خطر حذف از آفریقا مهم‌ترین نگرانی این روزهای فرانسه
سرویس خارجی-
پس‌لرزه‌های کودتای نظامی علیه استعمار غرب در نیجر برای فرانسه هنوز تمام نشده است. در حالی که اختلافات رئیس‌جمهوری فرانسه با رئیس‌تشکیلات اطلاعاتی این کشور برای یافتن پاسخ سؤال «مقصر کیست؟» بالا گرفته است، نمایندگان پارلمان این کشور می‌گویند، مبادا فرانسه از آفریقا برای همیشه حذف شود!
با گذشت بیش از 20 روز از کودتای نیجر که تا این‌جای کار، به کوتاه شدن دست فرانسه از مستعمره قدیمی‌اش منجر شده و موج تازه‌ای از فرانسه‌ستیزی را در قاره آفریقا به راه‌انداخته است، پس‌لرزه‌های این کودتا داخل فرانسه هنوز احساس می‌شود. طوری که مقامات این کشور را به جان هم‌انداخته است. پارلمان فرانسه می‌گوید نگران است این کودتا در نهایت باعث حذف فرانسه از آفریقا شود. تارنمای روزنامه «دیلی تلگراف» در این باره نوشته است: «در پی وقوع کودتا در کشور آفریقایی نیجر، انتقادها از رویکرد ضعیف امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه در آفریقا بالا گرفته و بگو مگوی وی با رئیس‌تشکیلات اطلاعاتی این کشور بر سر معرفی مقصر کودتاهای ۲ سال اخیر نیجر، مالی و بورکینافاسو به نحو بی‌سابقه‌ای در رسانه‌ها علنی شده است.» در ادامه این گزارش می‌خوانیم: «پس از کودتای نیجر، ماکرون، برنار امی، رئیس‌تشکیلات اطلاعاتی این کشور را توبیخ کرد و به او گفت که باید برکناری محمد بازوم را از ریاست جمهوری نیجر پیش‌بینی می‌کرده است. این روزنامه انگلیسی به نقل از «منابع آگاه» ادامه داده است که ماکرون به «امی» گفته«آشکار است که نحوه عملکرد سازمان اطلاعاتی فرانسه رضایت‌‌بخش نیست. وقتی وقوع رویدادی را پیش‌بینی نمی‌کنید پس مشکلی وجود دارد.» «امی» هم در مقابل اصرار داشته است که امسال درمورد احتمال وقوع کودتا هشداری صادر کرده بود اما از سوی دولت نادیده گرفته شده است. در ادامه گزارش دیلی تلگراف این هم نوشته شده است که رسانه‌های فرانسوی با نشت اطلاعاتی گزارش دادند که سازمان اطلاعاتی فرانسه واقعاً به ماکرون درباره کودتای قریب‌الوقوع در نیجر اطلاع داده بود ولی رئیس‌جمهوری فرانسه اعزام نیروهای ویژه برای محافظت از «بازوم» را رد کرد چراکه به زعم وی این اقدام «به عنوان استعمار تعبیر می‌شود.»
شکست راهبرد آفریقایی ماکرون
«آنتوان گلازه»، متخصص امور آفریقا و یکی از نویسندگان کتاب «تله آفریقایی ماکرون» هم به تلگراف گفت: سرزنش رئیس‌دستگاه اطلاعاتی کشور خیلی آسان است. واقعیت این است که کل راهبرد آفریقایی ماکرون شکست خورده است. در ادامه این گزارش آمده است: در همین حال، سیاستمداران ارشد پارلمان این کشور پس از کودتا در نیجر هشدار دادند که فرانسه به دلیل سیاست‌های شکست خورده امانوئل ماکرون در قاره سیاه، در خطر «حذف از آفریقا» قرار دارد. بر اساس این گزارش چند روز پیش سه سناتور راستگرا با حمایت ۹۶ نماینده از احزاب مختلف طی نامه‌ای راهبرد رئیس‌جمهور فرانسه را هدف قرار داده و پرسیدند که آیا این کشور محکوم به «حذف» از قاره آفریقاست؟در این نامه که در روزنامه فیگارو منتشر شد، آمده است: امروز نیجر و دیروز مالی، جمهوری آفریقای مرکزی و بورکینافاسو دست رد به سینه فرانسه، نیروهای فرانسوی و تجارت فرانسوی زدند.آنها نوشتند که احساسات ضد فرانسوی حتی به «کشورهایی مانند ساحل عاج یا سنگال که مشهور به نزدیکی به ما هستند» گسترش یافته است.این قانونگذاران از ماکرون پرسیدند:« آیا زمان آن فرا نرسیده که در بینش خود از آفریقا و روابط آن با فرانسه بازنگری کنیم؟»دیلی تلگراف در ادامه به نقل از منابع دیپلماتیک هشدار داد که در صورت تداوم حکومت کودتاچیان نیجر، ممکن است در سایر کشورهای آفریقایی نیز دومینووار حوادث مشابهی شکل گیرد.
نگرانی از گسترش نفوذ روسیه
نگرانی‌ها در غرب از کم شدن نفوذ فرانسه در قاره آفریقا همراه شده است با نگرانی‌ها از افزایش نفوذ روسیه در این قاره. به گزارش ایرنا، تارنمای شبکه خبری سی‌ان‌ان در تحلیلی نسبت به وقایع اخیر در نیجر نوشت: در دوهفته اخیر یک گروه نظامی در نیجر به‌طور ناگهانی رئیس‌جمهوری آن کشور را برکنار کرده و موجب تحولات حساسی شدند که نتیجه این اقدام و کودتا می‌تواند مسیر سال‌های آتی را در منطقه‌ای تعیین کند که خاستگاه مواد خام حیاتی همچون اورانیوم، پایگاهی برای گروه‌های افراطی رانده شده از خاورمیانه و منبعی از منافع استراتژیک برای روسیه شود.
تارنمای این رسانه آمریکایی در مقاله جهت‌دار خود نوشت: تحولات اخیر که دموکراسی را در آفریقا به چالش می‌کشاند، فرصتی است برای روسیه تا توسط گروه شبه نظامی واگنر قدرت نفوذ خود در این بخش از جهان را بسط و توسعه دهد.این رسانه نزدیک به حزب دموکرات، درادامه افزود: آنچه اکنون در نیجر می‌گذرد تهدیدی (برای غرب و آمریکا) به شمار می‌رود چرا که روسیه را بر کمربند ساحل، کمربندی واقع در شمال آفریقا که تقریباً ۱.۲ میلیون مایل مربع وسعت دارد، هرچه مسلط‌تر می‌سازد. بر اساس این گزارش کمربند ساحل در آفریقا از شمال سنگال، جنوب موریتانی، مرکز مالی، جنوب الجزیره و نیجر، مرکز چاد، جنوب سودان، شمال سودان جنوبی و اریتره می‌گذرد و دریای سرخ در شرق تا اقیانوس اطلس در غرب این قاره را به یکدیگر متصل می‌کند، جمعیتی بالغ بر ۸۰ میلیون نفر را شامل می‌شود.این گزارش به این نکته‌اشاره می‌کند که نفوذ گروه واگنر علاوه‌بر کمربند موسوم به ساحل شامل جمهوری آفریقای مرکزی و بورکینافاسو نیز می‌شود.
غافلگیری آمریکا در نیجر
وال‌استریت ژورنال هم در گزارشی تحلیلی فاش کرده که یکی از افسران ارتش نیجر که سال‌ها تحت حمایت و آموزش ارتش آمریکا بوده، یکی از عناصر اصلی کودتای نظامی در نیجر است. به گزارش خبرگزاری مهر، نشریه «وال‌استریت ژورنال» در گزارشی تحلیلی درباره تحولات نیجر نوشته است در کودتای نیجر آنچه بیش از همه دولت‌مردان و نظامیان آمریکا را ناراحت و غافلگیر کرد، حضور ژنرال «موسی سالو پارمو» در بین کودتاگران است؛ کسی که بیش از ۳۰ سال تحت حمایت ارتش آمریکا بود.این گزارش می‌افزاید: ماه گذشته هنگامی که گروهی از افسران ارتش در نیجر، مهم‌ترین متحد واشنگتن در مبارزه علیه جهادگران در غرب آفریقا، قدرت را به دست گرفتند، رهبران نظامی آمریکا ناامید شدند.آنچه بیش از همه ارتش آمریکا را شدیداً به خشم آورد، تصاویر تلویزیونی ژنرال پارمو در میان کودتاچیان بود؛ تصویری که تأکید می‌کرد که وی به عنوان یک کانال دیپلماتیک بزرگ بین ایالات متحده و شورای نظامی ظاهر شده است.
ژنرال «پارمو» روابط نزدیکی با ارتش آمریکا دارد و به خاطر ثبت‌نام و حضور او در بسیاری از دوره‌های نظامی تخصصی در آکادمی‌های نظامی آمریکا مورد توجه ویژه واشنگتن قرار گرفت؛ بارها افسران آمریکایی را برای صرف شام به خانه خود دعوت می‌کرد. افسران و دیپلمات‌های آمریکایی شماره تلفن پارمو را در گوشی خود ذخیره دارند و باور داشتند که او بهترین گزینه برای احیای دموکراسی در نیجر و مانع جنگ منطقه‌ای و داخلی در نیجر است. بر اساس این گزارش «ویکتوریا نولاند»، معاون وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته (بعد از کودتا) به نیجر سفر کرد و با ژنرال پارمو دیدار و گفت‌وگو کرد، اما این گفت‌وگوی ۲ ساعته بسیار ناامیدکننده بود.