بررسی مزایای عضویت ایران در بریکس
شکست پروژه منزوی ساختن ایران
نوید شفیعی
گروه بریکس یک گروه بین‌المللی به رهبری قدرت‌های اقتصادی نوظهور است. بریکس(BRICS) مخفف نام پنج کشور عضو این گروه است که شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی می‌شود. این گروه اجلاس‌های رسمی خود را از سال 2009 تشکیل داده است. در اولین اجلاس این گروه موضوع پیش‌بینی و روش‌های بهبود وضعیت اقتصادی و اصلاح نظام مالی جهان تمرکز گردید. علاوه‌بر آن برقراری روابط پولی- تجاری بین کشورهای عضو این گروه به جهت تقویت روابط مالی- تجاری مطرح گردید.
این گروه تقریبا نیمی از جمعیت دنیا را شامل می‌شود. همچنین دارا بودن 30 درصد از ظرفیت اقتصادی دنیا پتانسیل بالایی را برای تاثیرگذاری بر اقتصاد جهانی به وجود می‌آورد. این ائتلاف فراقاره‌ای که بدون مشارکت اروپا و آمریکا تشکیل شده است این ظرفیت را دارد که نظم فعلی غرب را به چالش بکشد. از طرفی کشورهای بریکس همگی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهانی هستند و تاثیرگذاری بسیاری را در روابط بین‌الملل ایفا می‌کنند. به همین دلیل یکی از مخالفان اصلی این ائتلاف فراقاره‌ای آمریکا است.
گروه جی7 (G7)
جی۷، نشست وزیران اقتصاد هفت کشور صنعتی است. این نشست در سال ۱۹۷۵ باحضور شش کشور: آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا تشکیل شد. بعدها کانادا نیز به این گروه پیوست.
در ابتدا گروه اولیه سران جی۷ فقط ۶ عضو داشت که برای اولین بار در سال ۱۹۷۵ و برای تبادل راهکار‌ها و ایده‌های ممکن برای خروج از بحران اقتصاد جهانی آن سال‌ها دور هم جمع شدند. کانادا در سال‌های بعد به نشست‌های این گروه اضافه شد. وزرا و کارمندان کشورهای جی۷ برای بحث و گفت‌وگو در مورد مسائل مشترک و متقابل در اجلاس شرکت کرده و به ملاقات یکدیگر می‌روند.
نکته حائز اهمیت رقابت بین این دو گروه است. بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده توسط IMF تولید ناخالص داخلی گروه ائتلاف فراقاره‌ای بریکس از گروه جی7 بالاتر رفته است. طبق آماری دیگر از صندوق بین‌المللی پول(IMF) پیش‌بینی شده تولید ناخالص داخلی اعضای بریکس از 16/5 درصد در سال 1992 به 32/1 درصد در سال 2024 خواهد رسید.
درخواست 40 کشور برای عضویت در بریکس
چهل کشور برای عضویت در بریکس درخواست دادند. ایران، آرژانتین، عربستان، بنگلادش و امارات از کشورهای قابل توجهی هستند که برای عضویت درخواست داده‌اند. در میان چهل کشور ایران، عربستان، امارات، مصر، اتیوپی و آرژانتین از کشورهایی هستند که از ابتدای سال میلادی جدید عضو این ائتلاف خواهند شد. عضویت ایران در گروه بریکس ضربه‌ای بر پروژه شوم غرب و آمریکا است که قصد منزوی ساختن ایران را داشتند. کشورهای عضو این ائتلاف سیستمی را طراحی کردند تا تراکنش‌های بین اعضا بدون نیاز به تبدیل به دلار انجام شود.
اعضای بریکس از ایران استقبال کردند
«شی جین‌پینگ»، رئیس‌جمهور چین، در حاشیه پانزدهمین اجلاس سران بریکس گفت: این کشور آماده تقویت همکاری با ایران در قالب بریکس و سایر بستر‌های چندجانبه است. همچنین ایگور لویتین، دستیار رئیس‌جمهوری روسیه، با استقبال از تصمیم سران گروه بریکس در زمینه گسترش این سازمان و پذیرش اعضای جدید گفته است که گسترش بریکس، نقطه عطف جدیدی برای همکاری بین دولت‌ها بر مبنای اصول چندقطبی و عدالت خواهد بود. وی اعتقاد دارد که عضویت ایران در بریکس به کار این سازمان تحرک خواهد بخشید و باعث تقویت هر چه بیشتر تعامل در اجرای کریدور بین‌المللی حمل‌ونقل «شمال- جنوب» خواهد شد.
از سمتی دیگر «نارندرا مودی»، نخست‌وزیر هند، در توئیتی با اشاره به دیدارش با رئیس‌جمهور کشورمان در حاشیه اجلاس بریکس نوشت: «دیداری بسیار عالی با رئیس‌جمهور ایران داشتم. از اینکه ایران به بریکس خواهد پیوست خوشحالم. راه‌های تعمیق همکاری‌های تجاری و فرهنگی بین هند و ایران را مورد بحث و بررسی قرار دادیم.»
فواید و مزایای بریکس برای ایران
عضویت ایران در بریکس نشان از شکست پروژه منزوی ساختن ایران و تحت فشار قرار دادن آن با تحریم‌ها است. آمریکا با خروج از برجام و اعمال حداکثری تحریم‌ها سعی بر از پا درآوردن و منزوی ساختن ایران را داشت.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم شاهد ارتباطات گسترده ایران با کشورهای مختلف دنیا و روابط تجاری با آنها در زمینه‌های مختلف هستیم. این موضوع تا جایی پیش‌رفت که اخیرا شاهد آزاد کردن پول‌های بلوکه شده ایران توسط آمریکا در کره جنوبی بودیم. البته به زعم برخی از افراد داخل کشور که خود را دلسوز کشور می‌‌دانند همچنان باید به برقراری رابطه با آمریکا و بازگشت برجام فکر کنیم. آن هم باید درحالی باشد که ایران به استقبال آمریکا برود!
حضور ایران در این ائتلاف شرایط ویژه‌ای را برای ایران به وجود خواهد آورد. ایران با عضویت خود در این گروه به 29 درصد از اقتصاد جهان دسترسی پیدا خواهد کرد. همان‌طور که پیشتر گفته شد، بریکس شرایطی را برای دلارزدایی برای اعضای این گروه به وجود آورده است که تراکنش‌ها بدون دلار انجام شود. همین مسئله باعث کم اثر شدن تحریم‌ها می‌شود و ایران بدون نیاز به دلار می‌تواند مبادلات خود را انجام دهد. مصرف زیاد انرژی در جهان و حضور کششورهای مصرف‌کننده نفت در گروه بریکس این مزیت را برای ایران ایجاد می‌کند تا راحت‌تر فروش نفت خود را انجام دهد. ایران نیز از آنجایی که از صادرکنندگان قدیمی انرژی به خصوص نفت به برخی از کشورهای عضو این گروه است می‌باشد، لذا بهره زیادی از این مسئله خواهد برد.
در مجموع این دستاورد جدید دولت سیزدهم پس از پیمان شانگهای و دیگر توافقات با کشورهای دیگر نشان از دیپلماسی قوی و راهبردی این دولت دارد که آمریکا را بیش از پیش نگران خواهد کرد و شکست آمریکا در منزوی ساختن ایران در آینده می‌تواند سبب شود تا این کشور برای مذاکره و رایزنی با ایران جلو بیاید و شکست خود را قبول کند.