سرویس اقتصادی-

جمع‌آوری و تبدیل گاز همراه نفت یا فلر در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته و متعهد شده پرونده بیشتر پروژه‌های جمع‌آوری فلر را تا پایان عمر خود ببندد.

به گزارش کیهان، سالانه بالغ بر ۱۵۰ میلیارد مترمکعب گاز در مشعل‌های میدان‌های نفتی در جهان به مواد آلاینده تبدیل می‌شود که بر اساس آمارهای بانک جهانی این رقم معادل یک‌سوم مصرف گاز کل اروپاست.

فلر یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی استفاده شده در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌هاست که وظیفه آن سوزاندن گاز‌های اضافی موجود در فرآیند است. از این رو در سال‌های اخیر تلاش بر این بوده تا از حجم این گاز‌های اضافی کاسته شود که البته این به معنی حذف تجهیز فلر نیست، زیرا وجود این تجهیز به دلیل مسائل ایمنی، برای هر فرآیندی ضروری است.

یکی از سرچشمه‌های مهم تولید گازهای گلخانه‌ای در ایران، سوزاندن گازهای همراه نفت است که زیان‌های اقتصادی و مشکلات محیط ‌زیستی مختلفی به همراه دارد. 

سوزاندن بیش از ‌150‌ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی تصفیه ‌نشده در صنایع نفت، باعث ورود حجم عظیمی از آلاینده‌های مضر به جو زمین می‌شود. حال آنکه با فرآوری شدن و استفاده مطلوب می‌تواند تبدیل به خوراک پتروشیمی‌ها شود.

طبق آمار، میزان هدررفت گاز مشعل کشور در سال گذشته، معادل دو یا سه کشور اروپایی برآورد شد که آمار وحشتناکی است. هم‌اکنون گزارش‌ها نشان می‌دهد که عدم النفع سالانه کشور از هدررفت یا سوزاندن گازهای مشعل به پنج میلیارد دلار در سال می‌رسد. سوزاندن گازهای همراه نفت در صنعت نفت ایران یکی از مهم‌ترین انتقادها از صنعت نفت در سال‌های گذشته بوده است. 

داده‌های بانک جهانی حاکی از آن است که ایران با سوزاندن 17 میلیارد و 400 میلیون متر مکعب گاز مشعل، سومین کشور هدردهنده گاز فلر در دنیا در سال 2021 بوده است. در این سال روسیه با 25 میلیارد متر مکعب بزرگ‌ترین هدردهنده گاز به شمار رفته و بعد از آن نیز عراق با 17 میلیارد و 600 میلیون متر مکعب قرار داشته است.

ایران سال‌هاست که در حال برداشت از منابع نفتی است و میزان گازهای مشعل یا همان فلر، به طرز عجیبی بالاست اما دولت‌ها تاکنون توجه چندانی به این پدیده نداشته‌اند آن هم به این دلیل که ایران دارای ذخایر گازی بزرگی است و هرگز جمع‌آوری مشعل در دستور کار دولت‌ها قرار نگرفته است.

 از سوی دیگر، محیط زیست اکنون در مقایسه با سالیان گذشته واکنش بیشتری از خود نشان داده است و لزوم توجه به جمع‌آوری گازهای مشعل باید در رأس امور قرار گیرد. کاری که کشورهای نفت‌خیز از سالیان پیش آغاز کرده‌اند و کمترین میزان هدررفت فلرینگ را به خود اختصاص داده‌اند. 

ایران با وجود منابع سرشار گاز، هم‌اکنون با مشکل ناترازی گاز رو‌به‌روست و زمستان گذشته را به سختی و با تدابیر و تلاش‌های صورت گرفته‌ مسئولان سپری کرد. همین ناترازی گاز البته چشم مسئولان را بیش از پیش باز کرد تا به گازهای مشعل با رویکردی دیگر نگاه کنند.

 استفاده از فلر؛ معادل یک فاز پارس جنوبی

یکی از وعده‌های دولت سیزدهم در صنعت نفت، جمع‌آوری گازهای مشعل تا پایان دولت بود که شاید همین ناترازی گاز هم بر اهمیت آن تأکید کرد و خوشبختانه دولت سیزدهم، طرح‌ها و پروژه‌های مختلف تعریف شده در این خصوص را به اجرا درآورده است و وزیر نفت نیز بر این مهم صحه گذاشت که گازهای مشعل تا پایان دولت سیزدهم جمع‌آوری خواهند شد. 

تازه‌ترین پروژه‌ای که در دولت رئیسی، درخصوص جمع‌آوری گازهای مشعل اجرائی شده، جمع‌آوری گازهای ۲۱ مشعل در میادین شرق کارون است که به پالایشگاه بیدبلند خلیج‌فارس ارسال می‌شوند.

 با جمع‌آوری این مقدار گاز همراه، معادل نزدیک به تولید گاز یک فاز در پارس جنوبی به مقدار ۲۰ میلیون مترمکعب به حجم گاز کشور اضافه خواهد شد که هم به شبکه‌ سراسری گاز و هم به تأمین خوراک پتروشیمی‌ها کمک می‌کند.

کل سرمایه‌گذاری لازم برای جمع‌آوری این گازها کمتر از پنج میلیارد دلار برآورد می‌شود که معادل ارزش یک سال سوزانده شدن آنها است! این در حالی است که می‌توان از محل فروش این گازها به صورت خام هم، سرمایه‌ لازم برای جمع‌آوری را فراهم کرد.

دولت با در دستور کار قرار دادن طرح‌ها و پرو‌ژه‌های نیمه‌کاره‌ جمع‌آوری گازهای مشعل، عزم جدی خود در این زمینه را نشان داده است. طبق گفته‌ رئیس‌جمهور و وزیر نفت، گازهای مشعل تا پایان دولت جمع‌آوری می‌شوند که یکی از مهم‌ترین دستاوردهای حوزه انرژی دولت رئیسی خواهد بود.