کهکشان هنر و حماسه در آسمان اربعین
آرش فهیم
این روزها و شبها، در آستانه اربعین حسینی(ع) مسیر نجف تا کربلا دیگر یک راه زمینی نیست، بلکه راهی آسمانی است؛ کهکشانِ راه شور و شعور؛ از یک خورشید، به خورشیدی دیگر؛ آنجا صحنهای است که نیایش بر نمایش برتری دارد و همه حاضران، حتی تماشاگران، خود ستارهای بر تارک این صحنه هستند که یک کهکشان زیبا را میسازند. کهکشانی است که البته سپهر رسانهای جهان، سعی در نادیده گرفتن آن دارد. چون برخلاف ماراتنها و مسابقات ورزشی، در پیادهروی اربعین، همه افراد و گروهها، برای قهرمانی یکدیگر تلاش میکنند؛ یک فرد و یک تیم به مقام اول نمیرسد، بلکه یک جبهه و یک تمدن است که بر سکوی نخست میایستد و مدال افتخار جامعه بشری میشود. در این راهپیمایی، برخلاف سایر ماراتنها و تورنمنتهای ورزشی، این نقشها و نقشههای مادیگرایانه نیست که رهروان را به حرکت به سمت هدف برمیانگیزد، بلکه جوشش شور و شعور معنوی و انقلابی است و نتیجه، راه به رهایی میگشاید.
راهپیمایی اربعین، دارای پیامهای بزرگ و ظریفی است که در صورت بازنمایی، دل هر انسان آزاد و آزادهای را میرباید و مجذوب خودش میسازد. فقط کافی است، درهمآمیزی دو ملت ایران و عراق و همچنین مسلمانانی از سایر ملل را در این تجمع در نظر بگیریم. سالها قدرتهای جهانی برای مقاصد خود در پی ایجاد اختلاف و تفرقه بین این دو ملت و سایر مسلمانان بودهاند. امروز هم دستان اختاپوسهای حاکم بر جهان، این هدف را در عرصه رسانه و شبکههای اجتماعی پیگیری میکنند. اما اتفاقات زیبایی که این روزها در مسیر نجف تا کربلا رخ میدهد و تجلی مهر و آشتی در امت اسلامی است، تصاویر ساختگی را برهم میریزد. تصور کنید؛ همانهایی که معمولا تصاویر قمهزنی و پر از خشونت را به عنوان نماد فرهنگ عاشورایی به دروغ معرفی میکنند، اما چشم بر این همه زیبایی و عظمت در پیادهروی نجف تا کربلا میبندند.
در چنین شرایطی است که مسئولیت و رسالت هنرمندان و رسانههای مستقل و متعهد سنگینتر میشود.
اما متأسفانه هنوز حتی یک فیلم سینمایی یا یک رمان بزرگ درباره این موضوع خلق نشده است. این درحالی است که هر بار پای خاطرات راهپیمایان این مسیر مینشینیم، با حجم زیادی از حوادث دراماتیک مواجه میشویم. به طوری که این سفر را میتوان محل ظهور موقعیتهای نمایشی برتر دانست. عشق، حماسه، غیرت، از خودگذشتگی،اندوه، شعف، نیاز، مبارزه، سلوک، حرکت جمعی و... همه عناصری هستند که در این موقعیت ممتاز، قابل کشف هستند و منبعی الهامبخش برای درامپردازها محسوب میشوند.
یکی دیگر از شاخصههای مهم در آثار نمایشی و هنری، نمایش سبک زندگی است. این موضوع مهم در فیلمهای سینمایی و انیمیشن، بیشتر به چشم میآید و اساس داستان و محتوا در خیلی از این آثار، بازنمایی نوعی خاص از روش زیستن است. بدون تردید، یکی از میدانهای بزرگ ظهور و بروز آنچه سبک زندگی اسلامی و ایرانی مینامیم در پیادهروی اربعین اتفاق میافتد. ما در این عرصه، شاهد یک جامعه خالص و زیستن به شیوهای ناب و برتر هستیم. به طوری که تمرکز یک فیلمنامهنویس یا فیلمساز یا کارگردان تئاتر روی گوشهای از این رود مواج، تبدیل به اثری کامل و دیدنی درباره انسان و انسانیت متعالی میشود. پیادهروی اربعین، تنها جایی در جهان است که همه مرزها و رنگها، رنگ میبازند و همه برای نیکی و زیبایی مسابقه میدهند.