سبک زندگی اربعینی در دنیای پرهیاهوی کنونی- بخش دوم
نزدیک قـله‌ایم خستگی ممنوع!
دکتر مایکل برداین، استاد تاریخ دانشگاه آریزونا در آمریکا، در سال ۱۹۹۲ به اسلام روى آورد و نام محمد اسعد را برگزید. وی که مدتی مسئول مرکز اسلامى توسان آمریکا بوده است، در گفت‌وگویی پیرامون نسبت اسلام و غرب، می‌گوید: «زبیگنیو برژینسکی مشاور امنیت ملی کاخ سفید در دوران ریاست جمهوری کارتر که شهرت خود را مدیون پیش‌بینی‌هایش درباره دگرگونى تمدن‌هاست و پیش از این در یکی از کتاب‌هایش نابودی تمدن کمونیستی را پیش‌بینی کرده بود، اکنون معتقد است که همین اتفاق برای نظام لیبرال سرمایه‌داری غرب نیز رخ خواهد داد. وی می‌گوید جامعه غوطه‌ور در شهوت‌ها نمى‌تواند آداب اخلاقى جهان را پایه‌ریزى کند و هر تمدنى که نتواند در اخلاق پیشگام و جلودار باشد، دچار فروپاشى خواهد شد.»
جهان در آستانه دگرگونی عظیمی قرار دارد و این واقعیت را تحلیلگران بزرگی در اقصی نقاط عالم به زبان‌های مختلف بیان کرده‌اند.
تغییر نظم جهانی، فروپاشی تمدن غرب، تولد جهان چندقطبی، پیدایش قدرت‌های نوظهور و عباراتی از این دست، همگی واژه‌هایی متفاوت با بار معنایی تقریبا یکسان هستند که امروزه بر زبان تحلیلگران برجسته دنیا جاری است و بر یک دگرگونی عظیم در ابعاد بین‌المللی تاکید می‌کنند. جهت و قطب‌نمای این تحول اما به کدام سو خواهد بود و جهان جدید، از مشربه کدام تمدن سیراب خواهد شد؟
پاسخ‌ها معمولا در خود سؤال مستتر هستند! باید دید خود غرب در این زمینه چه می‌گوید و چگونه می‌اندیشد.
طبق گزارش مرکز تحقیقاتی «پیو»(PEW) درآمریکا، اسلام در حال حاضر بیشترین رشد را در قیاس با سایر ادیان جهان دارد. همچنین حدود 1.8 میلیارد نفر مسلمان در جهان وجود دارد که تقریباً یک چهارم جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. با این حال، تخمین زده می‌شود در اواسط قرن 21 (بین سال‌های 2050 تا 2070)، اسلام پرجمعیت‌ترین دین جهان شود. پیتر شولاتور مفسر سیاسی آلمانی می‌گوید: «اکنون نهضت بازگشت به دین و مدینه فاضله آغاز شده است».
هجمه رسانه‌ای، مهم‌ترین سلاح غرب
در جنگ تمدنی
دانیل پایپس رئیس انستیتو پژوهش‌های سیاست‌های خارجی آمریکا می‌گوید: «امروز ایران به مثابه یک آزمایشگاه است. اگر این تجربه موفق شود، جسارت مسلمانان کشورهای دیگر هم بیشتر خواهد شد. ما تا ده سال پیش حساسیت خاصی نسبت به اسلام نداشتیم، اما امروز این‌طور نیست و همه ما نسبت به این پدیده جدید در ایران باید با حساسیت بیشتری برخورد کنیم. امروز مسلمین جهان به ایران نظر دارند و از آن الگوبرداری می‌کنند.»
روش غرب برای تقابل با این موج سهمگین تغییر جهان اما چیست؟
علی‌اکبر عباسی، کارشناس مسائل سیاسی در همین زمینه می‌گوید: «غرب به اذعان سران سیاسی آن، دوره‌ای از زوال و انحطاط قدرت را در حوزه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و ... تجربه می‌کند و طبعا از موضع تدافعی با این تحولات مواجه می‌شود. به طور خلاصه، تغییر واقعیت میدان در اذهان جوامع انسانی با ابزار رسانه، مهم‌ترین راهبرد جهان غرب طی چند دهه اخیر بوده است. دشمن، نقطه ضربه‌پذیری خود را به خوبی دریافته و بر همین اساس، تمرکز و هزینه زیادی را صرف اسلام‌هراسی و ایران‌هراسی می‌کند. رسانه‌های غربی در کنار صنعت سینما و دیگر صنایع فرهنگی غرب، طی چند دهه اخیر شاید در هیچ حوزه‌ای چون تقابل با ادیان الهی و به طور خاص، تقابل با اسلام، سرمایه‌گذاری و فعالیت نکرده‌اند.»
وی می‌افزاید: «حجم دروغ‌پراکنی رسانه‌های غربی- و پیش از آن هالیوود - درباره «اسلام» و مسلمانان به حدی بود که رهبر انقلاب اسلامی پس از حمله تروریستی به دفتر مجله «شارلی ابدو» در فرانسه، در اقدامی تأمل‌برانگیز و تاریخی طی نامه‌ای به جوانان اروپا و آمریکای شمالی خواستار آن شدند تا فارغ از این پروپاگاندای رسانه‌ای برای شناخت اسلام به منابع اصلی آن مراجعه نمایند و در دام دروغ‌های غرب نیفتند. در بخشی از این پیام تاریخی آمده بود: «من اصرار نمی‌کنم که برداشت من یا هر تلقّی دیگری از اسلام را بپذیرید بلکه می‌گویم اجازه ندهید این واقعیّت پویا و اثرگذار در دنیای امروز، با اغراض و اهداف آلوده به شما شناسانده شود. اجازه ندهید ریاکارانه، تروریست‌های تحت استخدام خود را به عنوان نمایندگان اسلام به شما معرفی کنند.»
به برکت انقلاب شکوهمند اسلامی ایران اما انسان‌ها لاجرم با جهان جدیدی آشنا می‌شوند که در آن، ایستادگی در برابر زیاده‌خواهی غرب، مد روز شده و سبک نوینی از زیست اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به برکت اسلام به آنها عرضه می‌شود.
تمدن غرب می‌گوید کل ارض بازار و کل شیء کالا!
حماسه پیاده‌روی اربعین حسینی به عنوان بزرگترین راهپیمایی مسالمت‌آمیز جهان که هر ساله تکرار می‌شود، یکی از درخشان‌ترین تابلوهایی است که این جهان جدید را به جوامع انسانی معرفی می کند.
تمایز اربعین با فرهنگ مسلط حاکم بر جهان امروز اما چیست و حاوی کدام پیام‌ها برای بشر مدرن است؟
حسین عباسی‌فر، کارشناس اقتصاد فرهنگی و پژوهشگر اندیشکده قصد در همین زمینه به گزارشگر کیهان می‌گوید: «اربعین اولا بازار نیست. مهم‌ترین ویژگی اربعین این است که عرضه و تقاضا و بازار و قیمت و خریدار و فروشنده و ... در رابطه انسان‌ها با یکدیگر از بین می‌رود. یعنی اگر آنها می‌گویند کل ارض بازار و کل شیء کالا ما می‌گوییم اقتصاد فرهنگی! می‌گوییم اقتصاد نابازار! اگر او کاراترین حالت روابط را رابطه‌ای می‌داند که در بازار آزاد رقابتی شکل می‌گیرد، این‌جا ثابت می‌شود که عالی‌ترین حالت اقتصاد در نابازار عاشقانه تعاونی صورت می‌بندد. جایی که رابطه من و یک عراقی نزدیک‌تر از رابطه من و برادرم می‌شود. ممکن است من با برادرم حساب و کتاب داشته باشم و به غلط بگویم حساب حساب است کاکا برادر! اما در طریق‌الحسین حساب با حسین است. نه حساب مادی!»
وی می‌افزاید: «اساسا خادمان مواکب چیزی نمی‌دهند که چیزی بگیرند، یعنی رابطه داد و ستد نیست! حتی با اباعبدالله علیه‌السلام رابطه داد و ستد نیست. از یکی از صاحبان مواکب پرسیدم این همه خدمت می‌کنید که چه چیزی کسب کنید؟ گفت: حب‌الحسین. خب این حب‌الحسین اگر نبود که تو این‌جا نبودی! یا باید یک چیزی را نداشته باشی که بخواهی به دست بیاوری! یا باید بخواهی بیشتر شود! هیچ کدام نمی‌گویند می‌خواهیم عشق‌مان بیشتر شود. عاشق‌اند. رفتار عقلایی که در دانشگاه به ما می‌آموختند را درک نمی‌کنند. همان طور که اقتصاددان‌ها رفتار یک مادر را در خانه درک نمی‌کنند و غیراقتصادی و غیرعقلایی می‌دانند تمام ماجرای اربعین را هم درک نخواهند کرد. اقتصاد اربعین اولا قابل محاسبه نیست. با هیچ شاخص و معیاری ارزش اقتصادی‌اش قابل اندازه‌گیری نیست. شما به من بگویید ارزش اقتصادی جوانی که آمد پیاده‌روی اربعین و شد حججی، چند؟ چقدر باید در آموزش و پرورش و صدا و سیما و ... هزینه کنیم تا یک نفر بشود حاج قاسم؟ اصلا می‌شود؟ قطعا نخواهیم توانست.»
کل یوم اربعین و کل ارض طریق‌الحسین
این کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه می‌افزاید: «نکته آخرم در مورد فن‌آوری اجتماعی اربعین است. معروف است که در زمان امام عصر ارواحنا فداه مؤمنین دست در جیب هم می‌کنند و نیازهای خود را تامین می‌کنند. این اتفاق و این روایت فقط در مورد انسان بعد از ظهور نیست. بلکه این توقع اولیای الهی و ائمه هدی است از شیعیان. روایات در باب رابطه اخوت آن‌قدر زیاد است که اگر کسی بخواند جرات نمی‌کند به خود بگوید شیعه امیرالمومنین علیه‌السلام. اما آن مردمی که امام باقر علیه‌السلام از آنها سخن می‌گویند که نیازهای یکدیگر را برطرف می‌کنند بدون اینکه رابطه‌شان رابطه بازاری باشد. امروز به برکت انقلاب حضرت روح‌الله و عنایت حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام با چشم بدون عینک و غیرمسلح قابل مشاهده‌اند و گسترده شدن این اتفاق در طول سال و در سایر مکان‌ها شرط لازم ظهور است. یعنی باید شعارمان بشود کل یوم اربعین و کل ارض طریق‌الحسین...»
خلق چنین دنیای اخلاقی و انسانی از دل معارف اهل بیت علیهم‌السلام و بروز و ظهور آن در قلب حماسه اربعین، در حالی است که تمدّن غرب، حتی اخلاق را هم ذیل «یوتیلیتاریسم» (اصالت سود) تعریف می کند و اخلاقی را که با سود سازگار باشد به خوبی تجویز می‌کند! در این نگاه، بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی و کشتار یکباره صدها هزار نفر انسان بی‌گناه، چون منافع آمریکا را تامین می‌کند، عملی اخلاقی محسوب می‌شود. چنان‌که روسای جمهور آمریکا با وجود گذشت نزدیک به یک قرن از این فاجعه شوم، حتی حاضر به عذرخواهی از ملت ژاپن و دیگر ملت‌های دنیا نشده‌اند.
در چنین دنیایی، طبعا سازمان ملل، شورای حقوق بشر، شورای امنیت، آزادی رسانه، اخلاق و هر مفهوم، نماد و نهاد ظاهرا مقبول دیگری، تنها ابزارهایی برای تسلط بیشتر زورگویان بر ملت‌های مظلوم جهان خواهد بود. خبر خوب اما این است که به برکت ایستادگی 42ساله ملت ایران، مردم دنیا اکنون هم با ماهیت کثیف تمدن غربی آشنا شده‌اند و هم فرصت تنفس در دنیایی جدید مانند اربعین حسینی(ع) برایشان فراهم است و این همه با اینکه ساده بیان می‌شوند، مسائلی عظیم و سترگ است. واقعیاتی عظیم و سترگ که روزی تصور وجود آنها نیز محال به نظر می رسید!
روز شوق و امید و حرکت
حالا اما ورق برگشته و زمانه دگر شده است. نقاب تزویر و خباثت غرب از چهره کریه‌اش فرو افتاده و دنیا برخلاف خواست آنان به سمت و سویی در حرکت است که اصل نخست در ارتباطات انسانی، محبت و عاطفه به ولی خدا و بندگان مومن او باشد و نه سود اقتصادی و منافع شخصی. در این جهان جدید، اربعین پیشتاز معرفی این فرهنگ است و میدانی است که روابط موجود در آن بر مبنای حب الامام شکل می‌گیرد و نه حب الدلار! خبر وقوع چنین واقعه‌ای حتما برای کسانی که دوست دارند انسان‌ها را برده پول و قدرت علمی، سیاسی و اقتصادی خود کنند، دلهره‌آور خواهد بود. هر چند که ظاهرا تقدیر خداوندی بر آن قرار گرفته که همان قدرت شیطانی نیز که ره‌آورد چند قرن غارت و برده‌داری ملت‌های مظلوم جهان است از کف‌شان خارج شود.
تغییر دنیا به مدد ایستادگی ملت ایران، گام‌های نهایی خود را طی می‌کند و برگزاری مراسم پیاده‌روی اربعین که رهاورد خون‌های پاک شهدای مدافع حرم است، پیشتاز این تغییر خواهد بود. رهبر فرزانه انقلاب اخیرا در جریان دیدار شرکت‌کنندگان در بیست‌وچهارمین مجمع عالی فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در همین زمینه فرمودند: «ما از بخش زیادی از مسیر با وجود شیب تند عبور کرده و به قله‌ها نزدیک شده‌ایم بنابراین امروز روز خسته شدن و ناامیدی نیست بلکه روز شوق و امید و حرکت است و مسئولان کشور باید با این روحیه حرکت کنند.»