توان نمره مردودی داد.

تفاوت فاحش والیبال و بسکتبال

در دو رشته توپی همه چیز طبق انتظار اتفاق افتاد. گرچه والیبال ایران بعد از ‌هانگژو به ورطه حاشیه افتاد و سرمربی ایرانی‌اش استعفا کرد اما در ‌هانگژو درخشید و از تیمی که در جهان در زمره نامداران قرار دارد انتظاری جز قهرمانی در سطح آسیا نبود.

درباره بسکتبال بارها نوشته و هشدار داده‌ایم و در چین باز هم ثابت شد که ناف این رشته را با مدل پربحث و پرابهام مدیریت حاکم بر آن، به شکست و ناکامی گره زده‌اند. بسکتبال ایران در استمرار ناکامی‌های سریالی خود این‌بار در ‌هانگژو شکست خورد و باز هم از عذرخواهی و برکناری و... خبری نشد و عجیب‌تر آنکه تلاش مذبوحانه‌ای از سوی برخی جریانات رسانه‌ای برای پوشش دادن تازه‌ترین ناکامی آسمان‌خراشان ایرانی صورت گرفت.

کبدی می‌توانست طلایی شود

کبدی ایران در بازی‌های آسیایی‌ هانگژو تیمی مدعی را داشت. تیمی که در فینال برابر هند و در آن شرایط جنجالی شکست خورد و دستش به طلا نرسید. کبدی ایران سالهاست که در آسیا حرف‌های زیادی برای گفتن دارد این‌بار به شکلی میلیمتری و در اوج حاشیه و جنجال بازی فینا برابر هندی‌ها تن به شکست داد و به نقره رضایت داد.

در دوومیدانی فهمیدیم که مشکلات زیادی داریم. مدعیانی که در این سالها همواره روی ویترین قرار داشته و امکانات ویژه را طلب کرده بودند توفیقی نداشتند اما در روز پایانی این رقابت‌ها دو مدال ارزشمند نصیب‌مان شد تا این 2 مدال غم شکست‌های دیگر دوومیدانی‌کاران را کاهش دهد. رقابت‌های پرتاب دیسک بازی‌های آسیایی‌ هانگژو برگزار شد و احسان حدادی و حسین رسولی به عنوان نماینده‌های ایران در این رقابت شرکت کردند. حسین رسولی با ثبت پرتاب دیسک به طول 62.04 به مدال طلا دست یافت تا یک شاهکار را خلق کند. احسان حدادی دیگر پرتابگر کشورمان با ثبت پرتاب 61.82 در جایگاه دوم ایستاد و به مدال نقره رسید.حدادی در پایان این رقابت از دنیای قهرمانی خداحافظی کرد.

بار کاروان بر روی دوش کشتی

نگاهی به رشته‌های شرکت‌کننده در ‌هانگژو 2022 نشان داد بیشترین طلاهای کسب شده در کشتی (۵ مدال) و بعد در ووشو و کوراش مجموعا (۳مدال)(کوراش زیرمجموعه فدراسیون ووشو است). در وزن ۷۴ کیلوگرم کشتی آزاد یونس امامی در فینال از سد کایرین کینوشیتا از ژاپن گذشت و قهرمان شد.

در وزن ۸۶ کیلوگرم حسن یزدانی در دیدار نهایی دیپاک پونیا از هند را ۱۰ بر صفر شکست داد و مدال طلا را بر گردن آویخت. در وزن ۹۷ کیلوگرم مجتبی گلیج در فینال با نتیجه ۶ بر یک مغلوب احمد تاج‌الدینوف کشتی‌گیر روسی‌الاصل و قهرمان جهان از بحرین شد و به مدال نقره بسنده کرد.

در وزن ۱۲۵ کیلوگرم که ۱۵ کشتی‌گیر حضور داشتند، امیرحسین زارع در دیدار پایانی با نتیجه ۷ بر صفر از سد لخاگواگرل مونختور از مغولستان گذشت و قهرمان شد. آزادکاران کشورمان در ۲ وزن اول موفق به کسب مدال نقره شده بودند.

در کشتی فرنگی نیز نمایندگان کشورمان موفق به کسب ۲ مدال طلا، ۲ مدال نقره و ۱ مدال برنز شدند. محمدهادی ساروی در وزن ۹۷ کیلوگرم و امین میرزازاده در وزن ۱۳۰ کیلوگرم به مدال طلا، امین کاویانی‌نژاد در وزن ۷۷ کیلوگرم و ناصر علیزاده در وزن ۱۳۰ کیلوگرم به مدال نقره و دانیال سهرابی در وزن ۶۷ کیلوگرم به مدال برنز دست یافتند. در برخی رشته‌ها مانند تیراندازی با کمان و جودو مدالی کسب نشد. برخی دیگر از رشته‌ها بر خلاف نظرات پیش از مسابقات عملکرد ضعیفی داشتند. رشته‌هایی چون وزنه‌برداری، تکواندو، تیراندازی، فوتبال، بسکتبال، هندبال‌، قایقرانی و... 

پیش به سوی پاریس

حالا کمتر از یک سال به بازی‌های المپیک پاریس مانده است.‌ هانگژو عیار ورزش ما را نشان داد و باید دید در حجم از مشکلات رشته‌های ورزشی کشورمان در این مدت زمان باقی مانده تا المپیک چگونه خود را برای آن مسابقات که به مراتب دشوارتر از بازی‌های آسیایی خواهد بود آماده می‌کنند.