تحلیل رسانه‌های فرانسوی از تحولات نیجر و گابن
انقلاب بزرگ در آفریقا؛ فرانسه دیگر جایی در قاره سیاه ندارد
سرویس خارجی-
رسانه‌های فرانسوی به کودتاهای پی‌درپی اخیر در کشورهای آفریقاییِ همپیمان با پاریس پرداختند و نوشتند که انقلاب بزرگ آغاز شده است و پاریس دیگر جایی در آفریقا ندارد.
اگر قرن‌ها انگلیسی‌ها به مستعمرات‌شان افتخار می‌کردند (البته اگر اشغال خاک کشوری دیگر و به استثمار کشیدن مردم آن فخری داشته باشد!) فرانسوی‌ها نیز به مستعمرات‌شان در آفریقا مفتخر بودند! مستعمراتی که حتی پس از استقلالِ نیم‌بند همچنان زیر نفوذ فرانسه بودند. اما گویا این سنگرهای استعماری یک‌به‌یک در حال هزیمت شدنند. با کودتا در نیجر و درپی آن کودتا در گابن، به نظر می‌رسد فرانسه دیگر جایی در این دو کشور نداشته باشد؛ پیش از آن نیز جایگاه فرانسه در مالی متزلزل شده بود. جالب توجه است که بسیاری از مردم دو کشور کودتازده از کودتا حمایت می‌کنند و تجمعاتی علیه دولت‌های قبلی به پا می‌کنند از این‌رو این کودتاها شکل انقلاب به خود گرفته است.
مجله فرانسوی فیگارو نوشت، دیپلماسی فرانسه به‌دلیل همه‌گیری کودتاها در آفریقا تعادل خود را از دست داده و روزنامه لاکروا نیز نوشت، پایه تاریخی فرانسه در آفریقا به لرزه درآمده است. همین‌طور مجله لوپوئن یادآور شد، فرانسه متوجه جهانی شدن آفریقا از طریق کودتاها نشده است. مجله فرانسوی فیگارو تحولات اخیر قاره آفریقا و کودتاها در این قاره را به شکنجه در وان حمام برای دیپلمات‌های فرانسوی تشبیه کرد و با اشاره به اینکه از سال ۲۰۲۰ تاکنون هشت کودتا در مرکز و غرب آفریقا رقم خورده، نوشت، دیپلمات‌های فرانسه جرأت ندارند سرهای‌شان را از آب بیرون بیاورند چراکه هر بار کودتای جدیدی با شدت بیشتر اتفاق می‌افتد. مجله فیگارو با اشاره به اینکه کودتاهای آفریقا هر بار کاهش نفوذ غرب در جهان را یادآور می‌شوند، نوشت، با توجه به افزایش احساسات خصمانه علیه پاریس در سراسر قاره آفریقا، تحولات گابن ضربه دیگری به نفوذ فرانسه در این قاره وارد کرد و قطعا فرانسه در توجیه استانداردهای دوگانه خود در برخورد با سران مختلف کودتاها در نیجر و گابن دچار مشکل خواهد شد.
مجله لاکروا نیز با این تیتر که «پایه تاریخی فرانسه در آفریقا به لرزه درآمد»، نوشت، کودتا در هر کشور آفریقایی وضعیت متفاوتی دارد، در گابن کودتا یک روز پس از انتخاباتی رخ داد که نتیجه آن به نفع علی بونگو، رئیس‌جمهوری که دوره مسئولیتش به پایان رسیده، تمام شد؛ در واقع ارتش به این ماجرا واکنش نشان داد و خشم خود را ابراز کرد. «آنتوان گلاسر»، نویسنده فرانسوی در مصاحبه‌ای با مجله لوپوئن گفت، آفریقا وارد فرآیندی بی‌بازگشت شد که به موجب آن فرانسه از این قاره بیرون خواهد شد چراکه باید سال‌ها قبل از مستعمره‌های سابق آن در غرب و مرکز آفریقا خارج می‌شد اما تصمیم گرفت در آفریقا به نقش پلیس ادامه داده و پایگاه‌های نظامی را در این قاره حفظ کند، همزمان دیگر ابرقدرت‌ها دست به فعالیت‌های تجاری زدند و نتیجه اینکه سربازان فرانسوی امروز در حالی از آفریقا بیرون شدند که سهم شرکت‌های فرانسوی از بازار آفریقا بسیار کمتر از سهمیه دیگر کشورها است. گلاسر در ادامه نیز گفت، فرانسه اکنون شاهد جهانی شدن آفریقا است، «امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهور این کشور نیز به‌شدت عصبانی است و در این خصوص تنها گفت، فرانسة آفریقا تمام شد، او به خوبی می‌داند خطری که در حال حاضر کشورش با آن روبه‌رو است، این است که دیگر در هیچ‌جا جایی ندارد.
نفوذ روسیه و چین در آفریقا
«آرمین-پائولوس هامپل» کارشناس ژئوپلیتیک آلمانی می‌گوید: «پس از کودتا در گابن، این مسئله مطرح می‌شود که آیا سایر قدرت‌ها در غرب آفریقا که پیش‌تر مستعمره‌های فرانسه و بریتانیا بودند، دستخوش تغییراتی خواهند شد یا خیر. کشورهایی نظیر نیجریه، ساحل‌عاج، کامرون و سنگال با جمعیت بالای خود، شرایط پایدارتری نسبت به کشورهای ساحل یا گابن دارند، بنابراین در معرض خطر کمتری نسبت به کودتا هستند.» این کارشناس آلمانی ضمن اشاره به نفوذ فزاینده چین و روسیه در این مناطق تصریح کرد: «اما یک‌چیز مشخص است و آن نفوذ رو به رشد چین و روسیه در این مناطق است. فرصت‌های جدید ناگهان ظاهر شده‌اند و این کشورها آنها را در آغوش گرفته‌اند.» او در ادامه خاطرنشان کرد: «هرگونه اقدام نظامی به‌عنوان یک جنگ استعماری تلقی خواهد شد. روسیه و چین مثل کشورهای غربی نیستند و آنها اساسا با استعمارگری مخالفند و هرگز تحریم‌های سیاسی یک‌جانبه علیه کشوری وضع نکرده‌اند. همچنین آفریقایی‌ها اکنون متوجه می‌شوند که آنها گزینه‌های جدیدی در روابط خارجه و اقتصادی دارند.»
مذاکره بورکینافاسو با روسیه
در این اوضاع که از میزان نفوذ غرب در قاره سیا کاسته می‌شود، خبر می‌رسد که مذاکراتی بین «ابراهیم ترائوره»، رئیس‌جمهور موقت این کشور و هیئتی به سرپرستی معاون وزیر دفاع روسیه برای بررسی همکاری‌های نظامی احتمالی بین دو کشور انجام گرفته است. دفتر ریاست‌جمهوری در بورکینافاسو در بیانیه‌ای اعلام کرد که پنج‌شنبه در جریان نشستی که در مورد همکاری نظامی احتمالی بحث و تبادل‌نظر شد، یک هیئت روسی با ابراهیم ترائوره، رئیس‌جمهور موقت این کشور گفت‌وگو کرد.
بورل: اتحادیه اروپا باید تجدیدنظر کند
«جوزپ بورل» رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از نشست غیررسمی وزرای امور خارجه کشورهای عضو در اسپانیا گفت: «ما باید راهی را برای بررسی سیاست خود در منطقه ساحل درپی تحولات اخیر در منطقه و همچنین در گابن بیابیم.» وی ادامه داد: «اتحادیه اروپا در حال بررسی اوضاع در نیجر و گابن است. مایلم اعلام کنم که تفاوت بین این دو کشور وجود دارد. در نیجر، محمد بازوم رئیس‌جمهوری برکنارشده تنها رئیس‌جمهوری بود که به‌صورت دموکراتیک در تمامی منطقه ساحل انتخاب شده بود در حالی که در گابن ما درباره ماهیت دولت دموکراتیک شک داریم.» بورل گفت، اتحادیه اروپا باید درباره سیاست‌هایش در منطقه ساحل و همچنین خلیج گینه درپی دو کودتای نظامی در نیجر و گابن تجدیدنظر کند.
ادعای پوچ فرانسه
حالا که فرانسه جایگاه خود را در کشورهای محل نفوذش در گذشته از دست داده تا جایی که مقامات نیجر مصونیت دیپلماتیک سفیر فرانسه و کارمندانش را لغو کردند، رئیس ستاد مشترک ارتش فرانسه بر آمادگی خود برای مقابله با هرگونه تشدید تنش در نیجر که نفوذ فرانسوی‌ها در این کشور آفریقایی را تضعیف کند، تأکید کرد! پیش‌تر «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه مدعی شده بود که کشورش به «سیاست قاطعانه» خود در عدم به رسمیت شناختن دولت انتقالی در نیجر و نیز به حمایت از «محمد بازوم» رئیس‌جمهور برکنارشده و محبوس ادامه می‌دهد.
۴۸ کشته در اعتراضات علیه نیروهای سازمان ملل در کنگو
خبر دیگر از قاره آفریقا آنکه در جریان اعتراضات علیه سازمان ملل بین پلیس و معترضان در جمهوری دموکراتیک کنگو، دست‌کم ۴۸ تن کشته شدند. آن‌طور که ایسنا نوشته است، نیروهای امنیتی برای متفرق کردن معترضان علیه سازمان ملل در جمهوری دموکراتیک کنگو که توسط گروهی در شهر گوما در شرق این کشور برگزار شده بود، حضور یافتند که با معترضان درگیر شدند و در جریان آن، ۴۸ تن از معترضان کشته شدند.