سرویس اقتصادی-

به گزارش کیهان، خدمات دولت سیزدهم در یک یا چند گزارش نمی‌گنجد اما صرفا برای یادآوری اینکه از کجا به کجا رسیدیم به چند نمونه‌ اشاره‌ای گذرا می‌کنیم. دولت سیزدهم در شرایطی بر سر کار آمد که قطعی گسترده برق، صف‌های مرغ و روغن و افزایش سرسام‌آور قیمت مسکن مردم را دچار احساس عقبگرد به دهه 60 کرده بود اما اکنون پس از دو سال اثری از خاموشی برنامه‌ریزی شده خانگی نیست صف‌ها جمع شده، تحویل واحدهای نهضت ملی مسکن آغاز و تولید در همه بخش‌ها رونق گرفته است.
از سریال خاموشی‌ها تا تامین برق صنایع
علی‌اکبر محرابیان؛ وزیر نیرو گفت: در سال 1400 ما 15 هزار مگاوات ناترازی داشتیم که نتیجه آن خاموشی گسترده و برنامه‌ریزی شده در بخش خانگی و صنعت بود اما اکنون ناترازی برق نسبت به سال ۱۴۰۰ بیش از 50 درصد کاهش یافته و ظرفیت تولید نیروگاه‌های کشور به 91 هزار و 292 مگاوات رسیده که 7745 مگاوات آن در طول عمر دولت سیزدهم به بهره‌برداری رسیده است. این در حالی است که سالانه یک میلیون مشترک جدید به شبکه برق اضافه شده اما در دو سال اخیر قطع برق برنامه‌ریزی شده در بخش خانگی نداشتیم و خاموشی در صنعت به حداقل رسید.
او با‌ اشاره به تاب‌آوری صنعت برق در اوج مصرف 73 هزار 600 مگاواتی سال جاری که یک رکورد جدید مصرف است، افزود: در دو سال گذشته شاهد رشد 30 درصدی مصرف برق بخش صنعتی کشور در سال 1402 نسبت به سال 1400 هستیم. تابستان 1400 با وجود اینکه ما کرونا داشتیم و پروژه‌های عمرانی کشور رکود داشت در اثر نبود برق با جهش قیمتی 433 درصدی سیمان مواجه شدیم اما در تابستان امسال در یک مرداد، پنج درصد کاهش قیمت داشتیم و ذخیره کلینکر کارخانجات سیمان نسبت به شروع تابستان دو برابر شد.
وزیر نیرو با ‌اشاره به برنامه جهاد آبرسانی گفت: 10 هزار روستا در برنامه جهاد آبرسانی در دستور کار قرار گرفت و از ابتدای سال 1401 عملیات اجرایی شروع شد و هم اکنون 40 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و 3500 روستا به آب شرب پایدار دسترسی پیدا کردند. ضمن اینکه 23 درصد از طرح جهاد آبرسانی در پهنه استان سیستان و بلوچستان تعبیه شده است.
آبرسانی به شهرکرد، همدان و سنندج با ثبت رکورد کمترین زمان در انجام پروژه‌ها و برطرف کردن مشکل بی‌سابقه رودخانه منتهی به سد امیرکبیر در یک زمان کم، گوشه دیگری از خدمات آبی دولت سیزدهم است. اخیرا بانک جهانی گزارش منتشر کرد که بر مبنای آن 99و هشت دهم درصد جمعیت شهری و 82 درصد جمعیت روستایی کشور به آب شرب پایدار دسترسی دارند که از میانگین جهانی بسیار بالاتر است.
جمع شدن صف‌های مرغ و روغن
سال 1400 با صف‌های مرغ و روغن مواجه بودیم که در مردم احساس عقبگرد به دهه 60 را به وجود می‌آورد. با افزایش تولید‌، صف این دو قلم کالا جمع شد و قیمت مرغ در سال 1401 به پایین‌تر از نرخ مصوب رسید آن هم با وجود افزایش شدید قیمت مواد غذایی در جهان. قیمت روغن نیز با حذف ارز ترجیحی، چهار برابر شد و به همان میزان یا کمی بیشتر، یارانه‌ها بالا رفت.
نابسامانی اقتصادی ایران در پایان کار دولت تدبیر و امید، محدود به موارد مذکور نبود. بیش از 105 هزار خودروی ناقص به بهانه تحریم، کف پارکینگ خودروسازان انباشته شده بود و قیمت خودرو روز به روز گران‌تر می‌شد. این در حالی است که 50 درصد خانوارهای ایرانی فاقد خودرو بودند آن هم در زمانه‌ای که به یک وسیله ضروری تبدیل شده است.
افزایش تولید و کاهش قیمت خودرو
دولت رئیسی در حوزه صنعت خودرو علاوه‌بر صفر کردن خودروهای ناقص پارکینگ‌ها و برداشتن گام موثر «تولید عبور مستقیم خودرو» در کشور، بیشترین رشد تولید خودرو طی ۱۲ سال اخیر را ثبت کرده، به‌طوری که از نظر تعداد تولید خودرو در سال 2022 در رتبه ۱۴ جهان قرار گرفته است.
در ابتدای سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۰۵ هزار خودروی ناقص در پارکینگ خودروسازان وجود داشت که در نیمه اول سال ۱۴۰۱ تکمیل و تحویل مشتریان شد.
علاوه‌بر این، بر اساس آمار، یک میلیون و ۲۴۲ هزار دستگاه انواع خودرو در سال ۱۴۰۱ تولید شد. میزان رشد تولید و تکمیل خودرو در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰، حدود ۳۹ درصد برآورد شده است. از این تعداد تولید خودرو، بیش از یک میلیون و ۷۶ هزار دستگاه خودروی سواری بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰به میزان ۳۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد. در مجموع دستاورد دو سال ابتدایی دولت مردمی در تولید خودروی سواری رقمی بالغ بر یک میلیون و ۹۴۴ هزار و ۱۴۸ دستگاه ثبت شده است. امسال هم با رشد 27 درصدی تولید انواع خودرو در پنج ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، تعداد خودروهای تولید شده در کشور به 537 هزار دستگاه رسیده است.
افزایش تولید خودرو در کنار تصویب واردات خودروهای نو و کارکرده در دولت، مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص در بهار و تابستان امسال نتیجه داد و قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی تا 95 درصد در بازار کاهش یافت. البته این کاهش قیمت‌ها از عرضه خودرو در بورس در پاییز و زمستان سال قبل آغاز شده بود که بین 50 تا 300 میلیون تومان، فاصله قیمت بازار و کارخانه را کم کرد. اگر واردات خودروی نو و کارکرده واقعا آزاد و گسترده شود و قسطی فروشی این کالای ضروری شده در عصر ما، با پیش پرداخت کم یا بدون پیش پرداخت، روال شود تبدیل خودرو به یک کالای مصرفی دم دست مردم دور از دسترس نیست.
شروع ساخت 1/5 میلیون واحد مسکن ملی
حدود 40 درصد مردم ایران خانه مالکیتی ندارند و حدود 30 درصد هم بدمسکن به معنای فرسوده، کوچک یا جمعی از موارد بدمسکنی هستند. با این‌حال دولت روحانی، مسکن نساخت و وزیر مسکن او به این امر افتخار کرد! قیمت مسکن 10 برابر شد و اجاره‌بها به تبع آن افزایش یافت. این در حالی است که میلیون‌ها فرد مجرد در کشور وجود داشتند و دارند که برای تشکیل زندگی، به سرپناه نیاز دارند.
دولت سیزدهم با وعده ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در چهار سال، بر سر کار آمد اما چند مانع از درون و بیرون حاکمیت، کار را سخت کرد. مقاومت عجیب برخی دستگاه‌های حاکمیتی در واگذاری زمین‌ها برای ساخت مسکن، عدم همکاری اغلب بانک‌ها در پرداخت تسهیلات، کمبود منابع مالی و... عرصه را بر مرحوم رستم قاسمی تنگ کرد و عملا یک‌سال و ‌اندی از وقت دولت را گرفت اما بالاخره کار به جایی رسیده که ساخت بیش از یک میلیون و 500 هزار واحد آغاز و 101 هزار واحد چند روز پیش تحویل متقاضیان شد.
تجارب گذشته، نشان می‌دهد با تحویل زمین رایگان به مردم، روند ساخت مسکن‌های زمینی، به دلیل تدریجی بودن امکان ساخت آنها، افزایش خواهد یافت و سرمایه‌های راکد مردم را به کار خواهد ‌انداخت. همچنین بومی‌‌سازی و گسترش مسکن صنعتی، دیگر راه تامین سریع مسکن برای مردم است.
کاهش نرخ تورم
دولت سیزدهم در شرایطی بر سر کار آمد که تورم نقطه به نقطه شهریور 1400 نزدیک به 60 درصد بود. به استناد گزارش بانک مرکزی در پایان اسفند 1400 این عدد تورم نقطه‌ای به حدود 26 درصد کاهش یافت. آن هم در حالی که تورم نقطه به نقطه نان و غلات و گوشت و مواد پروتئینی در کشورهایی که تورم منفی داشتند به یکباره بالا رفت و برای برخی همسایگان تورم بالای 100 درصدی رقم خورد.
حذف ارز ترجیحی، ترمز کاهش نرخ تورم به‌خصوص تورم خوراکی که اولویت طبقه ضعیف و اولویت دوم طبقه متوسط است را کشید. در این میان دهک‌بندی‌ اشتباه موجب شد برخی خانوارهای متوسط جزو دهک 10 قرار گرفته و یارانه‌شان قطع شود. به عنوان مثال برخی فرزندان مجرد در سن ازدواج؛ درآمد و دارایی دارند اما به دلیل مذموم بودن زندگی مجردی در فرهنگ ایرانی – اسلامی، با پدر و مادر خود در یک خانه زندگی می‌کنند و یک خانوار شناسایی می‌شوند. این‌گونه خانواده‌ها، دهک 10 شناسایی شده و یارانه‌شان قطع شده است!
با این‌حال، تورم ماهانه خوراکی‌ها که در خرداد پارسال ۲۵ درصد بود به هفت درصد در تیرماه رسیده بود. دولت در پاییز سال ۱۴۰۱ با یک جنگ ارزی تمام عیار مواجه شد و طرف‌های خارجی تیم‌هایی را برای فشار ارزی به ایران اختصاص داده بود اما از فروردین ماه امسال شاهد هستیم که نرخ تورم نقطه به نقطه به زیر ۴۰ درصد و تورم ماهانه به دو درصد در خرداد و تیرماه کاهش یافت. کاهش نرخ تورم به معنای ارزانی نیست بلکه بدان معناست که سرعت افزایش قیمت‌ها کمتر شده است. شتاب رشد قیمت‌ها در ماه‌های اخیر کاهش یافته اما این وضعیت به هیچ وجه مطلوب دولت نیست.
کاهش نرخ بیکاری
دولت سیزدهم در سال 1401 موفق شد کمترین نرخ بیکاری در حداقل دو دهه اخیر را ثبت کرده و آن را به 9 درصد برساند. نرخ تعدیل نیروی کار در سال 1401 نسبت به سال گذشته چهار درصد کاهش داشته و تعداد بیمه بیکاری در سال 1401 از 280 هزار به 250 هزار نفر در سال رسید. همچنین ‌اشتغال تمام‌وقت (44 ساعت و بیشتر) با رسیدن به عدد 71 درصد، افزایش 18 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که نشان از پایداری ‌‌اشتغال ایجاد شده در دولت سیزدهم است.
تامین گاز و بنزین با وجود افزایش مصرف
تامین گاز کشور در دو زمستان سرد با وجود رکورد مصرف روزانه 700 میلیون مترمکعب در دو سال اخیر و از بین رفتن امکان ذخیره‌‌سازی گاز در دولت قبل، از خدمات دولت سیزدهم است. همچنین افزایش تولید بنزین و تامین سوخت خودروها به‌خصوص در ایام نوروز و تابستان با وجود افزایش شدید مصرف از دیگر خدمات دولت رئیسی بوده است. مصرف بنزین در روز 29 اسفند 1401، بیش از 144 میلیون لیتر شد که رکورد بی‌سابقه‌ای در مصرف بنزین کشور به شمار می‌رود. این در حالی است که دولت قبل با بهانه «به کثافت کشیده شدن کشور»، از ساخت پالایشگاه طفره رفت.
افزایش 220 درصدی خرید تضمینی گندم و خودکفایی در تولید گندم نان از دیگر اقدامات است. در دولت سیزدهم میزان تولید نفت خام کشور افزایش یافت به‌طوری که از نزدیک روزانه 2.2 میلیون بشکه در مرداد 1400 به سه میلیون و 200 هزار بشکه در روز رسیده است. صادرات نفت هم از حدود روزانه 763 هزار بشکه سال 1400 به روزانه 2.2 میلیون بشکه در سال جاری رسیده است.
استفاده از پیام‌رسان‌های ایرانی
عیسی زارع‌پور؛ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: بیش از ۴۰ میلیون نفر ماهانه از پلتفرم‌های داخلی استفاده می‌کنند و روزانه برخی پلتفرم‌ها ۱۵ میلیون کاربر فعال دارند و در مجموع در روز بیش از ۲۰ میلیون نفر از پیام‌رسان‌های داخلی استفاده می‌کنند.
گفتنی است، عضویت در سازمان‌های ‌شانگهای و بریکس، ارتقای دیپلماسی اقتصادی با همسایگان و کشورهای دوست و در برخی نمونه‌ها؛ احیای این روابط، کاهش کسری بودجه، افزایش رشد اقتصادی و انواع ترانزیت از خاک ایران، احیای یک‌هزار معدن و پنج هزار کارخانه و مراکز تولیدی، افزایش بی‌سابقه تجارت خارجی و صادرات غیرنفتی، کاهش نقدینگی، ایجاد تثبیت و انضباط ارزی و صدها مورد دیگر، از جمله خدمات و اقدامات دولت سیزدهم در دو سال اخیر است که یادآوری صرفا تیتروار آن، مجال دیگری لازم دارد.