معرفی انواع مقالات در دانشگاه‌‌ها
مقالات براساس ساختار، مکان چاپ و انتشارشان دسته‌بندی می‌شوند که در این مطلب به معرفی انواع مقالات می‌پردازیم؛ مقاله نویسی حالت‌ها، قالب‌ها و فرمت‌های مختلفی دارد. پس از اطلاع از این که مقاله چیست و چگونه باید برای نگارش آن اقدام کرد، باید دانست که انواع مقاله را از چند دیدگاه می‌توان دسته‌بندی کرد. یکی از این دسته‌بندی‌ها می‌تواند بر اساس محتوای اطلاعات مقاله باشد که از این منظر مقالات به چهار نوع مقالات علمی پژوهشی، ترویجی و تحلیلی، مروری و گردآوری تقسیم کرد.
بعضی از مقالات را فقط می‌توان در روزنامه‌ها چاپ کرد، چرا که مطلب حالتی عمومی و غیرتخصصی داشته و از نظر موضوع هم چندان ماهیت علمی نداشته و مطلبی اصطلاحاً مصرفی یا دارای تاریخ مصرف است و بعد از مدتی دیگر ارزش مطالعه ندارد اما بعضی از مقالات دارای سطح علمی بالایی بوده و حتی نویسنده موفق به چاپ آنها در مجلات خارجی نیز می‌شود.
اهمیت مشخص شدن نوع مقاله در این است که می‌توان بر اساس سطح هر یک، آنها را امتیازبندی کرد، بر این اساس به طور کلی می‌توان گفت مقالات به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
۱- مقالات پژوهشی- تحقیقی
۲- مقالات تحلیلی- ترویجی
۳- مقالات مروری- تالیفی
۴- مقالات گردآوری
مقالات پژوهشی-تحقیقی
مقالات پژوهشی _ تحقیقی برگرفته از پژوهشی است که به تازگی پایان یافته است و چون متکی بر یافته‌های تحقیقاتی است، گزارش تحقیق نیز به آن گفته می‌شود. این نشان می‌دهد که ویژگی منحصر به فرد مقاله پژوهشی، داشتن یک ایده یا ابتکار یا نتیجه کاملا جدید و تازه است. به عبارت دیگر مقاله پژوهشی حاوى ایده یا موضوعى کاملاً نو یافته است، به این معنا که پژوهشگر طى یک کار پژوهشى دقیق، ایده، موضوع، یا روش جدیدى را مطرح می‌کند و به نتایج کاملاً جدیدى دست می‌یابد که پیشتر وجود نداشته است.
مقالات تحلیلی-ترویجی
مقالات تحلیلی _ ترویجی این نوع مقاله که به نام مقاله نظری نیز شناخته می‌شود، تحقیقی است که مؤلف با استفاده از منابع پژوهشی پیشین، نظریه خاصی را در حوزه کار خود مطرح می‌کند. در این نوع مقاله نویسنده ممکن است نظریه‌های قبلی را گسترش دهد، آنها را با استفاده از شواهد استحکام بخشد، آنها را به شکل دیگری بیان کند یا آنها را مورد تأمل و تردید قرار دهد. این مشخص است که در این نوع از مقاله، نویسنده موضوع یا ایده‌هایی را که وجود دارد، از جنبه یا جنبه‌های معمولاً جدید مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد و نتایج مشخصى از تجزیه و تحلیل انجام شده، ارائه می‌کند که تازگى دارد.
مقالات مروری-تألیفی
ویژگی خاص مقالات مروری این است که برخلاف انواع پژوهشی و تحلیلی، حاوی یک ایده و دیدگاه جدید نیستند، بلکه کار آنها پرورش ایده‌ای است که از پیش وجود داشته است. در این نوع مقاله، نویسنده با مطالعه متون علمی، مطالبى را درباره یک ایده یا موضوع از منابع مختلف، گردآورى می‌کند و سپس مقاله را با ساختارى جدید و طرح نتیجه گیرى‌هاى مشخص و گاه همراه با اعلام نظر، تنظیم و تألیف می‌کند. بنابراین می‌توان گفت که این مقاله به تحلیل کلان و ارزیابی انتقادی نوشته‌هایی می‌پردازد که قبلاً منتشر شده است. مؤلف مقاله مروری از طریق مقوله‌بندی، یکپارچه‌‌سازی، و ارزشیابی متون منتشر شده پیشین، سیر پیشرفت پژوهش‌های جاری را برای روشن ساختن مسئله‌ای مشخص دنبال می‌کند.
مقالات گردآوری
این نوع مقاله صرفاً به گردآوری و انعکاس دیدگاه‌های مختلف مندرج در نوشته‌های مرتبط با موضوعی خاص می‌پردازد و در واقع کار تازه‌ای را عرضه نمی‌کند. در این نوع مقاله که معمولاً گزارش بررسى‌هاى آزمایشگاهى یا مطالعات آمارى در یک موضوع است، نویسنده ضمن استفاده از روش‌هاى موجود در مطالعه موضوع، نتایج مطالعه خود را گزارش می‌کند. به نقل از فارس؛ معمولاً نتایج به کمک آمار و ارقام بیان می‌شوند. تفاوت آن با مقاله تحلیلی این است که به ارائه نظریه جدیدی منتهی نمی‌شود و نیز با مقاله مروری این تفاوت را دارد که الزاماً به سنجش و ارزیابی تمامی آثار قبلی نمی‌پردازد. البته باید این را هم اضافه کنیم که چنانچه در این نوع از مقاله از روش‌هاى معتبر و علمى تحلیل آمارى استفاده شود و نتایج ارائه شده هم تازگى داشته باشد، می‌توان آن را یک مقاله تحلیلی هم به شمار آورد.