فرصت‌های عضویت ایران در بریکس
محمد خطیبی؛ نماینده سابق ایران در اوپک در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه در شرایط فعلی در دنیا کشوری نمی‌تواند به تنهایی مسائل اقتصادی خود را حل کند، افزود: عضویت در گروه‌های مختلف می‌تواند با یک جانبه گرایی کشورهای غربی، مقابله کند. می‌تواند موجب شود با کشورهای مختلف ارتباط بیشتری داشته باشیم و از اقتصاد غرب بی‌نیاز شویم و در تاثیر تحریم‌ها نیز کاهش یابد.
او با بیان اینکه همکاری ایران با کشورهای مستقل منهای کشورهای غربی می‌تواند موجب توسعه ارتقای اقتصاد شود، ادامه داد: دو کشور مصرف‌کننده بزرگ چین و هند در گروه بریکس وجود دارد که تقاضای مصرف آنها رو به افزایش است و می‌تواند یک بازار مناسب برای کشورهای تولیدکننده باشد. می‌توانیم با توجه به ارتباط مناسب ایران با این دو کشور، بازارها را گسترش دهیم. صادرات ایران به چین در ایام اخیر نیز افزایش پیدا کرده و امیدواریم این اتفاق با هند نیز رقم بخورد.
نماینده سابق ایران در اوپک با اشاره به توسعه بازارهای انرژی ایران پس از عضویت در این گروه، گفت: چنانچه با سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی بتوانیم نیاز ۲۰۰ میلیاد دلاری صنعت نفت را برطرف کنیم شاهد ارتقای این صنعت خواهیم بود. کشورهای خارجی می‌توانند در صنعت نفت ایران سرمایه‌گذاری کنند و از منافع آن نیز برخوردار شوند که عضویت در این سازمان‌ها می‌تواند در این موضوع نیز نقش داشته باشد تا سهم سرمایه خارجی هم افزایش یابد.
تاثیر مثبت بر صادرات
و ورود سرمایه خارجی
«نیما میرزایی»؛ کارشناس اقتصادی در گفتوگو با ایرنا با اشاره به تاثیر عضویت ایران در «بریکس» بر اقتصاد کشور، اظهار کرد: همکاری صورت گرفته تحت عنوان «بریکس» به عنوان قدرتمندترین ساز و کار و بزرگ‌ترین بازاری محسوب می‌شود که هر کشوری می‌تواند با ورود به آن چشم‌انداز مثبتی را برای اقتصاد کشور و نیز بهبود روابط تجاری و سیاسی ایجاد کند. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست.
او افزود: در چند وقت گذشته تورم و نیز رشد نرخ ارز جزو چالش‌های اقتصادی کشور بود که توسعه روابط اقتصادی و سیاسی با کشورها و عضویت ایران در سازمان‌های بین‌المللی سرعت حرکت این دو مشکل را کاهش خواهد داد. این امر بر صادرات و خنثی سازی اثر تحریم‌ها تاثیر بسزایی خواهد داشت و بازار بزرگ کشورهای عضو «بریکس» می‌توانند فرصتی بزرگ برای بازگشت به شرایط مطلوب و رشد صادرات کالاهای ایرانی باشد. تعاملات ایجاد شده می‌تواند موجب بازگشت سرمایه‌گذاری خارجی به ایران و ایجاد منافع مشترک بشود.
فرصتی برای دلارزدایی
محمد امینی‌رعیا؛ مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتی در گفتوگو با خبرگزاری فارس با اشاره به فرصت‌های ایران به عنوان عضو دائم بریکس در همکاری اقتصادی با سایر اعضای این گروه عنوان کرد: واردات بخشی از محصولات غذایی اساسی کشور با عاملیت چین و واردات مستقیم از برزیل بدون واسطه‌گری شرکت‌های غربی، هم خنثی‌کننده تحریم است و هم به برداشتن تحریم کمک می‌کند.
او افزود: عضویت در بریکس، وابستگی ایران به ارزهایی مثل درهم و یورو که ارزهای وابسته به دلار هستند را کاهش می‌دهد. وابستگی ایران به نظامات ارزی و سوئیفت را کاهش می‌دهد و هزینه نقل و انتقالات ارزی را پایین می‌آورد. اثر چهارم هم این است که باعث تراز شدن تجارت ایران با کشورهای مختلف می‌شود.
فعال شدن کریدور شمال- جنوب
نقش ممتاز راهبردی ایران مزیت بسیار مهمی در اجرای اهداف اقتصادی‌اش در چارچوب بریکس محسوب می‌شود. به طور مثال اگر ایران بتواند به عنوان پل ارتباطی هند و روسیه تبادلات اقتصادی خود با این دو کشور را افزایش دهد ممکن است هند را متقاعد کند تا از کنش ذیل نظام تحریمی آمریکا درخصوص مجوزهای اوفک خارج شود. مزیت راهبردی ایران به عنوان نقطه اتصال آسیا به اروپا در اجرای این هدف بسیار موثر خواهد بود.
در این زمینه اقداماتی طی سال‌های اخیر صورت گرفته که توسعه بندر چابهار، توسعه سواحل مکران و رسیدن کالاها از بنادر روسیه به خلیج‌فارس از طریق ایران که مسیر سفر را از ۴۵ روز فعلی به ۱۰ روز کاهش می‌دهد از جمله کارهای در حال انجام است. در همین راستا اردیبهشت امسال توافقنامه احداث راه آهن رشت ـ آستارا بین ایران و روسیه منعقد شد.
تکمیل کریدور شمال- جنوب با هدف کسب درآمد ترانزیتی از این مسیر استراتژیک در حال پیگیری است و از جمله اقدامات دولت سیزدهم برای این کار می‌توان به افتتاح مسیر ریلی روسیه- هند در تیرماه ۱۴۰۱اشاره کرد. این مسیر با عبور بیش از ۳۰ قطار فله‌بر از مبدا روسیه به مقصد هند در پاییز ۱۴۰۱ و حمل‌ونقل حدود ۶۰ هزار تن بار ترانزیتی، تثبیت شد.
پیش‌بینی می‌شود با عملیاتی‌شدن این کریدور، ایران سالانه حدود ۲۰ میلیارد دلار درآمد از این مسیر ترانزیتی کسب کند. ظرفیت ترانزیت کریدور شمال- جنوب، ۳۰ میلیون تن در سال است اما در حال حاضر ایران از دو میلیون تن این ظرفیت بهره می‌برد. این کریدور ظرفیت ترانزیت حدود ۲۵۰ میلیارد دلار محصولات هندی و چینی و آسیای شرقی به مقصد اروپا در سال را دارد.
دردسرهای جدید آمریکا با برخی متحدان
پذیرش شش کشور مهم و تاثیرگذار جهان از جمله ایران، عربستان، مصر و آرژانتین در ائتلاف بریکس می‌تواند هژمونی ساختارهای قدرت غرب به سرکردگی آمریکا که در موارد بسیاری از طریق تحریم به نا عدالتی اقتصادی در جهان دامن می‌زنند را به چالش بکشد؛ چرا که برخی متحدان آمریکا که به بریکس پیوسته‌اند حرف‌های جدیدی چون دلارزدایی می‌زنند.
اما چرا بریکس اهمیت دارد؟ به جز آفریقای جنوبی، چهار کشور دیگر در بین هفت کشور اول از نظر مساحت و ۱۰ کشور اول دنیا از نظر جمعیت و تولید ناخالص داخلی هستند. سه ارتش از پنج ارتش بزرگ دنیا در بریکس عضویت دارند. پنج کشور عضو بریکس حدود ۴۰ درصد جمعیت، نزدیک به یک چهارم تولید ناخالص ملی و حدود یک‌سوم خاک دنیا را تشکیل می‌دهند.
سید رسول موسوی؛ دیپلمات ارشد ایران در صفحه اجتماعی خود با اشاره به اهمیت عضویت ایران در گروه بریکس در این ارتباط نوشت: «با اضافه شدن ایران، عربستان، امارات، مصر، اتیوپی و آرژانتین به بریکس تحولات مختلفی را در عرصه روابط بین‌الملل شاهد خواهیم بود. تحولات مفهومی، یکی از آنهاست. مفهوم منطقه دیگر مفهومی جغرافیایی نیست بلکه مفهومی راهبردی و کارکردی است «منطقه بریکس» نمونه اعلای این نوع جدید منطقه است.»
استفاده از یک ارز جدید به جای دلار در مبادلات اقتصادی گروه بریکس، اتصال ریلی آسیا به اروپا توسط ایران، مجاب کردن کشورهای عضو برای تبعیت نکردن از تحریم‌های آمریکا، ارتقای فناوری دیجیتال، توسعه تجارت بین کشورهای عضو از جمله مزیت‌های اتصال ایران به ائتلاف بریکس محسوب می‌شود. پیوستن ایران به ائتلاف بریکس به نظر می‌رسد بازی برد ـ برد برای هردو طرف محسوب می‌شود.
لاوروف؛ وزیر خارجه روسیه درخصوص اهمیت الحاق کشورهای جدید به گروه بریکس گفت: «پس از ملحق شدن عربستان سعودی، ایران و امارات متحده عربی به بریکس، موضوع انرژی در پرتو جدیدی خواهد درخشید و تقاضای زیادی هم ایجاد خواهد شد. توافقی وجود دارد که برای تشکیل سیستم‌های مالی جایگزین سخت کار کنیم و این کمکی به تسهیل کار بانک توسعه بریکس خواهد بود. در بریکس هیچ هژمونی‌ای که آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی اعمال می‌کند، وجود ندارد.» پوتین؛ رئیس‌جمهور روسیه هم پیشنهاد داده اعضای بریکس ارز ذخیره را به جای سایر ارزها استفاده کنند که البته تحقق این هدف نیازمند همکاری درهم‌تنیده اقتصادی کشورهای عضو است.
به گزارش اسپوتنیک، «محمد عبدالحمید»؛ معاون کمیته امور اقتصادی در پارلمان مصر، پیوستن کشورش به بریکس را گامی مهم توصیف کرد و افزود: «الحاق قاهره به بریکس به خارج شدن مصر از تحت هژمونی جهان تک قطبی و سلطه دلار کمک می‌کند که فشار بزرگی بر اقتصاد مصر وارد کرده است.»
«احمد خطاب»؛ کارشناس اقتصادی مصر با اشاره به اهمیت جهانی اجلاس جاری بریکس در آفریقای جنوبی گفت: «گروه بریکس ۳۰ درصد اقتصاد جهانی را در خود جای داده و می‌تواند به جای تکیه بر دلار، ارز جدیدی برای خود ایجاد کند.»
محمد سرور الصبان، مشاور ارشد سابق وزیر نفت عربستان تاکید کرد که ریاض با پیوستن به بریکس نظیر سایر کشورهای در حال توسعه جنوب به دنبال جبران دوره‌ای است که در اثر استکبار غرب حق خود را نگرفته بود.
او افزود: امروز برای جهانیان روشن شده که مسیر فعلی غیرقابل قبول است و به توسعه کشورهای در حال توسعه منجر نمی‌شود و به کل کشورهای در حال توسعه آسیب می‌زند. بنابراین، ما معتقدیم که این گروه به معنای حرکت به سوی جهانی چند قطبی، به سمت اصلاح نهادهای مختلف مالی و توسعه بین‌المللی و نقطه شروعی برای اصلاح سازمان ملل و گنجاندن دائمی تعدادی از کشورها در شورای امنیت خواهد بود.